Η Αλισίβα
απο το IL TROVATORE
(η φωτογραφία απο την Δράση )
Βρήκα χτες το βράδυ στην ταβέρνα την Κατερίνα (του Πιάμπα). Έπινε το ποτηράκι της με τον άντρα της.
Την ρωτάω πως φτιάχνανε παλιά την Αλισίβα.
Δεν πρόλαβε να ανοίξει το στόμα της και πετάγεται να μου δώσει την απάντηση ένας συνομήλικος της από ένα διπλανό τραπέζι.
Τα παίρνω και γίνομαι απότομος.
-«Δε ρώτησα εσένα . Εσύ δεν αξιώθηκες μια φορά στη ζωή σου να πλύνεις το σώβρακο σου.» (περισσότερα…)
Τα Εξάρχεια δεν υπάρχουν στην ιστορία, στο χάρτη, στη ζωή
Απο το περιοδικό Τρύπα
(Από το βιβλίο του Λεωνίδα Χρηστάκη «Τα Εξάρχεια δεν υπάρχουν στην ιστορία, στο χάρτη, στη ζωή». Εκδ. Τυφλόμυγα, 2008)
—————–
Στο αφήγημα του Τέου Ρόμβου «Σ’ ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΞΕΠΗΔΗΣΑΝ ΑΠΟ ΤΟ ΤΙΠΟΤΑ ΚΑΙ ΧΑΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΥΘΕΝΑ» υπάρχουν περιγραφές σχετικές με την Πλατεία Εξαρχείων και τους κατά καιρούς νέους ανθρώπους της. Ίσως κανένα από τα κατάλοιπα κείμενα συγγραφέων και στίχων ποιητών δεν έχει προσεγγίσει τόσο πιστά αλλά και ποιητικά εκείνη την εποχή των Εξαρχείων. Από το θαυμάσιο αυτό βιβλίο αναδημοσιεύονται εδώ μερικές σελίδες:
Τέος Ρόμβος
ΤΡΙΑ ΦΕΓΓΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ
εκδόσεις «Ο σκύλος που κλαίει»
1η έκδοση 1985
…τώρα όλοι πηγαίνανε στην πλατεία… (περισσότερα…)
Άγνωστος Στρατιώτης
απο τον Σπάρτακο
Το «αποκαλυπτικό» χιούμορ των Φαντάρων!
Βασική αποστολή του Στρατού και της Υποχρεωτικής Στράτευσης είναι η μετατροπή ενός ειρηνικού πολίτη σε εν δυνάμει φονιά, που μάλιστα θα διαταχθεί να εξοντώσει έναν επίσης νέο άνθρωπο, προερχόμενο από τον κόσμο της εργασίας, υπερασπιζόμενος τα κρατικά συμφέροντα και της επιδιώξεις των πλουσίων. Μόλις το 1996, απειλήθηκε ελληνοτουρκικός πόλεμος με συνέπεια την απώλεια χιλιάδων ζωών και ολοκληρωτική καταστροφή για μια βραχονησίδα, τα Ίμια, ακολούθησαν αγορές όπλων δεκάδων δις ευρώ που θα εξασφάλιζαν την «εδαφική ακεραιότητα»-και τους τραπεζικούς λογαριασμούς πολιτικών και στρατιωτικών, ενώ σήμερα η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ ξεπουλά δεκάδες νησιά!
Κρέας στα κανόνια τους λοιπόν, αλλά και διαμόρφωση μιας υποταγμένης-πειθαρχημένης-λοβοτομημένης προσωπικότητας είναι ο σκοπός του Στρατού! Για να μάθεις «να βαράς προσοχή σε κάθε ανώτερο», να κοιτάς την πάρτη σου και να γλύφεις τον κάθε πολιτικό-στρατιωτικό-εργοδότη, να παρακαλάς το βύσμα που σε εκμεταλλεύεται.
Απέναντι σε όλα αυτά υπάρχει η αμφισβήτηση, υπάρχει η συλλογική διεκδίκηση και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων. Μια αντίληψη που εκπροσωπεί το ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ.
Όμως σε κάθε αυταρχικό και ισοπεδωτικό περιβάλλον ανθεί και κάτι άλλο, εξαιρετικά επικίνδυνο για το σύστημα εξουσίας.
Το Χιούμορ.
Το αιχμηρό Χιούμορ των συναδέλφων Φαντάρων βάζει στο στόχαστρο του του Παραλόγου τη Θητεία, την ίδια την ουσία της Υποχρεωτικής Στράτευσης. Επιτίθεται στον εθνικισμό, το μιλιταρισμό και τον πολεμικό παροξυσμό, αποκαλύπτει τις άθλιες συνθήκες, αποδομεί την ιεραρχία, ελέγχει τα στελέχη και αποκαλύπτει τις συνέπειες της οικονομικής πολιτικής.
Ας τους δώσουμε το λόγο, δημοσιεύοντας τις ατάκες φαντάρων στο twitter:
– Όσο χαζός και αν είσαι, στον στρατό αν έχεις γυαλισμένα άρβυλα και χτυπάς σωστά προσοχή είσαι ένας μικρός επιστήμονας.
– Αν ήξεραν οι μαμάδες τι φαΐ πετάμε στο στρατό, δεν θα τολμούσαν ποτέ να πούνε την ιστορία με τα πεινασμένα παιδάκια στην Αφρική.
– Το στρατόπεδο είναι τόσο μεγάλο, που αν μπουκάρουν εχθροί το πρωί από την κεντρική πύλη, εμείς θα το μάθουμε από τις ειδήσεις των 8.
– Σήμερα μάθαμε να στρώνουμε κρεβάτια στρατιωτικά. Ήταν τα 30 πιο άσχημα χαραμισμένα λεπτά της ζωής μου. Κι έχω παρακολουθήσει και κέρλινγκ.
– Μεγαλύτερος φόβος και απ’ το να ξεμείνεις από σφαίρες στον πόλεμο είναι να ξεμείνεις από μπαταρία κινητού στο «Γερμανικό».
– Παραδόξως η πρώτη μας βολή στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Δεν σκοτώθηκε κανείς μας.
– Αντιλαμβάνομαι ότι βρίσκομαι σε άδεια απ’ τον στρατό από το γεγονός ότι είμαι σε κλειστό χώρο με άλλους ανθρώπους και κανείς δεν κλάνει.
– Ο ταξίαρχος μας προέτρεψε να τρώμε γερό πρωινό. Το άκουσαν αυτό το βουτυράκι και η μία μαρμελαδίτσα που δικαιούμαστε και πέθαναν στα γέλια.
https://twitter.com/fantaros2012/status/232511734940848131
– Είμαι πλέον σίγουρος ότι όλες τις διαδικασίες στον στρατό τις σχεδιάζει μια επιτροπή που αποτελείται από άτομα που δεν μιλιούνται μεταξύ τους.
– Η συντήρηση των οχημάτων γίνεται με το παραδοσιακό σύστημα «ανοίγω καπό, κοιτάω χωρίς να καταλαβαίνω Χριστό και σχολιάζω «όλα φαίνονται οk».
– Η μονή πολιτική συζήτηση που έχει λογικά επιχειρήματα στον στρατό είναι η διαμάχη για το αν η Ράπτη είναι καλύτερη γκόμενα απ’ την Καϊλή.
– Τέλειωσε η στρατιωτική μας εκπαίδευση, που σημαίνει ότι αποκτήσαμε το δικαίωμα να βλέπουμε πολεμικές σκηνές και να λέμε «σιγά το πράγμα».
– Κάθε φορά που βιώνω ένα deja-vu φρικάρω στη σκέψη ότι υπάρχει μια πιθανότητα να μ’ έχουν πιάσει κορόιδο και να έχω ξαναπάει στρατό.
-Είμαι τόσο άτυχος που είμαι βέβαιος πως σε όλα τα παράλληλα σύμπαντα η στρατιωτική θητεία έχει καταργηθεί.
– Πληρωθήκαμε σήμερα τον μισθό Μαΐου. Το νέο προκάλεσε ανακούφιση στους οίκους αξιολόγησης, στο Χρηματιστήριο του Τόκιο και στον καψιμιτζή μας..
– Τρίτη μέρα νυχτερινών πολεμικών ασκήσεων εκτός στρατοπέδου και δεν πιάστηκε κανένας μας αιχμάλωτος. Το λες και επιτυχία.
– Κάθε φορά που ακούω για το Τάγμα Ηλεκτρονικού Πολέμου φαντάζομαι κάποιον φαντάρο σ’ ένα γραφείο να παίζει τάβλι μέσω ίντερνετ μ’ έναν Τούρκο
– Σ’ ένα παράλληλο, αθώο και σουρεαλιστικό σύμπαν μπουκάρουμε στην Τουρκιά, ξεστρώνουμε τα κρεβάτια τους και γεμίζουμε γόπες το προαύλιό τους.
– Έχω φάει τόσες ώρες με μια σκούπα στο χέρι, που αν χρειαστεί να λύσουμε τις διάφορες μας με τους Τούρκους, ελπίζω να το κάνουμε στο κέρλινγκ.
– Απ’ ό,τι έχω καταλάβει, σε περίπτωση πόλεμου θα ‘μαι ο κομπάρσος σε ταινία δράσης που σκοτώνεται στο πεντάλεπτο, χωρίς να μάθουμε καν το όνομά του.
– Σύμφωνα με την άσκηση ετοιμότητας, σε περίπτωση συναγερμού φορτωνόμαστε τα πάντα και προσευχόμαστε να έχουμε δεχτεί επίθεση απ’ το Λιχτενστάιν.
– Αν συνεχιστεί κι άλλο η οικονομική κρίση, στο πεδίο βολής θα σχηματίζουμε όπλο με τα χέρια μας και θα φωνάζουμε «πίου-πίου».
– Κάποιοι επιλοχίες μας είναι τόσο ταγάρια, που θα φοβόμουν να τους αναθέσω ακόμα και τη διοίκηση του στρατού των playmobil μου.
– Αν πεις «να ‘χαμε ένα σάντουιτς με καλαμάκι και λίγο κασέρι» μπροστά σ’ έναν Σαλονικιό κι έναν Αθηναίο, θα μαλώνουν μέχρι να λήξει η θητεία τους.
Τις ατάκες αυτές τις στέλνουμε στους νεοσύλλεκτους συναδέλφους που άμεσα πρόκειται να καταταγούν και τους προτείνουμε:
ΜΗΝ ΨΑΡΩΝΕΤΕ!
Ελάτε να παλέψουμε μαζί για τα δικαιώματα μας.
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ είναι κάθε στιγμή δίπλα στους φαντάρους για να δώσει κουράγιο, να ακούσει τις καταγγελίες και να τις δημοσιεύσει, να απαιτήσει την παρέμβαση των υπευθύνων για να αντιμετωπιστούν οι αυθαιρεσίες και τα προβλήματα.
Πείτε όχι στον Ατομισμό και το Βύσμα. Μην αποθαρρύνεστε. Μην σκύβετε το κεφάλι.
Μόνο ο Συλλογικός Αγώνας αποτελεί απάντηση στα κοινά μας προβλήματα και μπορεί να υπερασπιστεί τα Κοινά μας Δικαιώματα.
Για αυτό τρέμουν τον Ελεύθερο Συνδικαλισμό των Φαντάρων. Για αυτό βάζουν στεγανά και δε θέλουν τη Δημοσίευση των Καταγγελιών της βάναυσης χακί καθημερινότητας.
Αμφισβητήστε τους.
ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΦΑΝΤΑΡΩΝ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ
ΤΗΛ. ΕΠΙΚ. 6932 955437 Diktiospartakos.blogspot.com
===================================================================================
ΘΕΟΥΛΗΣ!!!! 😀 😀 😀 😀
Ο λογαριασμός του Άγνωστου Στρατιώτη έχει αφθονο γέλιο @fantaros2012
υγ: αναμνηστική φωτο απο την 193Μ.Τ. στην Πινέζα. Αν σε καποιον //γράφο ερθει χαρτι για εκεί,μην πει όχι….
ΛΕΛΕ !!!! 😀 😀 😀 😀
στρΜανικάκος
ροζαλινκ http://wp.me/p1pa1c-hIh
Φουτουριστική αναθεώρηση της Πεσσιμιστικής…
Το κείμενο ήρθε στο προσωπικό μου μειλ απο φίλο.
Τροφή για σκέψη και ειλικρινή διάλογο…
Η απόδοση της πολυδιάστατης πρισματικής πραγματικότητας, που αναδύεται από την εκλογίκευση του μυθικού μυστηριακού κόσμου, αντικατοπτρίζεται στη νατουραλιστική τυπολογία τηs ρασιοναλιστικής μηχανιστικής και ιδεαλιστικής φιλοσοφικής αντίληψης και 
αποκρυσταλλώνεται στην πάγια καθεστικυΐα τάξη, μέσα στα φορμαλιστικά πλαίσια μιας εκτεταμμένης οικονομικοκοινωνικοπολιτικής δομής και διαστρωμάτωσης,ενώ σφυρηλατεί την εξιδανικευμένη προλεταριακή συνείδηση και υποθάλπει τις λανθάνουσες διασπαστικές τάσεις,υπονομεύοντας αύτανδρη την έννομη κοσμική τάξη και όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής πόλωσης και, σε συνδυασμό με την αθρόα εκδήλωση των ταξικών αντιθέσεων, προς μία εμπορευματοχρηματική κατεύθυνση,υφίσταται ως ανασταλτικός παράγοντας του παρελκυστικού δημοσιονομικού συστήματος ενός κρατικού μηχανισμού,το οποίο εδραιώνεται από τη σύμφυρση των μεταβολών που συντελούνται υπό το πρίσμα ενός λιμπεραλιστικού ιδεώδους και συντείνουν στην άμβλυνση των αμιγών ιδιαιτεροτήτων,που με την αναπροσαρμογή και ενσωμάτωσή τους στο νέο υπερταξικό σχηματισμό διανοίγουν τους ορίζοντες για τη μηχανική συνένωση των ετερόκλητων υποτρόπαιων στοιχείων,με άμεση συνέπεια τη συρρίκνωση της ηθικής οπτικής των υποβαθμιστικών τάσεων που εκπορεύονται από την ιμπρεσιονιστική εκτόνωση της οντολογικής υλοφροσύνης της εχέγγυας πρωτογενετικής ιδιοσυστασίας και της απόκοτης υποστασιοποίησης της σωρευτικής απεμπόλησης υπομνηστικών συμφυρμάτων με αποτέλεσμα να επέρχεται η αλλοτρίωση της απατηλής ουτοπιστικής διάστασης ενός καθολικού ιμπεριαλιστικού μοτίβου, ο διαμελισμός του οποίου υποκαθιστά εν γένει τη συλλογική υποδομή των παραγωγικών συνεκτικών δεσμών της λειτουργικής υφής του κοινωνικού γίγνεσθαι,που διαχέεται και διαποτίζει την υλοποίηση και εδραίωση της σύσφιξης του πνευματώδους ατομικισμού και κάθε παραινετικής θυμοσοφίας μονομερών και βραχυπρόθεσμων ινδαλμάτων και γενεσιουργών καταβολών…
Eίναι ευλογοφανές ότι στο γλαφυρό και γενικευτικό οικοδόμημα της νεοκοινωνιολογικής διαστρωμάτωσης το οποίο επιτάσσει σκανδαλωδώς την εμπορευσιμότητα απροσμέτρητων και απειράριθμων ηδονοθηρικών αντιδεολογιών, υποδαυλίζεται η πολυεπίπεδη και πολυπρόσωπη πραγμάτευση των αναδυομένων νεοδαρβινικών και μεταθετικιστικών πολλαπλοτήτων 
σκιαγραφώντας αδιαφιλονίκητα τη διύλιση ποικιλόμορφων και ευροζωνικών πραγματεύσεων μέσω υποδεικνυόμενων κομφορμιστικών πλεγμάτων υποθάλπωντας έτσι την επέλαση ενός αφοπλιστικού νεοβαβυλωνιακού νομιναλισμού με πασιφανή την παραπομπή στην αυτοκεντρική και συνάμα ναρκισσιστική θωράκιση των μειονεκτούντων αδρανειακών μαζών οι οποίες,υποκλινόμενες στην εντρύφηση των αξιοκατάκριτων και απαρέγκλιτων επιταγών που πλειοδοτούνται από τον καταχρηστικό εκλαϊκευτικό ευδαιμονισμό, παρεκκλίνουν από το ηθικολογικό θεσμικό πλαίσιο που προσαιτερίζεται το υπερβατικό υποδόμημα της ρηξικέλευθης οντοκεντρικής συνειδητότητας, με προκαταρκτικό απότοκο την αλχημιστική συγχώνευση στοιχειακών και αμφιμονοσήμαντων ατομικοτήτων προς μια μονοπυρηνική ετεροπροσδιοριζόμενη καθολικότητα, εκθειάζοντας τη νουθέτηση εκχυδαϊσμένης χρησιμοθηρικής υπαιτιότητας και παράλληλα δυναμιτίζοντας την αναστρεψιμότητα των συμπλόκων κοινωνικής παθογένειας με τον ανεκδοτολογικό παραγκωνισμό των υπαρξιακών και υπερβατικών ανασχηματισμών, με πασιφανή τον ακροθιγώς διαμετρικό κατακερματισμό της προαιώνιας έμφυτης ενδελέχειας…
=============================================================
?
αυτά….. ξημέρωμα Δευτέρας, κατα τις 4:00 το πρωί (περίπου)….
άλλοι ροχαλίζουν και άλλοι σαλιαρίζουν….
εγώ απλά βαριέμαι! 😀
τραγουδάκι…
είμαι ο Μανικάκος και είμαι καλά….
Αύγουστος
του Ned Sterling
απο το Blog ALT + CTRL +DEL ( Alternative Non-Controlled Delirium )
Είμαι ο Έρνεστ Γουόκερ και θέλω να σας διηγηθώ το μικρό παράπονό μου.
Έφτασα δεκατρία και η μάνα μου δεν μ έστειλε ποτέ στην κατασκήνωση ,για την ακρίβεια μ’ έστειλε μόνο μια φορά για τρεις μέρες και την τέταρτη περίμενε -βάφοντας κοραλλί τα νύχια της- το ταξί που με γύρισε πίσω , προσφορά του διευθυντή της κατασκήνωσης «Οι Τυφλές Φώκιες» στο Κίτερυ Πόιντ που -όπως έμαθα αργότερα-της είπε στο τηλέφωνο «Νέλλυ , κάτι δεν πάει καλά με το βλαστάρι σου , στον επιστρέφω για να επιληφθείς».
Όταν επιλήφθηκε κατάλαβα πως το μόνο μου αμάρτημα ήταν που επέμενα τα βράδια-τρία πρόλαβα όλα κι όλα-να μαζεύω γύρω μου τα άλλα παιδιά για να τους λέω τις ιστορίες που αγαπούσα να βλέπω : για το μαύρο τριχωτό καβούρι με τις εφτά δαγκάνες που κομμάτιαζε τα κεφαλάκια των κακομαθημένων αγοριών που το παίζαν αρχηγοί , το ακέφαλο φίδι με τα τρία κεφάλια στην ουρά που είχε συνήθειο να τρυπώνει στα κρεβάτια και ύστερα ανάμεσα στα 
πόδια των κοριτσιών που φορούσαν σιδεράκια και μίλαγαν πολύ , για τον λύκο που είχε όχι μόνο τα μαλλιά αλλά και τη φωνή της κοκκινοσκουφίτσας μα σκότωνε πιο αλύπητα κι από τον Χίτμαν , για την διάσημη κότα Bostonian² που είχε ενάμιση μέτρο ύψος και έναν χαυλιόδοντα αντί για ράμφος , για τα φριχτά μοβ σκουλήκια που ζούσαν πάνω στις άρρωστες λεύκες και τρεφόταν με τις τσίμπλες από τα μάτια όσων αργούσαν να ξυπνήσουν το πρωί ( μερικές φορές , κάποια γέρικα τυφλά σκουλήκια ζαλισμένα από την πείνα έτρωγαν ακόμη και τα μάτια αλλά δεν το έκαναν από κακία ) ,ακόμη και για το τρελό παγώνι τους είπα που είχε σπαθιά αντί για φτερά στην ουρά του κι αλίμονο σ όποιον άκουγε μέσα στη νύχτα την τρομερή κραυγή του και τον ήχο από λάμες που κομματιάζαν τα σκοτάδια , ήθελα να τους πω και για τα άσπρα μυρμήγκια που τρώγαν ζωντανούς όσους δεν είχαν ακόμη κλείσει τα δεκατρία την μέρα που ήταν η δεύτερη πανσέληνος του θλιβερού μήνα Αύγουστου , ενώ την ώρα που ξεκίνησα να τους διηγούμαι για τη χοντρή γιγάντια βδέλλα που βγαίνει από την τρύπα της τουαλέτας και ρουφάει βαθιά μέσα στο υγρό χώμα αυτούς που ρίχνουν απερίσκεπτα ακαθαρσίες πάνω της και μερικά μαμμόθρεφτα σαν τον Νικυ Μπλαντ άρχισαν να μυξοκλαίνε , μπήκε απρόσκλητος ο ομαδάρχης που είχε δεν είχε κλείσει τα δεκαοχτώ και αρπάζοντάς με από το μπράτσο , εκείνο που μελάνιασε από την Κλαίρ Ο’Χάρα που με κρατούσε σφιχτά όσο η βδέλλα ανέβαινε στην επιφάνεια , με πέταξε έξω από τον θάλαμο κοιτάζοντάς με σαν κακό γκόλουμ που πρέπει να το ρίξουν μέσα σε δυό σακιά αναμμένα κάρβουνα ελπίζοντας να πεθάνει αργά και τελετουργικά.
Σακιά με κάρβουνα δεν είχαν , αυτά γινόταν την εποχή που ο μπαμπάς μου πήγαινε κατασκήνωση στο Σάουθ Φρήπορτ ³ και τρώγαν διάφορα ξεράσματα , εμείς τώρα είχαμε γκριλ και τοστιέρες και ωραίες ηλεκτρικές ψηστιέρες , κι έτσι αποφάσισαν να μη με κλείσουν ανάμεσα σε δυό αντιστάσεις γιατί έχει και το αργά τα όριά του , με παρουσίασαν μπροστά στον διευθυντή της κατασκήνωσης που ήταν και πορτιέρης στην εκκλησία του Αγίου Λουκά στο Πόρτλαντ του Μέιν όπου κηδέψαμε το μπαμπά μου αλλά πουλούσε και υφάσματα όταν έκλεινε η κατασκήνωση το Σεπτέμβρη , από αυτά που έφερνε τακτικά στο σπίτι αφού πέθανε ο μπαμπάς και η μάνα μου του έλεγε άκου Νεντ , αυτά ούτε καναπέδες δεν θα καταδέχονταν να τα φορέσουν , αυτός λοιπόν αφού με κοίταξε απ τα νύχια ως τα σκονισμένα μαλλιά μου είπε στους άλλους που στεκόταν τριγύρω του «βγάλτε τη μάνα του στο τηλέφωνο και φωνάξτε ένα ταξί , δεν θα περιμένω να ξημερώσει» .
Δεν ξέρω τι τους είπε η μάνα μου στο τηλέφωνο περασμένα μεσάνυχτα αλλά ξέρω πως είναι πολύ μεγάλη αγένεια να ξυπνάς τους άλλους στα καλά του καθουμένου , ξύπνησαν και ένα ταξί στο διπλανό ψαροχώρι το Κατς ’ιλαντ η μάλλον τον οδηγό του γιατί τα ταξί ποτέ δεν κοιμούνται , δεν είμαι όμως και σίγουρος γιατί είχα ακούσει παλιά μια ιστορία για ένα κίτρινο ταξί που κυκλοφορούσε τις νύχτες και κατάπινε παιδιά και ανθρώπους , ούτε ήμουν και βέβαιος αν το ταξί που περίμενε έξω από την σιδερόπορτα για να παραλάβει εμένα και τη μικρή μου τσάντα ήταν αυτό το κίτρινο ταξί που πεινούσε αλλά ίσως να μην ήταν γιατί δεν ήταν κίτρινο αλλά πορτοκαλί , ίσως πάλι απλά να άλλαζε χρώμα όσο περνούσε η ώρα και χόρταινε , δεν πρόλαβα να δω ποιος καθόταν πίσω από το τιμόνι όταν κόλλησε η πλάτη μου στο κάθισμα και μέσα σε ένα σύννεφο από σκόνη και βρισιές να με ακολουθούν κατηφορίσαμε το στενό δρόμο που έβγαζε στη διασταύρωση στην άσφαλτο.
Σ όλη τη διαδρομή στην 95 δεν έβγαλα μιλιά , το ίδιο κι ο οδηγός που μου φαινόταν να ροχαλίζει αλλά ούτε στιγμή δεν λοξοδρομήσαμε , ούτε ένα φως δεν μας τύφλωσε από απέναντι , ήταν πράγματι ένας καταπληκτικός οδηγός που θα ήταν άξιος αντίπαλος του Ρόμπυ Γκόρντον ** αν οδηγούσε κι αυτός μια ασπροκόκκινη γυαλιστερή Σεβρολέ Τζιμ Μπιμ κι όχι ένα πορτοκαλί ταξί που είχε κρεμασμένη μια φωτογραφία κάποιας γυμνής ξανθιάς στον καθρέφτη του και έναν μαυροντυμένο κύριο για συνοδηγό που δεν κατόρθωσα να τον δω καλά και τραγουδούσε μονότονα «waaalk the liiine » , αν γίνω οδηγός ταξί όταν μεγαλώσω θα έχω τη Σακίρα συνοδηγό ,μπορεί και τον Μπίλυ Τζο αν δεν δεχτεί η Σακίρα , το ταξί θα το έχω συνεταιρικά με τον φίλο μου τον Τζέισον που πέθανε πριν τρία χρόνια την ώρα που δοκίμαζε να καταπιεί μια ολόκληρη 
τομάτα ενώ η μάνα του φώναζε «θα πνιγείς ηλίθιο» και πνίγηκε , πριν πνιγεί έγινε κόκκινος σαν την τομάτα , μετά πράσινος σαν καρπούζι και στο τέλος κίτρινος σαν τις μπανάνες Εκουαδόρ που σιχαίνομαι , έτσι όμως είναι οι φιλίες και δεν πεθαίνουν εξαιτίας μιας τομάτας , το ταξί θα το έχουμε μαζί και τώρα που το ξανασκέφτομαι δεν θα κάθεται δίπλα μου ούτε ο Μπίλυ ούτε η Σακίρα αλλά ο Τζέισον , κι ας είναι κίτρινος και πράσινος και κόκκινος μαζί , χτες το βράδυ όταν τους έλεγα πως τις νύχτες δεν φοβάμαι να τριγυρνάω έξω από τους θαλάμους μόνος γιατί κρατάω τον Τζέισον από το χέρι , αυτά έκαναν πως δεν καταλαβαίνουν γιατί δεν είχε κανέναν Τζέισον η κατασκήνωση , καλύτερα έτσι γιατί τα βράδια που ο φίλος μου ερχόταν να κοιμηθεί στο κρεβάτι μου δεν ήθελα κανείς να του μιλάει γιατί ήταν δικός μου φίλος και σε κανέναν δεν τον χάριζα , σιγά τις φιλίες που κάνουν οι μεγάλοι , όλο παρέα κι όλο γκρίνια από πίσω , «Ντόναλντ μην αφήσεις τον Ρίτσι να σου ξαναπουλήσει μούρη για το εξοχικό στο Κέιπ Ελίζαμπεθ » έλεγε η μάνα μου στον μπαμπά πριν τον βρει πεσμένο μισό μέσα στη μπανιέρα και μισό έξω , «θα δεις τι αμάξι θα σου πάρω γω μωρό μου» της είχε πει αυτός όταν είδε το καινούριο Ντοτζ της κυρίας Κίντμαν αλλά ούτε που πρόλαβε να βγει απ’το μπάνιο και έμεινε η μαμά μόνη με μένα και το παλιό Φορντ , οι μεγάλοι το μόνο που ξέραν να μοιράζονται ήταν ένα λογαριασμό κάθε Σάββατο που πηγαίναν για αυγά με σπαράγγια στο diner του Γιούρι στο Ιστ Εντ και τις ντάιετ Πέπσι και τις μπύρες για το μπάρμπεκιου πάρτι στις τέσσερις Ιουλίου , εγώ ολόκληρο ταξί θα μοιραστώ κι ας το μετανιώσω αργότερα , έτσι φτάσαμε στη γωνία του σπιτιού και είδα το φως αναμμένο , κανείς δεν με περίμενε έξω αλλά έτσι πρέπει , είμαι μεγάλο παιδί και δεν είχα ανάγκη από χαϊδολογήματα , πήρα αγκαλιά την μικρή μου τσάντα , έβαλα το κλειδί στην πίσω πόρτα και είπα μπαίνοντας «πάλι εδώ είμαστε » και η καημένη η μαμά μου δεν κατάλαβε πάλι τι πάει να πει «είμαστε».
Είμαι ο Έρνεστ Γουόκερ και θέλω να σας πω ότι ακόμη δεν καταλαβαίνω γιατί είναι πιο τρομαχτικός ο μαύρος κάβουρας με τις εφτά δαγκάνες από την ιστορία της σιντερέλλα *, κάποια μέρα ξεκίνησε να μου διηγείται γι αυτήν την κακόμοιρη η γιαγιά μου που ζει τώρα σε ένα σπίτι μόνο για γέρους , αυτή η κοπέλα λοιπόν όλη μέρα σφουγγάριζε ένα σπίτι με τρεις σοφίτες σαν της θείας Ώντρει που την έστελνε ακόμη ο θειος Σάιρους , ο αδερφός του μπαμπά , να δουλεύει στο Γουολ Μαρτ της λεωφόρου Ντίρινγκ , κι έτρεχε μετά -η σιντερέλλα , όχι η θεία μου- στους ορθοπεδικούς για τα τσαλακωμένα της γόνατα και ούτε ένα ευχαριστώ δεν άκουσε για το παρκέ και το σιδέρωμα που της ρούφηξαν τα νιάτα της και σα να μην της έφταναν όλα αυτά , έρχεται μετά κι ένας περίεργος που έκανε τη δουλειά του πρίγκιπα και της φοράει ένα παπούτσι τριανταδύο νούμερο που ούτε το φλιτζάνι του καφέ δεν χώραγε αλλά αυτή πόναγε κι έκλαιγε και το φόραγε και πάλι έκλαιγε , κάτι τέτοια κάνει κι η μάνα μου με τα ρούχα της αλλά την αγαπάω γιατί είναι μάνα μου κι ας μη με ξανάστειλε σε κατασκήνωση αλλά στον κύριο Σ.Ε.Κίνγκ που όλο με ρωτάει τι βλέπω στον ύπνο μου και τι όταν είμαι ξύπνιος και γράφει και σβήνει και μιλάει σε ένα μικρό κασετοφωνάκι τρίβοντας ευτυχισμένος τα χέρια του , αλλά ποτέ δεν ρωτάει και τον Τζέισον που κάθεται πάντα δίπλα μου γιατί αν τον ρώταγε θα ήξερε πως έτσι είναι οι φίλοι , όλα από μισά τα έχουν και ποτέ δεν διαμαρτύρονται γιατί δεν είναι όλα τα καλά του κόσμου δικά τους….
1 The Blind Sea-Dogs , summer camp αναμόρφωσης της Y.M.C.A του Maine 2 Πρωταγωνιστής 3ps βίντεο γκέιμ , γνωστός τοις πάσι και ως Κωδικός 47 2 Eκ Βοστώνης ορμώμενη , απλή συνωνυμία με την εγχώρια εταιρία κάζουαλ ενδυμάτων 3 Camp στο Casco Bay που λειτούργησε μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 60 οπότε και καταστράφηκε από επιδρομή τερμιτών ** μέτριος οδηγός των NASCAR αλλά ο πρώτος Αμερικανός που κέρδισε σε ένα σκέλος του Παρίσι-Ντακάρ και το κάναν θέμα * τραγουδιστής και μασκότ των Καλιφορνέζων ρόκερς Green Day * γνωστότερη στην ημεδαπή ως Σταχτοπούτα * οι πρώτοι μεγαλομπακάληδες της υφηλίου * Aυτός που φαντάζεστε !
============================================================================== Αυτά που λέτε….
Μανικάκος
Aύγουστος κατα τις 5 το πρωι….
Its not easy being green…
Τραγούδια και μουσικές κατά του ρατσισμού
απο το Mic.gr
Γραφει ο Αντώνης Ξαγάς
Οι Ιταλοί είναι φαφλατάδες και καλοί εραστές, οι Γερμανοί ψυχροί και στυγνοί οικονόμοι, οι Άγγλοι φλεγματικοί, οι Έλληνες τεμπέληδες και λεβέντες… Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε επ’ άπειρον την παράθεση ανάλογων στερεότυπων, τα οποία ασφαλώς και δεν περιορίζονται σε επίπεδο εθνών, απαντώνται σε κάθε γεωγραφική μικροκλίμακα, αλλά και κατ’ επέκταση σε κάθε ανθρώπινη υποομάδα, είτε χαρακτηρίζεται από σεξουαλικές είτε από μουσικές ή ακόμη και διατροφικές συνήθειες. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην υποκύπτει στην ευκολία τους, στην απλουστευτική τους δύναμη η οποία καταφέρνει να τιθασεύσει μια εκστατικά ακατανόητη και τρομακτικά χαοτική πραγματικότητα, τοποθετώντας (βασικά πετσοκόβοντας) την σε βολικά ερμηνευτικά κουτάκια. Κανείς δεν έχει ανοσία…
Διαβάζοντας πάλι την πρώτη πρόταση του κειμένου και προσπαθώντας να βρω την κατάλληλη αλληλουχία προσέγγισης στο ευαίσθητο αυτό θέμα, διαπιστώνω ότι ο ρατσισμός θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως ένα ζήτημα …γραμματικής. Ίσως ένας εναλλακτικός (πιθανώς και ακριβέστερος) ορισμός του ρατσισμού να είναι η εστίαση στο επίθετο και όχι στο ουσιαστικό. Παρατηρείται παντού: στην πολιτική, στη μουσική, στην τέχνη ευρύτερα, στη ζωή καθολικότερα. Η αβασάνιστη χρήση των επιθέτων, η αυθαίρετη απόπειρα περιγραφής-απόδοσης-διαστροφής της ουσίας, σε ορισμούς αλλά και περιορισμούς. Ιδιότητες οι οποίες έχουν κάποιο νόημα (και πάλι όχι μονοσήμαντο και αντικειμενικό) στο ατομικό επίπεδο, ιδιότητες όχι κατ’ ανάγκη αρνητικές, προεκτείνονται για να περιγράψουν ανθρώπινα σύνολα. Και έτσι από την ουσία του κάθε Γιάννη, Μαχμούτ ή Φριτς, περνάμε στην επιθετική γενίκευση της ομάδας. Μια γενίκευση η οποία όταν οι συνθήκες το ευνοήσουν μπορεί να μετατραπεί σε κατά κυριολεξία «επιθετική»…
Και θα το επαναλάβω. Κανείς δεν έχει ανοσία. Ο ρατσισμός μοιάζει με σπόρο ο οποίος επωάζεται εν υπνώσει, μπορεί να μένει ανενεργός σε λανθάνουσα κατάσταση για χρόνια, αλλά όταν το πολιτικό και κυρίως το οικονομικό περιβάλλον γίνει κατάλληλο, θα ανθήσει πριν κανείς να καταλάβει τι συνέβη. Στη χώρα μας ανατραφήκαμε με τη βολική (αυτο)κολακευτική αφήγηση ότι ο Έλληνας αποστρέφεται εκ φύσεως το ρατσισμό, δεν γνωρίζει από διακρίσεις, αυτά είναι ζιζάνια του διαβόλου που φύονται στη διεφθαρμένη «άθεη» Δύση και όχι εδώ στην ανεκτική Ανατολή. Για τον δε έλληνα του ’50 και του ’60, ο ξένος ήταν κάτι το εξωτικό (σαν τον αράπη του Ζαμπέτα) και λάγνα μακρινό (σαν τις αραπίνες του Τσιτσάνη) ή φυσικά …τουρίστας. Βέβαια η περίφημη ελληνική φιλοξενία περιοριζόταν στη λογική «την ελιά σου, τη ρακί σου και άμε παρακάτω», η αποδοχή του ξενομερίτη (ασχέτως εθνικής καταγωγής μάλιστα) ήταν μεν δεδομένη, εφόσον αυτός δεν είχε διαθέσεις μονιμότερης εγκατάστασης δε. Θυμάστε την ιστορία της «Μεγάλης Χίμαιρας» του Καραγάτση; Ή την υποδοχή που επιφυλάχθηκε στους μικρασιάτες πρόσφυγες, τους διαβόητους «τουρκόσπορους»; Είναι εύκολο να είσαι ανεκτικός με τον ξένο αρκεί αυτός να μην είναι μέσα στην αυλή σου.
Και ο καιρός έχει βέβαια γυρίσματα. Έτσι φτάσαμε στο σήμερα, με τα εγγόνια ακριβώς εκείνων των «τουρκόσπορων» να έχουν γίνει η μήτρα του πιο ακραίου ελληνικού εθνικισμού και τους παππούδες με μια πενιχρή σύνταξη κλειδαμπαρωμένους πίσω από σύρτες και κάγκελα, για να συνειδητοποιήσουμε ότι οι υστερικές λαοθάλασσες με τα χέρια υψωμένα σε ναζιστικό χαιρετισμό δεν ήταν μια γεωγραφικά και εθνικά ορισμένη ανωμαλία της ιστορίας αλλά μία πανταχού παρούσα απειλή και πιθανότητα.
Η δημιουργία των αντισωμάτων πάντως, πριν φτάσουμε στο κοινωνικό σύνολο, περνάει μέσα από τα ίδια τα άτομα. Εντός μας δίνεται η πρώτη (και καθοριστική) αντιρατσιστική μάχη. Θυμάμαι φίλο να μου εξομολογείται έντρομος ένα στιγμιαίο συναίσθημα ενόχλησης που του δημιούργησαν δύο μαύροι που μιλούσαν δυνατά στην ξένη γλώσσα τους μέσα σε ένα τρόλεϊ. Η ανθρώπινη φύση δεν είναι ούτε εγγενώς αγνή και καλή ούτε προπατορικώς αμαρτωλή. Ας κοιτάξουμε μέσα μας, από εκεί θα ξεκινήσει η όποια αλλαγή.
Η μουσική από την άλλη (για να έρθουμε και στα «δικά» μας) ποτέ δεν άλλαξε, ούτε πρόκειται ποτέ να αλλάξει τον κόσμο. Μπορεί όμως να αποτελέσει πηγή έμπνευσης, αφορμή συγκίνησης ή απλά και μόνο το …soundtrack της αλλαγής. Και ίσως μέσα από την ευκόλως προσιτή πλέον ποικιλομορφία της να καταφέρει να εξοικειώσει τον άνθρωπο με την ύπαρξη του διαφορετικού, του άλλου, μέσα από ένα αντι-ρατσιστικό πνεύμα το οποίο όμως δεν μένει στο μαχητικό «αντι-» αλλά προχωρά σε μια θετική έννοια προσέγγισης και εν τέλει ανοχής και κατανόησης.
Ακολουθεί μια επιλογή τέτοιων τραγουδιών και μουσικών, κομματιών αγαπημένων, όπου φυσικά το μήνυμα δεν καταπιέζει το μέσο (η πολιτικοποίηση έχει ουκ ολίγες φορές γίνει το άλλοθι του κάθε ατάλαντου).
1. Εμιγκρέδες της Ρουμανίας – Λένα Πλάτωνος
Μέσα στους σκοτεινούς διαδρόμους μιας πολυκατοικίας… Μυρωδιές κάρυ μπλέκονται με μυρωδιές από τηγανητή σόγια. Τα τριξίματα από τις παλιές υδρορροές, το ασανσέρ και όλοι αυτοί οι ήχοι που κάνουν την πολυκατοικία ώρες-ώρες να μοιάζει ένα ζωντανό σώμα. Φωνές που αντηχούν, άλλες δυνατές, άλλες διακριτικές, λέξεις ξεκόβονται, άλλες γνωστές άλλες ακατάληπτες. Μπύρες στα σκαλοπάτια, μπουγάδες στον ακάλυπτο. «Πόσο μ’ αρέσει ν’ ακούω τους ανθρώπους να ανεβαίνουν με το ασανσέρ και να μιλάνε ρουμάνικα». Μια λεπτεπίλεπτη ανθρώπινη ποιητική της καθημερινότητας, από τα πιο τρυφερά κομμάτια της Λένας, υπαινικτικό, απλό, χωρίς μεγάλα λόγια, χωρίς πομπώδεις διακηρύξεις. «Πιθανότητες ευτυχίας, στην περιοχή της αμερικάνικης πρεσβείας»… Ήταν 1985, θα μπορούσε όμως να είναι οποτεδήποτε…
2. Bein’ Green – Kermit the Frog
«Είναι δύσκολο να είσαι πράσινος» τραγουδά τα βάσανα του ο βάτραχος των παιδικών (και όχι μόνο) χρόνων μας (όχι δεν έλεγε για το …ΠΑΣΟΚ). Αναμφίβολα ο πιο απλοϊκός ρατσισμός είναι αυτός του χρώματος. Γενικά η …χρωματολογική βάση του ρατσισμού είναι σχεδόν σουρεαλιστική αν αναλογιστεί κανείς ότι η ουσιαστική διαφορά ενός λευκού κι ενός μαύρου είναι μια διαφορά στην παραγόμενη ποσότητα μελανίνης, μιας σχετικά απλής πρωτεΐνης, της ίδιας δηλαδή ουσίας την οποία προσπαθούν να παράγουν οι λευκοί πασαλειβόμενοι με διάφορα αμφίβολα σκευάσματα και λιαζόμενοι ολημερίς στις παραλίες. Κι ας μην μπλέξουμε με το περιλάλητο DNA, το κάθε «εθνικό» αίμα (υποθέτω με τα αιμοσφαίρια να κουβαλάνε …σημαιάκια) και τον φετιχισμό των γονιδίων, έννοια την οποία μάλιστα η αιχμή της σύγχρονης επιστήμης αφήνει σιγά-σιγά πίσω. Αλήθεια πάντως, δεν ξέρω πως θα αντιμετώπιζε ο μέσος «ουγκ» ρατσιστής την επίγνωση της γονιδιακής του ομοιότητας με είδη όπως ο χιμπατζής ή η κοινή …φρουτόμυγα…
3. Indian Reservation – Paul Revere & the Raiders
Είναι γνωστό ότι η Ιστορία γράφεται από τους νικητές αλλά και ότι η Ιστορία γράφεται και ξαναγράφεται συνέχεια για να δικαιώσει το εκάστοτε παρόν ή να στηρίξει την αυτοαναφορική αφήγηση ενός έθνους. Στα δικά μας σχολεία μαθαίνουμε από νωρίς για την αποικιακή εξάπλωση των αρχαιοελληνικών πόλεων (η οποία προφανώς πραγματοποιήθηκε εν κενώ) και για την εκστρατεία του Αλεξάνδρου η οποία έγινε προς εκπολιτισμό των «βάρβαρων» Περσών (ως γνωστόν τα φουσάτα του στρατηλάτη δεν κουβαλούσαν δόρυα και τόξα παρά μόνο …ογκώδεις τόμους ελλήνων φιλόσοφων). Έτσι έγινε και με τους επονομαζόμενους (από τον Κολόμβο ο οποίος νόμιζε ότι έφτασε στις …Ινδίες) Ινδιάνους. Αφού τους «ανακαλύψανε», μετά τους εκπολιτίσανε… Όσους δεν είχαν τη διάθεση να δεχθούν τα …φώτα του πολιτισμού, τους έπεισαν με ευλογιά και καυτό μολύβι. Η αντίσταση τους υπήρξε επική και μάταιη (και δυσφημισμένη από ένα ολόκληρο κινηματογραφικό είδος – το western). Και όσους απέμειναν τους έκλεισαν σε θύλακες (τα περίφημα reservations) και ησύχασαν. Το τραγούδι αυτό, φόρος τιμής στην ερυθρόδερμη φυλή, γράφτηκε το 1959, αλλά το έκαναν σουξέ το 1971 ο Paul Revere με το συγκρότημα του.
4. Strange Fruit – Billie Holliday
Κάποιοι λένε (το περιοδικό Time μεταξύ αυτών) ότι είναι το τραγούδι του αιώνα. Η μεγάλη κυρία Billie το ηχογράφησε το 1939, ως δεύτερη πλευρά στο δίσκο, αφού εξαιτίας των στίχων δεν μπορούσε να εμφανιστεί στην πρώτη πλευρά. Αναμενόμενο αν αναλογιστούμε ότι αυτά τα περίεργα φρούτα που αιωρούνται στο δέντρο δεν είναι παρά τα σώματα δύο λυντσαρισμένων μαύρων κάπου εκεί στο σκοτεινό Νότο. Αυτό που ίσως δεν ήταν αναμενόμενο ήταν ότι το τραγούδι έγινε μεγάλη επιτυχία. Η Αμερική μπροστά στις ενοχές της; Ας μην ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια εποχή όπου παρά την τυπική κατάργηση της δουλείας ήδη από το 1865, στις περισσότερες πολιτείες ίσχυαν ακόμη οι ρατσιστικοί νόμοι.
5. Maria – Rage Against the Machine
Η Μαρία του κομματιού είναι μια Λατίνα η οποία τραβάει του λιναριού τα πάθη στη νέα της πατρίδα. Παράξενη χώρα η Αμερική. Δημιούργημα μεταναστών, χωρίς το βάρος μιας δήθεν προαιώνιας ιστορίας να εμποδίζει την αφομοίωση καλλιέργησε μια αντίληψη η οποία την οδήγησε στη θέση του κουμανταδόρου του κόσμου όλου. Από την άλλη συντηρητικοποιείται ολοένα και περισσότερο, κλείνεται στον εαυτό της, συμμετέχει σε …πάρτυ τσαγιού και χτίζει ηλεκτροφόρα τείχη στα σύνορα με το Μεξικό. Άραγε να πρόκειται για αυτό που θα ονόμαζα «σύνδρομο του λεωφορείου», ο τελευταίος που μπήκε και βολεύτηκε δυσκολεύει την πρόσβαση στους επόμενους που προσπαθούν να διεκδικήσουν μια φέτα από τον δικό του παράδεισο; Είναι δε ενδιαφέρουσα η γενικότερη παρατήρηση ότι ο ρατσισμός κατά κανόνα στρέφεται από τον φτωχό ενάντια στον ακόμη φτωχότερο, στον απόκληρο, σε αυτόν που δεν έχει στον ήλιο μοίρα. Ο ανήμπορος μετανάστης γίνεται δέκτης βαθύτερου μίσους απ’ ότι το τραπεζιτικό golden boy που έβαλε και τα δυο χεράκια του για να γυρίσουν τα γρανάζια της κρίσης. Και πιστεύω ότι αιτία δεν είναι τόσο ο φόβος για τους «άλλους» που θα μας αρπάξουν το βιος μας, αλλά μια ενδόμυχη προβολή ενός δυσοίωνου μέλλοντος. Γιατί ο μικροαστός με το δανεισμένο από την τράπεζα σπίτι, κατά βάθος γνωρίζει ότι η περίφημη καπιταλιστική κινητικότητα μπορεί εύκολα να τον φέρει στην ίδια αυτή άστεγη και άνεργη μοίρα.
6. Brother Louie – Hot Chocolate
Μόνο αυτή η κατηγορία τραγουδιών θα μπορούσε να αποτελέσει ολόκληρο βιβλίο… Don’t call me nigger whitey, Fight the power, Say it loud, I’m black and I’m proud, μαύροι πάνθηρες, οι Τελευταίοι Ποιητές και τα οργισμένα στιχάκια τους. Επιλέγω το συγκεκριμένο, από τον …αφρό της Καυτής Σοκολάτας (μ’ αρέσει και η λίγο πιο γνωστή -και πιο «λευκή»- διασκευή των Stories) γιατί προτάσσει τον έρωτα, αυτή την προαιώνια ειρηνική γέφυρα μεταξύ των φαινομενικά ασύμβατων και αταίριαστων. Από την άλλη η βίαιη αντίδραση στην ρατσιστική καταπίεση είναι όχι μόνο κατανοητή αλλά και σε πολλές περιπτώσεις επιβεβλημένη και αναπόφευκτη. Έχει όρια; Μεγάλη κουβέντα… Τι γίνεται όταν μετατρέπεται σε έναν «αντίστροφο» ρατσισμό (για τον οποίο ας πούμε κατηγορήθηκε ο Malcolm X); Ο Χατζιδάκις έλεγε ότι όταν πάψεις να φοβάσαι το τέρας τότε αρχίζεις να του μοιάζεις. Μήπως αρχίζεις όμως να του μοιάζεις κι όταν το πολεμάς με τα δικά του μέσα στο ίδιο το προνομιακό του γήπεδο; Ανοιχτός ο προβληματισμός…
7. If you have a racist friend – Τhe Special AKA
«Εάν έχεις φίλο ρατσιστή, τότε ήρθε η ώρα η φιλία σας να τελειώσει, δεν πα’ να ‘ναι πατέρας, αδερφός, ξάδερφος ή εραστής»… Μια ελεύθερη μετάφραση των στίχων του καυστικού τραγουδιού ενός συγκροτήματος που διέσωζε την τιμή του ska στην άγρια θατσερική Βρετανία των 80s. Είναι όμως πλέον τόσο εύκολο να ξεχωρίσεις τον ρατσιστή; Δεν φοράνε όλοι κουκούλες ή κράνη με το εθνόσημο, δεν κρατάνε όλοι κλομπ, δεν ψηφίζουν ούτε καν όλοι Χρυσή Αυγή. Υπάρχει ο …μοδέρνος ρατσιστής, ο προοδευτικός και απολιτίκ «ανοιχτόμυαλος». «Δεν είμαι ρατσιστής, δεν έχω πρόβλημα με τους ξένους (με τους …Νεοζηλανδούς για παράδειγμα!), μόνο με τους … (συμπληρώστε κατά βούληση) έχω πρόβλημα». Το διαζύγιο με τη λογική είναι συναινετικό! Υπάρχει ακόμη και η άλλη, ακόμη πιο καμουφλαρισμένη κατηγορία: «μερικοί από τους καλύτερους μου φίλους είναι …. (διάβαζε πίσω από τις γραμμές: είναι η εξαίρεση στον κανόνα! Αλλά… Ακολουθεί πάντα το δηλητηριώδες «αλλά»… Ώρα να θυμηθούμε πάλι τους Specials… Ή στο ίδιο μήκος κύματος, τους They Might Be Giants: «Your racist friend».
8. Clandestino – Manu Chao
Πως γίνεται ένας άνθρωπος να είναι παράνομος εκ γεννησιμιού, σαν να φέρει το κληρονομικό στίγμα; Λαθραίος; Πως είναι δυνατόν σε έναν κόσμο όπου άυλα κεφάλαια μετακινούνται με ένα κλικ του ποντικιού και ταχύτητα φωτός ανά τον κόσμο (ενίοτε με ολέθριες επιπτώσεις), οι άνθρωποι να είναι δέσμιοι των χώματος και των συνόρων; Του «χωρίς χαρτιά» εφιάλτη; Πως η κάποτε παγκόσμια αποικιακή δύναμη μετατράπηκε στο «Κάστρο Ευρώπη»; Τέτοιοι παραλογισμοί βρίσκουν το δρόμο τους στους στίχους του Γαλλο-Ισπανο-Βάσκου Manu. Η μουσική του, μια άλλη παγκοσμιοποίηση ενσαρκωμένη, η στάση του μια αξιοπρεπής συνέπεια έργων και λόγων. Δεν μπορούμε λοιπόν παρά να τον …συγχωρέσουμε για τις ορδές μιμητών σε στυλ και μουσική και όλους αυτούς τους δήθεν illegal που μας φόρτωσε άθελα του.
9. Douce France – Cartes de Sejour
«Γλυκιά Γαλλία, πατρίδα των παιδικών μου χρόνων, σ’ έχω για πάντα στην καρδιά μου» τραγουδά με το συγκρότημα του ο Rachid Taha και η αλγερινής καταγωγής παρέα του (οι αποκαλούμενοι και «Beur»-διαβάστε και λίγο Ιζζό ντε!). Υποθέτω ο συνθέτης και τραγουδιστής του τραγουδιού, ο μεγάλος Charles Trenet θα έβγαλε φλύκταινες όταν άκουσε τη διασκευή αυτή. Σπουδαίος τροβαδούρος ο Trenet αλλά με απροκάλυπτες ρατσιστικές απόψεις, ένθερμος γάλλος εθνικιστής και επιπλέον …διασκεδαστής των γερμανικών κατοχικών στρατευμάτων στο Παρίσι (γενικά οι εθνικόφρονες έχουν μια ιδιότυπη άποψη περί πατριωτισμού, για θυμηθείτε και τα δικά μας). Είναι ο ίδιος και οι ομοϊδεάτες που δήλωσαν προσβεβλημένοι όταν η όχι και πολύ λευκή γαλλική ομάδα κατέκτησε το Μουντιάλ στο ποδόσφαιρο το 1998. Δεν γνωρίζω αν αισθάνθηκε την ίδια προσβολή όταν έσκασαν τα φλεγόμενα γεγονότα στο Κλισύ το 2005. Δεν τα πρόλαβε, είχε πεθάνει από το 2001…
10. J’ai quitte mon pays – Enrico Macias
Άλλος ένας «μαυροπόδαρος» Αλγερίνος (pieds noir). Εβραϊκής καταγωγής μάλιστα (διπλό το «κακό»!) H κιθάρα στενάζει, οι νότες της στάζουν μελαγχολία και νοσταλγία, η φωνή είναι θρηνητική για την πατρίδα, τον ήλιο, τον φίλο που μένει πίσω. Αλήθεια πόσοι είναι αυτοί που θέλουν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, να γίνουν μετανάστες, μέτοικοι (για να θυμηθώ και το ομώνυμο τραγούδι του «δικού» μας Georges Moustaki), και να πάνε σε τόπο ξένο να χτίσουν εκεί το γαλλικό, το γερμανικό, το αμερικάνικο ή το ελληνικό όνειρο; Ο μετανάστης του Macias τουλάχιστον φεύγει με το πλοίο της γραμμής… Άλλοι δεν είναι τόσο «τυχεροί»…
11. Μιλώ για τα παιδιά μου – Βίκυ Μοσχολιού
Πόσο γρήγορα ξεχάσαμε… Πως ένας καθαρά μεταναστευτικός λαός, που ήδη από τα αρχαία χρόνια το 40% του ζούσε εκτός της μητρόπολης, έγινε ξενόφοβος, κλειστός και φοβισμένος. Ξεχάστηκε λοιπόν το νησί του Ellis, λησμονήθηκαν οι ανθρακωμένες στοές του Βελγίου; Ποιος σημερινός νέος μπορεί πραγματικά να συναισθανθεί το αίσθημα εκείνου του παλιού συνομήλικου του, ο οποίος φεύγοντας από το μετεμφυλιακό χωριό του αντίκριζε τον θηριώδη σιδηροδρομικό σταθμό του Μονάχου; Τι να του λέει άραγε ο τρόμος της βάρδιας στη φάμπρικα όπου «ήταν το νούμερο οκτώ», εκεί στην ξένη χώρα; Ποιος έχει νιώσει την κλωτσιά στη Στοκχόλμη, χωρίς λόγο και αιτία που ακόμη θυμάται ο πατέρας μου ακόμη και μετά από σαράντα χρόνια; Πόσοι αναγνωρίζουν την βρισιά wogs; Ακόμη και ιστορικοί έχουν διαγράψει τα δημοσιεύματα στις εφημερίδες για «έλληνες κλέφτες, βρώμικους αλήτες». Και σήμερα τα παιδιά δεν ρωτάνε πια «τα τραίνα που είναι στο σταθμό που πάνε;» Σήμερα τα τραίνα και τα πλοία φέρνουν άλλες μάνες… Με ονόματα περίεργα, ξενικά, με πρόσωπα ανοίκεια, που μάλλον δεν καταλαβαίνουν γρυ από τους στίχους αυτού του συγκλονιστικού τραγουδιού που έγραψε ο Γιάννης Μαρκόπουλος (στους «Μετανάστες», ίσως το καλύτερο του έργο) και τραγούδησε με μοναδική ενσυναίσθηση η Βίκυ Μοσχολιού… Λησμονήσαμε τόσο εύκολα λοιπόν;
12. Η Ιστορία της Μαρίας No 1 & 2 – Βασίλης Νικολαΐδης
Πάντα δυσκολευόμουν να διαβάσω τα αριστερά έντυπα. Ακόμη κι όταν τις περισσότερες φορές συμφωνούσα με τα γραφόμενα. Είχα την άβολη εκείνη αίσθηση όταν μέσα από την εφημερίδα …έβγαινε ένα χέρι σφιγμένο σε γροθιά, απειλητικό και διδακτικό συνάμα. Κείμενα σοβαρά, ξύλινα, άκαμπτα, πιο άνυδρα κι από …κυκλαδίτικο νησί μες στον Ιούλιο! Πικραμένη (και) αυτή η ιστορία για την αριστερά… Ξεχνάμε ότι ακόμη και τα πιο βαριά και σοβαρά θέματα, οι πιο προκλητικές απόψεις και ιδέες μπορεί να εκφραστούν με δροσιά στο λόγο. Το χιούμορ μπορεί να αφοπλίσει, να εξοργίσει, να τσιγκλίσει, να ξεσηκώσει, πιο πολύ κι από το πιο επαναστατικό τσιτάτο… Την ίδια ασθένεια έχει κολλήσει και ο συγγενής χώρος του έντεχνου τραγουδιού, ο οποίος επίσης πάσχει από χρόνια σοβαροφανίτιδα. Ποτέ δεν αποχτήσαμε ας πούμε έναν δικό μας Brassens. O Βασίλης Νικολαΐδης υπήρξε μία από τις λίγες εξαιρέσεις. Μέσα στις δύο αυτές ιστορίες, με βιτριολικούς και πανέξυπνους στίχους αφηγείται με μια απλή κιθάρα το πως ο «εσωτερικός» ρατσισμός απέναντι στη «δούλα» Μαρία από την επαρχία της δεκαετίας του ’50, μεταλλάχτηκε σε ρατσισμό εισαγόμενο στην καλοταϊσμένη Ελλάδα του σήμερα, τώρα που το «δουλικό» έχει πια σχιστά μάτια και έχει έρθει από ένα μακρινό αρχιπέλαγος του Ειρηνικού. «Όσοι λύσσαξαν στις φάπες, γίνονται ύστερα οι πιο φρικτοί σατράπες»… Μοναδικός…
13. Sananat – Minimal Compact
Σαν να ακούω τον σιμούν, τον απειλητικό αέρα της ερήμου να διαπνέει τούτο το τολμηρό κομμάτι της Ισραηλινής post-punk μπάντας. Οι στίχοι τραγουδισμένοι στα εβραϊκά και στα αραβικά. Ταυτόχρονα ακούω στα γίντις το συγκλονιστικό «Undzer shtetl brent» (Η πόλη μας καίγεται) ενός εβραίου ποιητή – ξυλουργού (τι συνδυασμός!) ο οποίος καλεί τους συμπατριώτες του σε (μάταιη) αντίσταση στα γκέτο των Ναζί. Μινόρε και αυτό παρά το ξεσηκωτικό του περιεχόμενο, από έναν λαό που λες κι έχει το θρήνο εγγεγραμμένο στα βαθύτερα του κύτταρα. Και φτάνεις στην απορία: πως μετά τόσους αιώνες διώξεων, από τα αιματηρά πογκρόμ του Μεσαίωνα έως τα κρεματόρια του Άουσβιτς, τα θύματα κατέληξαν στη θέση του στυγνού θύτη; «Νίκη στην Ιντιφάντα» λέει η φωνή που ενώνει πολλές διαδηλώσεις ανά τον κόσμο, η δική μου φωνή διστάζει κάπως, παρά την αυθόρμητη συμπάθεια προς τον αδύναμο. Φοβάμαι τα άκρα του μίσους και της αλληλοεξόντωσης, αυτά που μέσα από τον φανατισμό τους κατ’ ουσία αλληλοτροφοδοτούνται σε έναν αέναο φαύλο κύκλο βίας. Όσοι δε αποπειρώνται να τον σπάσουν, άνθρωποι σαν τον Ντάνιελ Μπάρενμποιμ και τον Έντουαρντ Σαΐντ ας πούμε, τη μεγαλύτερη έχθρα τη συναντούν στο δικό τους στρατόπεδο. Πάντοτε ένιωθα πιο κοντά σε κάτι τέτοιους «προδότες»…
14. Small town boy – Bronski Beat
Ποτέ δεν αισθάνθηκα υπερήφανος για τις όποιες σεξουαλικές μου προτιμήσεις, αν προτιμώ άντρες, γυναίκες ή οτιδήποτε άλλο. Αν μου έπεφτε λόγος όμως, μα τη …γενειάδα του Άνθιμου, θα αισθανόμουν πολύ πιο κοντά στο «Glad to be gay» του Tom Robinson παρά στο γνωστό σύνθημα, η υπερηφάνεια δηλώνει συνήθως αποκλεισμό, υπονοεί ντροπή. Από την άλλη μπορώ να ταυτιστώ με την ιστορία που περιγράφει στο τραγούδια αυτό ο Jimmy Sommerville. Δεν ήταν ποτέ του γούστου μου, ούτε αυτός ούτε τα συγκροτήματα του, οι Bronski Beat και οι Communards. Είχαν κάτι το κραυγαλέο που πάντοτε με απωθεί, και σε ανθρώπους και σε μουσικές. Η κραυγή του Jimmy όμως σε τούτο το κομμάτι, ήταν σχεδόν λυτρωτική, ένιωθες κατά έναν περίεργο τρόπο ότι δεν ήσουν μόνος… (Ξανα)αντιγράφω τον Γιώργο Κοτσώνη από πολύ παλιότερο mic-αφιέρωμα: «Αυτή η θλιμμένη κραυγή μ’ άγγιξε, μ’ ανύψωσε, με πόνεσε, με άλλαξε τρόπο σκέψης, με δάκρυσε, με λύτρωσε.. Ίσως γιατί κατά βάθος επιζητούμε τη συμφιλίωση μ’αυτό που μας φαίνεται διαφορετικό, στην οποιαδήποτε μορφή του, στα πλαίσια κατανόησης του γρίφου με τ’ όνομα ‘άνθρωπος’. Που δεν παύει ν’ αποτελεί τίτλο τιμής, δικαίωμα στον οποίο έχουμε όλοι μας».
15. L’ etranger – Tuxedomoon
Για το τέλος ένα τραγούδι για τον κάθε ξένο. Για τον καθένα ο οποίος νιώθει ξένος κι ας περιστοιχίζεται από τους ομοίους του, από τους συμπατριώτες του, από τους ομοϊδεάτες του, από τους συντρόφους του. Για τον καθένα που αισθάνεται διαφορετικός, κι ας μην φαίνεται, κι ας κρύβεται, κι ας (αυτο)καταπιέζεται. «Δεν ήταν λάθος δικό μου που ήμουν ένας ξένος». Μια συγκλονιστική λέξη προς λέξη ερμηνεία από τον Κινέζο ζωντανεύει τις αθάνατες σελίδες του Καμύ…
Και κάποια ακόμη που ήθελα να συμπεριλάβω:
Mandela Day – Simple Minds
Biko – Peter Gabriel
Griechischer Wein – Udo Juergens
People are people – Depeche Mode
Ebony and Ivory – Paul McCartney & Stevie Wonder
Southern Man – Neil Young
Everyday People – Sly & the Family Stone
Αλβανικό – Ωχρά Σπειροχαίτη
=============================================================
αναδημοσιευει ο Μανικάκος
Ετσι μοιάζει η Δημοκρατία….
Η Ιστορία αιώνες ειναι ίδια.
Οι Λαοί πεινούν,εξεγείρονται,διεκδικούν.
Απο την άλλη μεριά οι άρχοντες, χορτασμένοι και ψεύτες, ανελέητοι για μια μπουκιά ακόμα.
Στη μέση οι πραίτορες, πάνοπλοι και έτοιμοι να σκοτώσουν τον πεινασμένο, για του αφέντη το φαί….
Το Βίντεο κανει το γυρο του ίντερνετ απο χθες….
Δυό πραγματα ερχονται στο νου…
Σκίτσο του Ναυτίλου απο την Ελευθεροτυπία (2009 )
Οι Βασιλείς του Κόσμου,τα Παιδια….. νεκρά στη Γαζα και στο Ιράκ,στην Αφρική,την Ευρώπη και την Ασία… απο πείνα και δίψα και πόλεμο για να βγάλει ακόμα ένα δολάριο παραπάνω ο ζάμπλουτος και άφρων….
και είναι πλεον στη ΓΗ η ώρα έκτη Σκότος και η ώρα ένατη Σκότος…. και ξέρουμε πια τι κάνουμε.
Λέγε ΠΑΙΔΟΚΤΟΝΟ τον τραπεζίτη και τον ΑΡΧΟΝΤΑ…..
Μάχαιραν ήλθεν βάλειν και μάχαιρα εσεται…… !!!
*****************
και το αγαπημένο ποίημα του Μ.Πολέντα » Ας Λήξουν»….
*********
Μανικάκος
Ο πλανήτης του επιχειρηματία
Ο τέταρτος πλανήτης ήταν ο πλανήτης του επιχειρηματία. Ο άνθρωπος αυτός ήταν τόσο απασχολημένος που ούτε καν σήκωσε το κεφάλι του όταν έφτασε ο μικρός πρίγκιπας.
«Καλημέρα» του είπε. «Το τσιγάρο σας έσβησε».
«Τρία και δύο πέντε. Εφτά και πέντε δώδεκα. Δώδεκα και τρία δεκαπέντε. Καλημέρα. Δεκαπέντε κι εφτά είκοσι δύο. Είκοσι δύο κι έξι είκοσι οχτώ. Δεν έχω καιρό να το ξανανάψω. Είκοσι έξι και πέντε τριάντα ένα. Ουφ! Μας κάνουν λοιπόν πεντακόσια ένα εκατομμύρια εξακόσιες είκοσι δύο χιλιάδες εφτακόσια τριάντα ένα».
«Πεντακόσια εκατομμύρια τι;»
«Ε, ακόμα εδώ είσαι; Πεντακόσια εκατομμύρια… δεν ξέρω πια… Έχω τόσο πολλή δουλειά! Εγώ είμαι σοβαρός άνθρωπος, δε χασομεράω με σαχλαμάρες! Δύο και πέντε εφτά…»
«Πεντακόσια ένα εκατομμύρια τι;» ξαναρώτησε ο μικρός πρίγκιπας που έτσι και ροφούσε κάτι δεν εννοούσε να το βάλει κάτω.
Ο επιχειρηματίας σήκωσε το κεφάλι.
«Στα πενήντα τέσσερα χρόνια που ζω σ’ αυτό τον πλανήτη, μονάχα τρεις φορές με έχουν ενοχλήσει. Η
πρώτη ήταν πριν από είκοσι δυο χρόνια, όταν έπεσε ένα σκαθάρι, ένας Θεός ξέρει από πού. Έκανε τόσο φοβερό θόρυβο, που έκανα τέσσερα λάθη σε μια πρόσθεση. Η δεύτερη φορά ήταν πριν έντεκα χρόνια, που μ’ έπιασαν ρευματισμοί. Είναι που δεν κινούμαι καθόλου. Δεν έχω καιρό για χάσιμο. Είμαι σοβαρός άνθρωπος εγώ. Η τρίτη φορά… είναι τώρα! Λέγαμε λοιπόν πεντακόσια ένα εκατομμύρια…»
«Εκατομμύρια τι;»
Ο επιχειρηματίας κατάλαβε ότι δεν είχε καμιά ελπίδα να ησυχάσει.
«Εκατομμύρια πραματάκια απ’ αυτά που βλέπουμε πότε πότε στον ουρανό».
«Μύγες;»
«Όχι βέβαια. Κάτι πραματάκια που λάμπουν».
«Μέλισσες;»
«Όχι βέβαια. Κάτι χρυσαφιά πραματάκια που κάνουν τους τεμπέληδες να ονειροπολούν. Εγώ είμαι όμως σοβαρός άνθρωπος! Δεν έχω καιρό για ονειροπολήσεις».
«Α! Αστέρια;»
«Ακριβώς. Αστέρια».
«Και τι τα κάνεις πεντακόσια εκατομμύρια αστέρια;»
«Πεντακόσια ένα εκατομμύρια εξακόσιες είκοσι δύο χιλιάδες εφτακόσια τριάντα ένα. Είμαι σοβαρός εγώ, είμαι ακριβής».
«Και τι τα κάνεις όλα αυτά τα αστέρια;»
«Τι τα κάνω;»
«Ναι».
«Τίποτα. Τα έχω».
«Έχεις τα αστέρια;»
«Ναι».
«Ξέρω όμως ένα βασιλιά που…»
«Οι βασιλιάδες δεν έχουν τίποτα. Απλώς βασιλεύουν. Είναι τελείως άλλο πράγμα».
«Και σε τι χρησιμεύει να έχεις τα αστέρια;»
«Στο να είμαι πλούσιος».
«Και σε τι χρησιμεύει να είσαι πλούσιος;»
«Στο να αγοράζω άλλα αστέρια, αν ανακαλυφθούν καινούργια».
Τούτος εδώ, είπε με το νου του ο μικρός πρίγκιπας, έχει τα ίδια μυαλά μ’ εκείνον τον μπεκρή.
Ωστόσο έκανε ακόμα μερικές ερωτήσεις:
«Πώς γίνεται να έχει κάποιος τα αστέρια;»
«Γιατί, ποιανού είναι;» απάντησε νευριασμένος ο επιχειρηματίας.
«Δεν ξέρω. Κανενός».
«Άρα, είναι δικά μου. Εγώ το σκέφτηκα πρώτος».
«Φτάνει αυτό;»
«Και βέβαια. Όταν βρίσκεις ένα διαμάντι που δεν ανήκει σε κανέναν, είναι δικό σου. Όταν βρίσκεις ένα νησί που δεν ανήκει σε κανέναν, είναι δικό σου. Όταν έχεις πρώτος μια ιδέα, την κατοχυρώνεις και είναι δική σου. Εγώ λοιπόν παίρνω τα αστέρια, αφού κανείς ποτέ πριν από μένα δε σκέφτηκε να τα αποκτήσει».
«Αυτό είναι αλήθεια» είπε ο μικρός πρίγκιπας. «Και τι τα κάνεις;»
«Τα διαχειρίζομαι. Τα μετράω και τα ξαναμετράω» είπε ο επιχειρηματίας. «Δεν είναι εύκολο. Αλλά είμαι σοβαρός άνθρωπος».
Όμως ο μικρός πρίγκιπας δεν είχε ακόμα ικανοποιηθεί.
«Εγώ, αν έχω ένα μαντίλι, μπορώ να το τυλίξω στο λαιμό μου και να το πάρω μαζί μου. Αν έχω ένα λουλούδι, μπορώ να το κόψω και να το πάρω μαζί μου. Μπορείς να μαζέψεις τα αστέρια;»
«Όχι, μπορώ όμως να τα καταθέσω στην τράπεζα».
«Τι θα πει αυτό;»
«Θα πει πως γράφω σ’ ένα χαρτάκι τον αριθμό των άστρων μου, και ύστερα κλειδώνω το χαρτί αυτό σ’ ένα συρτάρι».
«Αυτό είναι όλο;»
«Αυτό φτάνει».
Γούστο έχει, σκέφτηκε ο μικρός πρίγκιπας. Είναι αρκετά λυρικός. Δεν είναι όμως και τόσο σοβαρός.
Ο μικρός πρίγκιπας είχε για τα σοβαρά πράγματα πολύ διαφορετική γνώμη απ’ τη γνώμη που είχαν οι μεγάλοι.
«Εγώ» είπε ακόμα, «έχω ένα λουλούδι που το ποτίζω τακτικά. Έχω τρία ηφαίστεια που τα καθαρίζω κάθε βδομάδα. Γιατί καθαρίζω και το σβησμένο. Δεν ξέρεις τι γίνεται καμιά φορά. Το ότι τα έχω όμως ωφελεί και τα ηφαίστεια μου και το λουλούδι μου. Εσύ δεν ωφελείς σε τίποτα τα αστέρια».
Ο επιχειρηματίας άνοιξε το στόμα του, δε βρήκε όμως τίποτα να απαντήσει και ο μικρός πρίγκιπας έφυγε.
Δεν υπάρχει αμφιβολία, οι μεγάλοι είναι τελείως αλλόκοτοι, έλεγε με το νου του απλά, συνεχίζοντας το ταξίδι του….
===================================================================================
Φυσικά είναι ο Μικρός Πρίγκιπας, που ο δημιουργός του Antoine de Saint-Exupery γεννήθηκε σαν σήμερα πριν απο 112 χρόνια…
Μανικάκος
Το πλοίο των ηλιθίων
Μια φορά και έναν καιρό, ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί ενός πλοίου έγιναν τόσο ματαιόδοξοι από την ικανότητά τους στην ναυτική τέχνη, τόσο ανόητα ασεβείς και τόσο εντυπωσιασμένοι με τους εαυτούς τους που οδηγήθηκαν στην τρέλα.
Έστρεψαν το πλοίο βόρεια και προχώρησαν μέχρι που συνάντησαν παγόβουνα και επικίνδυνους ογκόπαγους. Συνέχισαν να πηγαίνουν βόρεια σε όλο και περισσότερο επικίνδυνα νερά με μόνο σκοπό να δώσουν στους εαυτούς τους ευκαιρίες να πραγματοποιήσουν ακόμα περισσότερα λαμπρά κατορθώματα στην ναυσιπλοΐα.
Ronin «Il Galeone»
Καθώς το πλοίο έφτανε σε όλο και υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη, οι επιβάτες και το πλήρωμα γίνονταν όλο και περισσότερο δυσαρεστημένοι. Άρχισαν καυγάδες μεταξύ τους και παράπονα για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζούσαν.
«Τρέμω από το κρύο», είπε ένας ρωμαλέος ναυτικός. «Αυτό είναι το χειρότερο ταξίδι που έχω βρεθεί. Το κατάστρωμα είναι γλιστερό από τον πάγο. Όταν είμαι στο παρατηρητήριο ο αέρας περνά το πανωφόρι μου σαν μαχαίρι. Κάθε φορά που δένω το πανί της πλώρης τα δάχτυλά μου πάνε να παγώσουν. Και γι’ όλα αυτά παίρνω μόνο πέντε πενιχρά σελίνια το μήνα».
«Νομίζεις ότι εσύ μόνον την έχεις άσχημα;», είπε μια γυναίκα επιβάτης. «Εγώ δεν μπορώ να κοιμηθώ το βράδυ από το κρύο. Οι κυρίες σε αυτό το πλοίο δεν παίρνουν όσες κουβέρτες παίρνουν οι άντρες. Αυτό δεν είναι δίκαιο».
Ένας μεξικανός ναύτης παρεμβαίνει στην συζήτηση. «Εγώ παίρνω μόνο τον μισό μισθό από ότι παίρνουν οι άγγλοι ναύτες. Χρειαζόμαστε αρκετή ποσότητα φαγητού για να είμαστε ζεστοί σε αυτό το κλίμα και δεν παίρνω το μερίδιό μου. Οι Άγγλοι παίρνουν περισσότερο. Και το χειρότερο από όλα είναι ότι οι αξιωματικοί μου δίνουν διαταγές στα αγγλικά αντί στα ισπανικά».
«Εγώ έχω περισσότερους λόγους να διαμαρτύρομαι από οποιονδήποτε άλλο», είπε ένας Ινδιάνος ναύτης. «Αν τα χλωμά πρόσωπα δεν μου είχαν κλέψει την προγονική μου γη, δε θα ήμουν καν σε αυτό το πλοίο μέσα στα παγόβουνα και τους αρκτικούς ανέμους. Θα ήμουν σε ένα κανό και θα κωπηλατούσα σε μια ωραία γαλήνια λίμνη. Μου αξίζει αποζημίωση. Τουλάχιστον ο καπετάνιος πρέπει να με αφήσει να παίζω ζάρια για να βγάζω μερικά λεφτά».
Ο λοστρόμος τότε φώναξε: «Χτες ο πρώτος αξιωματικός με αποκάλεσε «πούστη» μόνο και μόνο επειδή παίρνω πίπες. Έχω το δικαίωμα να παίρνω πίπες χωρίς να μου αποδίδουν τέτοιους χαρακτηρισμούς».
«Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που έχουν κακή μεταχείριση σ’ αυτό το πλοίο…», παρενέβη μια φιλόζωη από τους επιβάτες, με φωνή τρεμάμενη από αγανάκτηση, «…γιατί την τελευταία εβδομάδα είδα τον δεύτερο αξιωματικό να κλοτσά τον σκύλο του πλοίου δύο φορές».
Ένας από τους επιβάτες ήταν καθηγητής κολεγίου. Σηκώνει τα χέρια και κραυγάζει: «Ρατσισμός, σεξισμός, ειδισμός, ομοφοβία και εκμετάλλευση της εργατικής τάξης! Είναι διακρίσεις! Πρέπει να έχουμε κοινωνική δικαιοσύνη: ίσους μισθούς για τους μεξικανούς ναύτες, υψηλότερους μισθούς για όλους τους ναύτες, αποζημίωση για τον Ινδιάνο, ίσο αριθμό κουβερτών για τις κυρίες, εγγυημένο δικαίωμα το να παίρνει πίπες κανείς και όχι άλλες κλωτσιές στον σκύλο».
«ΝΑΙ-ΝΑΙ», φωνάζουν οι επιβάτες. «ΝΑΙ-ΝΑΙ», φωνάζει και το πλήρωμα. «Είναι διακρίσεις πρέπει να απαιτήσουμε τα δικαιώματά μας».
Ο μικρός καμαρότος καθάρισε το λαιμό του :
«Χμ. Χμ. Όλοι έχετε καλούς λόγους για να παραπονιέστε. Αλλά εμένα μου φαίνεται ότι αυτό που πρέπει πραγματικά να κάνουμε είναι να γυρίσουμε αυτό το πλοίο προς τα πίσω και να πάμε νότια. Γιατί αν συνεχίσουμε να πηγαίνουμε βόρεια σίγουρα θα ναυαγήσουμε αργά ή γρήγορα και τότε οι μισθοί σας, οι κουβέρτες σας και το δικαίωμα να παίρνεται πίπες δε θα προσφέρουν τίποτα γιατί θα έχουμε πνιγεί όλοι».
Αλλά κανείς δεν του έδωσε σημασία γιατί ήταν ένας μικρός καμαρότος.
Ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί από την βάση τους στο πρυμναίο κατάστρωμα, έβλεπαν και άκουγαν. Τώρα αυτοί χαμογελούν και κλείνουν το μάτι ο ένας στον άλλο. Με ένα νεύμα του καπετάνιου ο τρίτος αξιωματικός κατέβηκε από το πρυμναίο κατάστρωμα, σουλατσάρισε μέχρι εκεί που είχαν συγκεντρωθεί οι επιβάτες και το πλήρωμα και σπρώχνοντας με τον ώμο του μπήκε ανάμεσά τους. Πήρε μια πολύ σοβαρή έκφραση στο πρόσωπό του και μίλησε έτσι: «Εμείς οι αξιωματικοί πρέπει να παραδεχτούμε ότι κάποια πραγματικά ασυγχώρητα πράγματα συμβαίνουν σε αυτό το πλοίο. Δεν είχαμε συνειδητοποιήσει πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα μέχρι που ακούσαμε τα παράπονά σας. Εμείς είμαστε άντρες με καλή θέληση και θέλουμε να είμαστε σωστοί μαζί σας. Αλλά όμως ο καπετάνιος είναι σχετικά συντηρητικός και επιβάλει τους δικές του θέσεις, Μάλλον χρειάζεται ένα μικρό σκούντημα πριν κάνει οποιαδήποτε απτή αλλαγή. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αν διαμαρτύρεστε έντονα –αλλά πάντα ειρηνικά και χωρίς να παραβιάζετε τους κανόνες του πλοίου– θα ταρακουνήσετε τον καπετάνιο που αδρανεί και θα τον αναγκάσετε να καταπιαστεί με τα προβλήματα για τα οποία τόσο δίκαια διαμαρτύρεστε».
Αφού είπε αυτά ο τρίτος αξιωματικός γύρισε πίσω στο πρυμναίο κατάστρωμα. Καθώς πήγαινε, το πλήρωμα και οι επιβάτες του φώναζαν: «Μετριοπαθή! Ρεφορμιστή! Ψευτοπροοδευτικέ! Τσιράκι του καπετάνιου!»
Όμως, παρ’ όλα αυτά, έκαναν όπως αυτός τους είπε. Μαζεύτηκαν μπροστά από το πρυμναίο κατάστρωμα φωνάζοντας βρισιές προς τους αξιωματικούς και ζητώντας τα δικαιώματά τους. «Θέλω υψηλότερο μισθό και καλύτερες συνθήκες εργασίας», φώναξε ο ρωμαλέος θαλασσοπόρος. «Ίσες κουβέρτες για τις γυναίκες», φώναξε η γυναίκα επιβάτης. «Θέλω να λαμβάνω τις διαταγές μου στα ισπανικά», κραύγασε ο μεξικάνος ναύτης. «Θέλω το δικαίωμα να παίζω ζάρια», φώναξε ο ινδιάνος ναύτης. «Δεν θέλω να με λένε πούστη», φώναξε ο λοστρόμος. «Όχι άλλες κλοτσιές στον σκύλο», φώναξε η φιλόζωη. «Επανάσταση τώρα», φώναξε ο καθηγητής.
Ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί μαζεύονται και συσκέπτονται για μερικά λεπτά, κλείνοντας το μάτι ο ένας στον άλλο, γνέφοντας καταφατικά και γελώντας. Τότε ο καπετάνιος στάθηκε μπροστά στο πρυμναίο κατάστρωμα και με μια σπουδαία προσποίηση καλοσύνης, ανακοίνωσε ότι:
– Ο μισθός του ρωμαλέου ναυτικού θα ανέβει στα έξι σελίνια το μήνα.
– Ο μισθός του μεξικανού ναυτικού θα ανέλθει στα δύο τρίτα του μισθού των άγγλων.
– Η διαταγή για δέσιμο του πανιού της πλώρης θα δίνεται στα ισπανικά.
– Οι γυναίκες επιβάτες θα πάρουν άλλη μια κουβέρτα.
– Ο ινδιάνος ναύτης θα έχει το δικαίωμα να στήνει ένα παιχνίδι ζάρια τα σαββατόβραδα.
– Ο λοστρόμος δε θα αποκαλείται πούστης όσο κρατά την πεολειχία αυστηρά ιδιωτική.
– Και το σκυλί δεν θα τρώει κλωτσιές εκτός αν κάνει κάποια αταξία, όπως το να κλέψει φαγητό από το μαγειρείο.
Οι επιβάτες και το πλήρωμα γιόρτασαν αυτές τις παραχωρήσεις σαν μεγάλη νίκη, αλλά το επόμενο πρωί αισθάνονταν πάλι δυσαρεστημένοι.
«Έξι σελίνια το μήνα είναι πενταροδεκάρες και ακόμα παγώνουν τα δάκτυλά μου όταν δένω το πανί της πλώρης», γκρίνιαξε ο ρωμαλέος ναυτικός.
«Ακόμα δεν παίρνω τον ίδιο μισθό με τους άγγλους ή αρκετά τρόφιμα γι’ αυτό το κλίμα», είπε ο μεξικανός ναύτης.
«Εμείς οι γυναίκες δεν έχουμε ακόμα αρκετές κουβέρτες, που να μας κρατάν ζεστές», είπε η γυναίκα επιβάτης. Οι υπόλοιποι εξέφρασαν παρόμοια παράπονα και ο καθηγητής τους παρότρυνε.
Όταν τελείωσαν, ο μικρός καμαρότος μίλησε αυτή τη φορά αρκετά δυνατά ώστε οι υπόλοιποι να μην μπορούν εύκολα να τον αγνοήσουν: «Είναι πραγματικά τρομερό που το σκυλί τρώει κλωτσιές επειδή κλέβει ένα κομμάτι ψωμί από το μαγειρείο, και ότι η γυναίκες δεν έχουν ίσο αριθμό κουβερτών και ότι παγώνουν τα δάχτυλα του ναύτη και δεν βλέπω τον λόγο ο λοστρόμος να μη παίρνει πίπες αν το θέλει. Αλλά κοιτάτε πόσο χοντρά έχουν γίνει τα παγόβουνα και πόσο ο άνεμος φυσάει όλο και πιο άγρια. Πρέπει να γυρίσουμε το πλοίο προς τον νότο γιατί αν συνεχίσουμε να πηγαίνουμε βόρεια θα ναυαγήσουμε και θα πνιγούμε».
«Ω!, ναι», είπε ο λοστρόμος. «Είναι τόσο απαίσιο να συνεχίζουμε να πηγαίνουμε βόρεια, αλλά γιατί πρέπει εγώ να παίρνω πίπες κρυφά; Γιατί πρέπει να αποκαλούμαι πούστης; Δεν είμαι εγώ καλός όπως οι άλλοι;»
«Το να πλέουμε βόρεια είναι τρομερό», είπε η γυναίκα επιβάτης. «Αλλά δεν βλέπεις; Γι’ αυτό ακριβώς οι γυναίκες χρειάζονται περισσότερες κουβέρτες για να μένουν ζεστές. Απαιτώ ίσες κουβέρτες για τις γυναίκες τώρα».
«Είναι αλήθεια», είπε ο καθηγητής, «ότι το να πλέουμε προς τα βόρεια επιφέρει μεγάλες κακουχίες σε όλους μας. Αλλά το να αλλάξουμε πορεία προς το νότο είναι ουτοπικό. Δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω το ρολόι. Πρέπει να βρούμε έναν ώριμο τρόπο για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση».
«Κοιτάτε» είπε ο μικρός καμαρότος. «Αν αφήσουμε αυτούς τους τέσσερις παράφρονες στο κατάστρωμα την πρύμνης να έχουν τη δική τους πορεία θα πνιγούμε όλοι. Αν καταφέρουμε κάποια στιγμή να απομακρύνουμε το πλοίο από τον κίνδυνο, τότε μπορούμε να ανησυχούμε για τις εργατικές συνθήκες, της κουβέρτες για τις γυναίκες, και το δικαίωμα στην πεολειξία. Αλλά πρώτα πρέπει να στρίψουμε προς τα πίσω το σκάφος. Αν κάποιοι από εμάς μαζευτούν, φτιάξουν ένα σχέδιο και δείξουν λίγο θάρρος, μπορούμε να σώσουμε τους εαυτούς μας. Δεν χρειάζονται πολλοί από εμάς, έξι με οχτώ φτάνουν. Μπορούμε να καταλάβουμε την πρύμνη, να πετάξουμε αυτούς τους τρελούς έξω από το πλοίο, και να πάμε προς το νότο».
Ο καθηγητής σήκωσε τη μύτη του και είπε αυστηρά: «Δεν πιστεύω στην βία. Είναι ανήθικο».
«Είναι αήθης η χρήση βίας πάντα», είπε ο λοστρόμος.
«Με τρομάζει η βία», είπε η γυναίκα επιβάτης.
Ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί έβλεπαν και άκουγαν όλη αυτή την ώρα. Με ένα σήμα από τον καπετάνιο ο τρίτος αξιωματικός κατέβηκε κάτω στο κυρίως κατάστρωμα. Μπήκε ανάμεσα στους επιβάτες και στο πλήρωμα, λέγοντάς τους ότι ακόμα υπάρχουν πολλά προβλήματα στο πλοίο.
«Έχουμε κάνει μεγάλη πρόοδο», είπε. «Αλλά, απομένουν ακόμα πολλά για να γίνουν. Οι συνθήκες εργασίας για τον ναύτη είναι ακόμα σκληρές, ο μεξικάνος δεν παίρνει ακόμα τα ίδια λεφτά με τον άγγλο, οι γυναίκες δεν έχουν ακόμα τις ίδιες κουβέρτες με τους άντρες, το παιχνίδι με ζάρια του ινδιάνου τα σαββατόβραδα είναι πενιχρή αποζημίωση για την χαμένη γη του, είναι άδικο για τον λοστρόμο να παίρνει πίπες στα κρυφά και ο σκύλος ακόμα να τρώει κλωτσιές πότε -πότε. Νομίζω ότι ο καπετάνιος χρειάζεται ακόμα ένα σκούντημα. Θα βοηθούσε αν όλοι εσείς πραγματοποιούσατε ακόμα μια διαμαρτυρία εφ’ όσον αυτή παραμένει μη βίαιη».
Καθώς ο τρίτος αξιωματικός πήγαινε πίσω στην πρύμνη, οι επιβάτες και το πλήρωμα του πλοίου τον έβριζαν αλλά μολαταύτα έκαναν αυτό που τους είπε και μαζεύτηκαν μπροστά στο πρυμναίο κατάστρωμα για ακόμα μια διαμαρτυρία. Φώναζαν με στόμφο και ενθουσιασμό κραδαίνοντας τη γροθιά τους και ακόμα πέταξαν ένα κλούβιο αυγό στον καπετάνιο (ο οποίος το απέφυγε με έναν επιδέξιο ελιγμό).
Αφού ακούσαν τα παράπονά τους, ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί, μαζεύτηκαν για μια κουβέντα κατά την οποία έκλειναν το μάτι ο ένας στον άλλο και γελούσαν πονηρά. Μετά ο καπετάνιος στάθηκε μπροστά στο πρυμναίο κατάστρωμα και ανακοίνωσε ότι:
– Ο ρωμαλέος ναύτης θα πάρει γάντια για να κρατά τα δάκτυλά του ζεστά.
– Ο μεξικάνος ναύτης θα παίρνει μισθό ίσο με τα τρία τέταρτα του άγγλου ναυτικού.
– Οι γυναίκες θα πάρουν μια ακόμα κουβέρτα.
– Ο ινδιάνος ναύτης θα μπορεί να στήνει το παιχνίδι του και το Σάββατο και την Κυριακή το βράδυ.
– Ο λοστρόμος θα μπορεί να παίρνει πίπες δημοσίως αφού νυχτώσει
– Και κανείς δε θα κλωτσά τον σκύλο χωρίς ειδική εντολή από τον καπετάνιο.
Οι επιβάτες και το πλήρωμα έμειναν εκστασιασμένοι από αυτή τη μεγάλη επαναστατική νίκη, αλλά το επόμενο πρωί πάλι αισθάνονταν δυσαρεστημένοι και άρχισαν να γκρινιάζουν για τις ίδιες παλιές κακουχίες.
Ο μικρός καμαρότος αυτή τη φορά άρχισε να οργίζεται:
«Βρε ηλίθιοι», φώναξε, «δεν βλέπετε τι κάνουν ο καπετάνιος και οι αξιωματικοί; Σας κρατούν απασχολημένους με τα ασήμαντα παράπονά σας για κουβέρτες, μισθούς, και κλωτσιές στο σκύλο ώστε να μη σκέφτεστε τι πραγματικά πάει στραβά σε αυτό το πλοίο, το ότι δηλαδή πάει όλο και περισσότερο προς τα βόρεια και όλοι θα πνιγούμε. Αν κάποιοι από εσάς έρθετε στα συγκαλά σας, μαζευτούμε και καταλάβουμε το πρυμναίο κατάστρωμα, θα μπορούσαμε να στρέψουμε αυτό το πλοίο και να σώσουμε τις ζωές μας. Αλλά το μόνο που κάνετε είναι να κλαψουρίζετε για τόσο μικρά θέματα όπως οι συνθήκες εργασίας, παιχνίδια με ζάρια και το δικαίωμα να παίρνει κανείς πίπες».
Οι επιβάτες και το πλήρωμα εξαγριώθηκαν.
«Μικρό!!» φώναξε ο Μεξικανός. «Θεωρείς λογικό το να παίρνω μόνο τα τρία τέταρτα του μισθού του άγγλου; Είναι αυτό μικρό πράγμα;»
«Πώς μπορείς να λες το παράπονό μου ασήμαντο!!» φώναξε ο λοστρόμος. «Δεν ξέρεις πόσο υποτιμητικό είναι να σε φωνάζουν πούστη;»
«Το να κλωτσάς ένα σκύλο δεν είναι μικρό θέμα», φώναξε η φιλόζωη. «Είναι άκαρδο, αισχρό και κτηνώδες».
«Εντάξει τότε», απάντησε ο μικρός καμαρότος, «τα θέματα αυτά δεν είναι μικρά και ασήμαντα. το να κλωτσάς είναι αισχρό και κτηνώδες και υποτιμητικό να σε αποκαλούν πούστη. Αλλά σε σχέση με το πραγματικό μας πρόβλημα, σε σχέση με το ότι το πλοίο πηγαίνει ακόμα βόρεια, τα παράπονά σας είναι μικρά και επουσιώδη. Επειδή, αν δεν γυρίσουμε αυτό το πλοίο σύντομα, θα πνιγούμε όλοι».
«Φασίστα», είπε ο καθηγητής.
«Αντεπαναστάτη», είπε η γυναίκα επιβάτης.
Κι όλοι οι επιβάτες και το πλήρωμα μπαίνουν στην κουβέντα ο ένας μετά τον άλλο αποκαλώντας τον μικρό καμαρότο φασίστα και αντεπαναστάτη. Τον έσπρωξαν μακριά και συνέχισαν να γκρινιάζουν για μισθούς, κουβέρτες για τις γυναίκες, για το δικαίωμα στην πεολειχία και για τη συμπεριφορά στο σκύλο.
Το πλοίο συνέχισε να πλέει βόρεια και μετά από λίγο συντρίφτηκε ανάμεσα σε δύο παγόβουνα και πνίγηκαν όλοι.
***********
(To κείμενο αυτό γράφτηκε το 1999 μέσα στην φυλακή από τον Ted Kaczynski γνωστότερο ως UNABOMBER και δημοσιεύτηκε στη ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, φύλλο 9, Δεκέμβριος 2002)
απο το Anarchy Press
******************************
Μανικάκος
"Paideia" Ένα ελευθεριακό σχολείο
απο το IndymediaAthens
«Έχουμε να φτιάξουμε ελεύθερα σχολεία, η εκπαίδευση είναι η βάση του αγώνα μας»
Matilde Felix Carrasquer
H παρακάτω προσπάθεια προέκυψε μετά από επίσκεψη συντρόφων από τη συλλογικότητα F.A.R.M.A και την κατάληψη κτήματος Πραποπούλου, για 3 ημέρες στο ελευθεριακό σχολείο Παιδεία στη Μέριδα της Ισπανίας το Πάσχα του 2008.
Τα κείμενα είναι μεταφράσεις από τα ισπανικά βιβλία:
Paideia:25 anos de educacion libertaria
Paideia:Escuela Libre.
Ιστοσελίδα του σχολείου: www.paideiaescuelalibre.org
Ευχαριστούμε τους συντρόφους, τις συντρόφισσες, τις φίλες και τους φίλους για την πολύτιμη βοήθεια τους στη μετάφραση, στη πραγματοποίηση των εκδηλώσεων και στη γραφιστική επιμέλεια..
F.A.R.M.Α: farmazapatista.blogspot.com Κατάληψη κτήματος Πραποπούλου: protovouliaxalandriou.blogspot.com Επικοινωνία: klapeto@riseup.net, paner@riseup.net
Άλλη μια μέρα στο σχολείο…
Ξυπνήσαμε γρήγορα, ήπιαμε ένα καφέ και κατεβήκαμε τρέχοντας στο δρόμο για να προλάβουμε το σχολικό. Οι αναμνήσεις από τα σχολικά μας χρονιά ήταν ήδη εκεί… Περιμέναμε λίγο, παρέα με τους γονείς, τα παιδάκια και τα 
χαμόγελά τους. Στο σχολικό γνωρίσαμε ένα σύντροφο από την Μαδρίτη που ήταν στο σχολείο για ένα μήνα κάνοντας μια εργασία. Σπούδαζε παιδαγωγική ή κάτι σχετικό. Ένα ένα τα παιδιά άρχισαν να μας ρωτάνε «Από πού είστε;» και «Τι κάνετε εδώ;». Αρχίσαμε την κουβέντα και πλησιάζοντας αργά προς το σχολείο, οι αναμνήσεις μας έφευγαν και ανοίγονταν μπροστά μας κάτι άλλο, ανθρώπινο, συντροφικό και ελεύθερο.
Φτάνοντας στο σχολείο κατεβήκαμε από το λεωφορείο και όλα τα μεγαλύτερα παιδιά πήραν από το χέρι τα μικρά (δυο μέχρι τεσσάρων χρονών) και σιγά σιγά περπάτησαν προς το χώρο που περνάγανε την μέρα τους τα μικρά. Περιμένοντας και εμείς έξω από το λεωφορείο, μας πήραν και εμάς από το χέρι τα μικρά, νομίζοντας από συνήθεια πως θα τα οδηγούσαμε κάπου αλλά στην ουσία, αυτά μας οδηγούσαν με τα απλά τους λόγια και βήματα στο εσωτερικό του σχολείου. Μπαίνοντας στις αίθουσες και βλέποντας τα να κατεβάζουν τις καρέκλες, που είχαν σχεδόν το ίδιο μέγεθος με αυτά, από τα τραπέζια που και αυτά ήταν στο ύψους του κεφαλιού τους, αρχίσαμε να μπαίνουνε στο κλίμα.
Όλα άρχισαν να κυλούν στο σχολείο, όπως κάθε μέρα, με τις συλλογικές εργασίες. Παιδάκια άρχισαν να σκουπίζουν το πάτωμα με σκούπες και φαράσια, με πολλή έμπνευση και διάφορους τρόπους μιας και ήταν πολύ μεγαλύτερα από αυτά, μιλώντας, τρέχοντας, με χαρά.
Εμείς στεκόμασταν εκεί, παρατηρώντας χωρίς να ξέρουμε τι να κάνουμε. Αποφασίσαμε να δράσουμε. Σταματήσαμε δυο κοριτσάκια και τα ρωτήσαμε… «Τι κάνετε εδώ;». Αυτή ήταν η αφορμή για να μαζευτούν και να μας ξεναγήσουν στο σχολείο. Μας εξήγησαν για τις συλλογικές εργασίες, το παιχνίδι, τον κήπο, το φαγητό, τις κάρτες δεσμεύσεων, την συνέλευση, την διαχείριση των οικονομικών και την πνευματική εργασία. Αφού γυρίσαμε τους χώρους, ξαπλώσαμε στο πάτωμα και κουβεντιάζαμε. Χρειαζόμασταν την πληροφορία αλλά πιο πολύ απ’ όλα χρειαζόμασταν τα απλά και παιδικά τους λόγια, τις κινήσεις τους. Κάτι περίεργο είχε αρχίσει να συμβαίνει όσο περνούσε η ώρα. Συνειδητοποιούσαμε πως αυτά τα κοριτσάκια που μας έφταναν ίσα ως την τσέπη του παντελονιού, ήταν συντρόφισσες.
Αυθόρμητα (τρομάρα μας!) αποφασίσαμε να προβοκάρουμε… Ρωτάμε… «Δηλαδή τι είναι η συνέλευση;». «Η συνέλευση είναι όταν μαζευόμαστε όλοι μαζί και συζητάμε για τα πράγματα που συμβαίνουν. Έρχονται όλοι όσοι θέλουν να συμμετέχουν. Εκεί παίρνουμε όλες τις αποφάσεις. Είναι το μέρος που κάνουμε τις προτάσεις. Είναι πολύ σημαντικές οι προτάσεις. Χωρίς αυτές δεν μπορούμε να προχωρήσουμε…»
Έχετε πάρει ποτέ μαθήματα ελευθεριακής σκέψης και πράξης από ένα εξάχρονο; Είναι ότι πιο απελευθερωτικό, ελπιδοφόρο και ουτοπικό μπορεί να συμβεί. Δεν μπορέσαμε να πούμε κάτι. Απλά θυμηθήκαμε τις ατελείωτες συνελεύσεις, χωρίς προτάσεις, χωρίς διάθεση για διάλογο και σύνθεση, χωρίς αποτελέσματα. Για να ξεπεράσουμε την έκπληξη και την αμηχανία μας, ξεκινήσαμε ένα παιχνίδι με παλαμάκια, το «Αν θέλεις να χορέψεις;» που συνήθιζαν να παίζουν τα παιδιά…
Περπατώντας στον χώρο, διαβάζαμε τα ρητά στους τοίχους. Μίλαγαν για την αλληλεγγύη, την ισότητα, την αυτοδιάθεση, την ελευθερία. Είχαμε μπει σε μια διαδικασία μάθησης, ρουφάγαμε την ουτοπία με όλες μας της αισθήσεις, το συναίσθημα και την σκέψη.
Μετά το πρωινό, ήρθε η ώρα της πνευματικής εργασίας. Κάποια παιδιά ήταν σε ένα μεγάλο τραπέζι και διάβαζαν, άλλα είχαν βιβλία στον κήπο, μόνα τους ή σε ομάδες. Εμείς πήγαμε σε ένα εργαστήριο(δηλαδή μάθημα) «Δημιουργικών Μαθηματικών» με παιδάκια 5-7 χρονών. Μόνα τους κάθονταν στα θρανία, σηκώνονταν στον πίνακα, έπαιρναν τον λόγο, έκαναν πράξεις, διόρθωναν το ένα το άλλο. Εκεί βρισκόταν και μια ενήλικας. Όταν κόλλαγαν κάπου, σήκωνε το χέρι, έπαιρνε τον λόγο όπως όλοι και όλες και βοηθούσε την κατάσταση. Μετά το εργαστήριο της ζητήσαμε να μας πει λίγα λόγια για το πώς λειτουργούν τα εργαστήρια. Ήταν η πρώτη μας επαφή με ενήλικα, αρκετές ώρες μετά την άφιξη μας στο σχολείο.
Κατεβαίνοντας κάτω είδαμε δυο κοριτσάκια συγχισμένα. Συνειδητοποιήσαμε πώς δεν είχαμε δει άνθρωπο να κλαίει, να γκρινιάζει ή να φωνάζει ως τότε. Δεν καταλάβαμε τι έγινε, μέχρι την ώρα της γενικής συνέλευσης που τέθηκε το θέμα, αλλά είδαμε πως διαχειρίστηκαν το πρόβλημα. Το ένα κοριτσάκι προσπαθούσε να πείσει το άλλο πως έπρεπε να μιλήσουν για αυτό που είχε συμβεί μεταξύ τους και να μην το αφήσουν άλυτο. Το άλλο κοριτσάκι δεν ήθελε να μιλήσει και έτσι η ομάδα στην οποία συμμετείχαν τα κορίτσια, κάλεσε επιτόπου συνέλευση. Κουβέντιασαν λίγο και αποφάσισαν να το αφήσουν για την κεντρική συνέλευση του σχολείου. Αργότερα μάθαμε πως διαχειρίζονται τα προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις με την λογική πως πρέπει να λύνονται όταν προκύπτουν, με εργαλεία τον διάλογο και χωρίς βία, γιατί αν αφεθούν τότε πολλαπλασιάζονται σε άλλα, δηλαδή λειτουργούν σαν αφορμές για προστριβές ξεχνώντας με τον καιρό το αρχικό πρόβλημα.
Ήταν ένας διάλογος και σκέψεις που δεν μπορούσαμε να τα μεταφέρουμε ούτε καν σε μεγαλύτερες ηλικίες. Δεν είχαμε τις αναφορές. Πως διαχειρίζονταν έτσι τα παιδιά τις σχέσεις τους; Πως διαχειριζόμαστε τις δικές μας; Έχουμε το θάρρος να αντιμετωπίσουμε με ειλικρίνεια και διάθεση για λύση, χωρίς εξουσιαστικές σχέσεις, ανταγωνισμούς και βία, τα προβλήματα που προκύπτουν ανάμεσα μας;
Η εμπειρία είχε αρχίσει να γίνεται ριζοσπαστική, η εμβάθυνση στην ελευθεριακή σκέψη αναπόφευκτη και ιδιαίτερα συναρπαστική μιας και οι οδηγοί μας σε αυτό το ταξίδι ήταν οι πιο μικροί σύντροφοι και συντρόφισσες που είχαμε γνωρίσει ποτέ.
«Η συνέλευση είναι όταν μαζευόμαστε όλοι μαζί και συζητάμε για τα πράγματα που συμβαίνουν. Έρχονται όλοι όσοι θέλουν να συμμετέχουν. Εκεί παίρνουμε όλες τις αποφάσεις. Είναι το μέρος που κάνουμε τις προτάσεις. Είναι πολύ σημαντικές οι προτάσεις. Χωρίς αυτές δεν μπορούμε να προχωρήσουμε…»
Συνεχίσαμε να περιφερόμαστε, να μιλάμε, να παίζουμε, να ρωτάμε, ώσπου ήρθε η ώρα για την κεντρική συνέλευση της εβδομάδας και σιγά σιγά άρχισαν να συγκεντρώνονται τα παιδιά. Υπήρχε συντονιστής που έδινε τον λόγο, κρατούσαν πρακτικά (ένας από τους πιο σοβαρούς λόγους για να μάθουν να γραφούν και να διαβάζουν, απ’ ότι μάθαμε αργότερα), συμμετείχαν οι ενήλικες ισότιμα με τα παιδιά και παραβρισκόμασταν και εμείς. Είδαμε πολύ μικρά και μεγάλα παιδιά να παίρνουν το λόγο, σχεδόν όλα και να μιλάνε για τα θέματα που τους απασχολούν, να κάνουν προτάσεις για λύσεις, να σέβονται όποιον μιλούσε και να μιλάνε με ειλικρίνεια. Είδαμε την αλληλεγγύη που υπάρχει μεταξύ τους, τα μικρά παιδάκια που κάθονταν στα πόδια των μεγαλύτερων, τις πολύ ουσιαστικές τοποθετήσεις των ενηλίκων και την βροχή από ευρηματικές προτάσεις για λύση κάθε είδους θέματος και προβλήματος που προέκυπτε. Ήταν μια συνέλευση τριών ωρών που μέσα από πολύ ανθρώπινες, αλληλέγγυες, μη βίαιες αλλά διαλεκτικές, οριζόντιες διαδικασίες κατέληξε σε πολλά αποτελέσματα για την καλύτερη αυτοδιαχείριση της καθημερινότητας όλων στο σχολείο. Μια συνέλευση παράδειγμα που θα κουβαλάμε μέσα μας για πολύ καιρό.
Έτσι, και με πολλά άλλα που θα ανακαλύψουμε στην πορεία, κύλισαν οι τρεις μέρες στο ελευθεριακό σχολείο «Παιδεία», ένα σχολείο και για εμάς, το πρώτο πραγματικό σχολείο, που μας βοήθησε να κατανοήσουμε καλύτερα τις ατομικές και συλλογικές μας πρακτικές, στα πλαίσια της ελευθεριακής σκέψης, στον μακρύ δρόμο προς την αναρχική ουτοπία και την διερεύνηση – διεύρυνση της ελευθερίας.
Γυρνώντας στην πόλη το απόγευμα ξαπλώσαμε στα γρασίδια… Προσπαθούσαμε να κατανοήσουμε αυτό που είχαμε ζήσει. Τόσο ριζοσπαστικό και ταυτόχρονα τόσο αυθόρμητο, φυσικό και ελεύθερο. Ο καθένας και η κάθε μια με το δικό της και το δικό του βήμα, αλλά όλοι και όλες μαζί, προς την ελευθερία.
…και τότε ήρθε σαν αστραπή, η δική μας ανάμνηση, τα δικά μας σχολικά χρόνια, οι εξετάσεις, οι παρουσίες, το κουδούνι, τα χριστιανικά και εθνικά σύμβολα, οι φωνές και τα κλάματα, οι δάσκαλοι, η καταστολή, η απάθεια και η υποταγή, η αντίδραση, η απέχθεια για την γνώση, ο ανταγωνισμός, η ψυχολογική και σωματική βία…
Που ήταν όλα αυτά, όλες αυτές τις μέρες στο σχολείο που βρισκόμασταν; Σιγά σιγά αισθανόμασταν τι μας είχαν στερήσει… Τι μας είχαν αρνηθεί… Φύγαμε με μια υπόσχεση. Να κάνουμε ότι μπορούμε, για να μην στερήσουμε και εμείς τα ίδια από τις επόμενες γενιές…
Αντί Επιλόγου
Στο κόσμο έχουν υπάρξει και υπάρχουν αρκετά ελεύθερα σχολεία, δημοκρατικά σχολεία, ελευθεριακά.. πολλά από τα οποία είτε είναι λιγότερο αυταρχικά από τα ¨κανονικά¨ και οι μαθητές-τριες συμμετέχουν στη λήψη αρκετών αποφάσεων, αλλά ο έλεγχος και η υπακοή είναι ορατοί, είτε δεν αμφισβητούν τις κυρίαρχες κοινωνικές δομές και δεν σκοπεύουν στη κοινωνική αλλαγή. Το ελευθεριακό σχολείο Paideia από την άλλη, είναι ένα παράδειγμα όπου τα ελευθεριακά, αντιεξουσιαστικά προτάγματα εφαρμόζονται στην πράξη και ταυτόχρονα γίνεται μια ριζοσπαστική κριτική της κοινωνικής κατάστασης, του πολιτικού συστήματος, των οικονομικών σχέσεων, των σχέσεων μεταξύ φύλων και κάθε σχέσης εξουσίας.
Η Paideia είναι ένας ζωντανός και υπαρκτός χώρος που δείχνει πως τα προτάγματα και οι προτάσεις μας για την κοινωνική οργάνωση δεν είναι κάποιες ουτοπικές, ασαφείς διακηρύξεις, αλλά μπορούν να πάρουν σάρκα και οστά ακόμα και σήμερα σε ένα τόσο εχθρικό περιβάλλον. Είναι ένας τόπος όπου και εμείς οι ίδιοι μπορούμε να κατανοήσουμε βαθύτερα, να γνωρίσουμε καλύτερα και να αγγίξουμε τον κόσμο για τον οποίο παλεύουμε. Είναι ένα εργαστήριο συνεχούς πειραματισμού, από όπου μπορούμε να μάθουμε λίγο περισσότερο τί είναι η ελευθερία: ατομική και συλλογική, τί είναι ο διάλογος, πώς να συμβιώνουμε χωρίς βία, τί είναι η οριζόντια συνέλευση, να μάθουμε, να γνωρίσουμε… Να μάθουμε και για τον ατομικό μας δρόμο προς την ελευθερία, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίον συμμετέχουμε και συμβιώνουμε με άλλους ανθρώπους σε συλλογικές διαδικασίες περπατώντας μαζί προς την κοινωνική απελευθέρωση.
Η κυρίαρχη εκπαίδευση αποτελούσε και αποτελεί ίσως τον σημαντικότερο μηχανισμό ελέγχου, χειραγώγησης και δημιουργίας πειθήνιων προσωπικοτήτων μέσα από μια νεκρή διαδικασία που γεμίζει τους ανθρώπους με φοβίες, άγχη και τους κάνει ανταγωνιστικούς. Από την άλλη, όταν κομμάτια της κοινωνίας παίρνουν την εκπαίδευση στα χέρια τους από τα κάτω, δημιουργούν διαδικασίες ζωντανές που κάνουν τους ανθρώπους που συμμετέχουν σε αυτές πιο ελεύθερους και ευτυχισμένους και συμβάλλουν στη κοινωνική αλλαγή. Τέτοια παραδείγματα υπάρχουν στα Ζαπατιστικά σχολεία, στα αυτοοργανωμένα σχολεία ιθαγενικών ,και όχι μόνο, κινημάτων ανά τον κόσμο, σε εργαστήρια και μαθήματα σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους και καταλήψεις, σε παιδικά στέκια και σε σχολεία όπως η Paideia.
Έτσι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μας να απελευθερώσουμε τη δυναμική της δημιουργικότητας μας και να προσπαθήσουμε στο ΤΩΡΑ και στο ΕΔΩ να χτίσουμε διαδικασίες μάθησης όπου η ελευθερία, η αλληλεγγύη και η ισότητα θα αποκτούν υπόσταση καθημερινά στη πράξη, στη ζωή μας.
Οι σύντροφοι που βρέθηκαν εκεί…
Το ελεύθερο σχολείο Παιδεία δημιουργήθηκε στη Μέριδα τον Ιανουάριο του 1978, μετά από πρωτοβουλία τριών γυναικών αφοσιωμένων στο χώρο της εκπαίδευσης και έχοντας ξεκάθαρες ιδεολογικές αναφορές. Μπροστά στο αδύνατο να πραγματοποιήσουν μια ελεύθερη εκπαίδευση στο δημόσιο σχολείο αποφάσισαν να δημιουργήσουν το Ελεύθερο Σχολείο Παιδεία.
Η φιλοσοφία που διέπει το Ελεύθερο Σχολείο είναι μια αναρχική φιλοσοφία που υπερασπίζεται πρώτα από όλα μια ηθική της αναρχίας. Σκοπό έχει τη δημιουργία ενός τύπου ανθρώπου, που μέσα από την καθημερινότητα μαθαίνει να ζει, ζώντας σε ανθρώπινες σχέσεις διαμετρικά αντίθετες από τις καθιερωμένες. Από αυτές που έχει επιβάλλει ένα σύστημα εξουσιαστικό στη δομή του, φιλελεύθερο στην οικονομία του και πολύ περιορισμένο δημοκρατικά σε ό,τι αφορά το σεβασμό των ατομικών ελευθεριών . Παράλληλα χωρίς να ξεχνά τη φασιστική κληρονομιά της συγκεκριμένης χώρας ,με την οποία έχουν μεγαλώσει τέσσερις γενιές ισπανών-ισπανίδων.
Το Ελεύθερο Σχολείο υπερασπίζεται τον αναρχισμό σαν μια ουτοπία, θεωρώντας τoν σαν μια ανθρώπινη διαδικασία εξέλιξης, δημιουργίας, αλλαγής, αναζήτησης και πολιτισμού με στόχο να παράξει ένα τρόπο σκέψης που επαναστατικοποιεί τις διαπροσωπικές σχέσεις και τις σχέσεις μεταξύ ομάδων, μέσα από μια διαδικασία εσωτερικής επανάστασης, για να μπορέσουμε να πραγματοποιήσουμε μια άλλη επανάσταση εξωτερική, που θα προκαλέσει μια σημαντική μεταβολή στις υπάρχουσες δομές, στις σχέσεις και στους τρόπους επικοινωνίας.
Αυτή η προσωπικότητα που το Ελεύθερο Σχολείο προσπαθεί να διαμορφώσει βασίζεται στην ίδια την ηθική της Αναρχίας που μεταβάλλει τον υπάρχοντα τρόπο ζωής εγκαθιστώντας σχέσεις Ισότητας. (μεταξύ φύλων, ηλικιών, φυλών, κουλτούρας και κοινωνικών τάξεων.) και Αλληλεγγύης, όπου η αμοιβαία βοήθεια εξαλείφει την ανασφάλεια και την ανθρώπινη μοναξιά. και ταυτόχρονα δεν παράγει μάζες πανομοιότυπες στη σκέψη που χρειάζονται προστατευτισμούς κρατικούς ή πατερναλιστικούς. Το Ελεύθερο Σχολείο εφαρμόζει και χρησιμοποιεί την ατομική και συλλογική Ελευθερία πάνω στη βάση της λήψης ευθυνών σύμφωνα με τις δυνατότητες του κάθε ανθρώπου. Υπερασπίζεται και καθιερώνει τη Δικαιοσύνη την οποία θεωρεί ως «συνεισφορά του καθενός και καθεμίας σύμφωνα με τις δυνατότητές του-της προς καθένα και καθεμία σύμφωνα με τις ανάγκες του-της». Η Δημιουργικότητα λειτουργεί ως αναζήτηση νέων τρόπων ζωής και κοινωνικής οργάνωσης, η αυτοδιαχείριση ως εναλλακτική στην ιεραρχία και η συνέλευση ως αποφασιστικό και συμβουλευτικό όργανο για κάθε τι που αφορά τη συλλογικότητα.
Ο τελικός σκοπός είναι η αναζήτηση του αυτοκαθορισμού και της ευτυχίας.
Ένα σύστημα εξουσιαστικό και άδικο έχει παράξει ένα τύπο ανθρώπου με σχέσεις όπου η βία, ο ανταγωνισμός, η απουσία επικοινωνίας, η απομόνωση, ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και οι διακρίσεις σε όλες τις μορφές κυριαρχούν και αποδεικνύουν μια κοινωνία άδεια, απαθή, κομφορμιστική, άδικη και εξαρτημένη, όπου «ο φόβος μπροστά στην ελευθερία» είναι ιδιαίτερα ενταμένος και η επιθυμία για ανθρώπινη εξέλιξη ανύπαρκτη. Το σημερινό φιλελεύθερο-αστικό σύστημα έχει προκαλέσει μια κοινωνία δυστυχισμένη , γιατί αναπαράγει σύγχυση όσον αφορά το ποιο είναι το νόημα της ζωήςκαι κατά συνέπεια γίνεται κάθε μέρα πιο βίαιο, πιο καταστροφικό και πιο παράλογο.
Η εκπαίδευση, η οποία είναι η επιστήμη και η τέχνη που μας διευκολύνει να μάθουμε να ζούμε ανθρώπινα, έχει μετατραπεί σε ένα όργανο χειραγώγησης που εύκολα απανθρωποποιεί τους ανθρώπους. Με δεδομένο ότι σήμερα μπορούμε να μάθουμε για τα πάντα ,αλλά όχι για το πώς να ζήσουμε – το οποίο πιστεύουμε είναι η πιο δύσκολη υπόθεση και η μόνη που βαδίζει με σκοπό τη μέγιστη δυνατή ελευθερία και ευτυχία – οι θεμελιώδεις στόχοι που τίθενται είναι :
- Μια θεμελιώδης αλλαγή στη δομή της παραδοσιακής οικογένειας
- Σεξουαλική ελευθερία των παιδιών, των εφήβων και των νέων
- Απελευθέρωση της γυναίκας
- Προσωπική αυτονομία, νοητική και συναισθηματική
- Ατομική και συλλογική ελευθερία
- Οικονομική αυτοδιαχείριση και αυτοδιαχείριση της ζωής
- Υπευθυνότητα και αναζήτηση δημιουργικής εργασίας
- Σχέσεις βασισμένες στον διάλογο
- Εξάλειψη των βίαιων και ανταγωνιστικών σχέσεων
Είναι σαφές πως για να υπάρξει μια κοινωνική αλλαγή είναι απαραίτητο πρώτα να υπάρξει μια αλλαγή στη προσωπικότητα των ανθρώπινων όντων και στη συνέχεια για να μπορέσει η προσωπική αλλαγή να γενικευτεί χρειάζεται να στηρίζεται σε ουσιαστικές αλλαγές στη δομή της κοινωνίας και στη δομή της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας.
Το παραδοσιακό σχολείο με τα προγράμματα του, τη γραφειοκρατία του, τα επίπεδα και τις εξετάσεις του , έχει τα απαραίτητα μέσα για να επιτύχει τους σκοπούς του, για αυτό και πρέπει να εξαλείψουμε κάποια στοιχεία του και να προσαρμόσουμε άλλα, ώστε να αποφύγουμε την αποτυχία του Ελεύθερου Σχολείου και να επιτύχουμε τη διατήρηση και την επιρροή του.
Σε αυτή τη δική μας ιστορική στιγμή, γνωρίζουμε πως η αναρχία είναι η μόνη ζωντανή ουτοπία που έχει απομείνει και πως ο κόσμος για να συνεχίζει να προοδεύει χρειάζεται μια ουτοπία. Όμως, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να αρχίσουμε να την χτίζουμε από τα κάτω, σιγά-σιγά αντί να καταναλώνουμε την ενέργεια μας σε αγώνες που δεν πρόκειται να κερδίσουμε.
Η εξουσία, το γνωρίζουμε, μας κάνει εξαρτημένους και μας δίνει ασφάλεια, για αυτό είναι τόσο αποτελεσματική και αποδεκτή. Η ελευθερία μας γεννά φόβο και ανασφάλεια, η οποία όμως αντικαθίσταται από την συλλογική αλληλεγγύη, την αμοιβαία βοήθεια.
Για να αγαπήσουμε την ελευθερία πρέπει να μάθουμε να την ασκούμε, πρέπει να μάθουμε να την κατανοούμε, πρέπει να μάθουμε… Όπως όλα στο ανθρώπινο είδος, το να είσαι ελεύθερος-η μαθαίνεται, δεν γίνεσαι ελεύθερος-η αυθόρμητα, όπως δεν γίνεσαι γνώστης αυθόρμητα, όπως δεν γίνεσαι τίποτα σε αυτό το κόσμο αν δεν το μάθεις.
Συνεχίζουμε σκεπτόμενοι το ίδιο με την πρώτη μέρα που ξεκινήσαμε αυτό το μονοπάτι. Το να διδάσκουμε σύμφωνα με τις αξίες της αναρχίας είναι ο καλύτερος τρόπος για να διδάσκουμε, αν θέλουμε έναν καλύτερο κόσμο.
Τα εμπόδια ήταν πολλά, θα μπορούσαμε να γράψουμε βιβλία για αυτά. Η ζωή, όταν πρόκειται για τη ελευθερία, δεν είναι σε καμία στιγμή βαρετή και παρά τις πολλές δυσκολίες, συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε για αυτό που πιστεύουμε, συνεχίζουμε να αγαπάμε κάθε ανθρώπινο ον και πάνω από όλα εκείνους που είναι πιο αδύναμοι, πιο άδικα μεταχειριζόμενοι από ένα κόσμο διακρίσεων, αδικίας, βίας που παράγει μια κοινωνία εξουσιαστική, καταπιεστική και επιφανειακή.
=======================================================
Διαβάστε πιο αναλυτικά στην μπροσούρα :
- Η αυτοδιαχειριζόμενη εκπαίδευση
- Η αυτονομία των μαθητών
- Κάρτες Δεσμεύσεων
- Χρήση του Διαλόγου
- Πως μεταφέρεται η γνώση;
- Η Συνέλευση
- Μάθηση της ελευθερίας μέσω της ελευθερίας.
- Σχεδιασμός έτους
- Εργαστήρια (Μαθήματα)
- Ελευθεριακή Σκέψη
Για όσους ενδιαφέρονται υπάρχει σε pdf
Μανικάκος
"Χρέος: τα πρώτα 5000 χρόνια" David Graeber
απο τον Κενό Φάκελο
Λίγες μέρες πριν την ομιλία του David Graeber στην Αθήνα στο Σάββατο 2 Ιουνίου στο Ε.Μ.Πολυτεχνείο στις 20.30 στα πλαίσια του Διεθνούς Φεστιβάλ Occupy Planet Earth παρουσιάζουμε εδώ μερικές από τις βασικές ιδέες του σχετικά με την Ιστορία του Χρέους.
Ο ανθρωπολόγος David Graeber λέει ότι μονάχα διαμέσου μιας γενικής ιστορικής κατανόησης του χρέους και της σχέσης του με τη βία, μπορούμε να εκτιμήσουμε την εποχή μας που τώρα γεννιέται. Εδώ προσπαθεί να καλύψει το ιστορικό μας κενό.
Αυτό που ακολουθεί, είναι ένα απόσπασμα ενός κατά πολύ μεγαλύτερου σχεδίου έρευνας, σχετικά με το χρέος και το πιστωτικό χρήμα στην ανθρώπινη ιστορία. Το πρώτο και συναρπαστικό συμπέρασμα αυτού του σχεδίου έρευνας είναι ότι κατά τη μελέτη της οικονομικής ιστορίας, τείνουμε συστηματικά να αγνοούμε το ρόλο της βίας, τον απόλυτα κεντρικό ρόλο του πολέμου και της δουλείας, στη δημιουργία και σχηματοποίηση των βασικών θεσμών, αυτού που σήμερα αποκαλούμε «οικονομία». Επιπλέον, σημασία έχουν και οι προελεύσεις. Η βία μπορεί να είναι αόρατη, αλλά παραμένει τυπωμένη στη φιλοσοφία της κοινής οικονομικής λογικής μας, στην προφανέστατα αυταπόδεικτη φύση των θεσμών, που απλά ποτέ δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν έξω από το μονοπώλιο της βίας – αλλά και της συστηματικής απειλής της βίας – που διατηρείται από το σύγχρονο κράτος.
Ας ξεκινήσω με το θεσμό της δουλείας, της οποίας ο ρόλος κατά τη γνώμη μου, είναι κομβικός. Τις περισσότερες στιγμές και στους περισσότερους τόπους η δουλεία θεωρείται συνέπεια του πολέμου. Μερικές φορές οι περισσότεροι δούλοι στην πραγματικότητα είναι αιχμάλωτοι πολέμου, άλλες φορές όχι. Παρ’ όλα αυτά σχεδόν όμοια και απαράλλαχτα και στις δύο περιπτώσεις, ο πόλεμος θεωρείται η βάση και η δικαιολόγηση της ύπαρξης αυτού του θεσμού. Αν παραδοθείς στον πόλεμο, αυτό που παραδίδεις είναι η ζωή σου. Ο κατακτητής σου έχει το δικαίωμα να σε σκοτώσει και συχνά το κάνει. Αν επιλέξει να μην το κάνει, τότε κυριολεκτικά του οφείλεις τη ζωή σου. Ένα χρέος που γίνεται αντιληπτό ως απόλυτο, διαρκές, μη εξαγοράσιμο. Μπορεί να σου αφαιρέσει δικαιωματικά ό,τι επιθυμεί. Όλα τα χρέη ή υποχρεώσεις που μπορεί να οφείλεις σε άλλα άτομα (φίλους, οικογένεια, πρώην πολιτικές συμμαχίες), ή άλλα άτομα να οφείλουν σε σένα, θεωρείται ότι σου αφαιρούνται απόλυτα. Το χρέος σου στον ιδιοκτήτη σου είναι πλέον ό,τι υπάρχει.
Αυτού του είδους η λογική έχει τουλάχιστον δύο πολύ ενδιαφέρουσες συνέπειες, αν και μπορεί να ειπωθεί ότι τείνουν προς σχετικά αντίθετες κατευθύνσεις. Πρώτα απ’ όλα ακόμα μια – που πιθανώς την ορίζει – ιδιότητα της δουλείας, είναι ότι οι δούλοι μπορούν να πουληθούν και να αγοραστούν. Σ’ αυτή την περίπτωση το απόλυτο χρέος παύει πλέον (υπό μια άλλη έννοια, αυτή της αγοράς) να είναι απόλυτο. Στην πραγματικότητα μπορεί να ποσοτικοποιηθεί επακριβώς. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι να πιστέψουμε ότι ήταν ακριβώς αυτή η λειτουργία, που κατέστησε ικανό το να δημιουργηθεί κάτι όμοιο με τη σημερινή μορφή του χρήματος, τη στιγμή που αυτό το οποίο οι ανθρωπολόγοι συνήθως αποκαλούσαν «πρωτόγονο χρήμα», αυτό που κανείς βρίσκει σε κοινωνίες δίχως κράτος (τα φτερά που χρησιμοποιούνταν ως χρήμα στα νησιά του Σολομώντα ή τα περιδέραια από κοχύλια οι ινδιάνοι Iroquois αντίστοιχα), περισσότερο χρησιμοποιούνταν για διακανονισμούς γάμων, επίλυση βεντετών και για την ανάμιξη σε άλλου είδους σχέσεις μεταξύ ανθρώπων, παρά για την αγοραπωλησία αγαθών. Για παράδειγμα, αν η δουλεία είναι χρέος, τότε το χρέος μπορεί να οδηγήσει στη δουλεία. Ένας βαβυλώνιος χωρικός μπορεί να είχε πληρώσει ένα γενναίο ποσό σε ασήμι στα πεθερικά του, για να επισημοποιήσει το γάμο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν του άνηκε η σύζυγός του. Σίγουρα δεν μπορούσε να αγοράσει ή να πουλήσει τη μητέρα των παιδιών του. Όμως όλα αυτά μπορούσαν να αλλάξουν αν αυτός έπαιρνε ένα δάνειο. Αν αποδεικνυόταν επισφαλής, οι πιστωτές του μπορούσαν αρχικά να του κατασχέσουν τα πρόβατα και τα έπιπλά του, έπειτα το σπίτι του, χωράφια, τους οπωρώνες και τελικά να του πάρουν τη σύζυγο, το παιδιά, ακόμα και τον ίδιο σαν χρεωστικούς «δουλοπάροικους», μέχρι να διευθετηθεί το ζήτημα (το οποίο καθώς οι πόροι του εξαφανιζόταν γινόταν ολοένα και δυσκολότερο). Το χρέος ήταν αυτό που κατέστησε δυνατό να φανταστούμε το χρήμα, ως οτιδήποτε σχετικό με τη σημερινή του έννοια και γι’ αυτό επίσης να γεννήσει αυτό που αποκαλούμε «αγορά»: μια αρένα όπου οτιδήποτε μπορεί να πουληθεί και να αγοραστεί, γιατί όλα τα αντικείμενα (όπως και οι δούλοι) απαξιώνονται από τις προηγούμενες κοινωνικές τους σχέσεις και υπάρχουν μόνο σε σχέση με το χρήμα.
Όμως την ίδια στιγμή η λογική του χρέους ως κατάκτηση μπορεί, όπως προανέφερα, να τείνει προς άλλη κατεύθυνση. Οι βασιλιάδες μέσα στην ιστορία, τείνουν να είναι βαθέως διχασμένοι σχετικά με το ζήτημα να αφήσουν τη λογική του χρέους να καταστεί εκτός ελέγχου. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή είναι εχθρικοί απέναντι στις αγορές. Αντιθέτως τις ενθαρρύνουν κανονικά, για τον απλούστατο λόγο ότι οι κυβερνήσεις δυσκολεύονται να πάρουν με τη μορφή κατάσχεσης, ό,τι χρειάζονται (μετάξι, ρόδες για άρματα, γλώσσες από φλαμίνγκο (εκλεκτό έδεσμα κατά τη ρωμαϊκή αρχαιότητα), λάπις λάζουλι (αλλιώς κυανός λίθος, ένας πολύτιμος λίθος)) απ’ ευθείας από τον υποτελή σ’ αυτές πληθυσμό. Είναι πολύ πιο εύκολο να ενθαρρυνθούν οι αγορές και έπειτα τα αναγκαία αγαθά να αγοραστούν. Οι πρώιμες αγορές συχνά ακολουθούσαν τους στρατούς, ή τις βασιλικές ακολουθίες, ή σχηματίζονταν κοντά σε παλάτια, ή στις παρυφές στρατιωτικών θέσεων. Αυτό στην πραγματικότητα βοηθά στην ερμηνεία της αρκετά συγκεχυμένης συμπεριφοράς των βασιλικών αυλών: αφού οι βασιλιάδες έλεγχαν συνήθως τα ορυχεία χρυσού και ασημιού, ποιο το νόημα να τυπώνεις τα μούτρα σου πάνω σε κομμάτια του προϊόντος που εξορύσσεις (δλδ. να τυπώνεις νομίσματα), να τα ξεφορτώνεσαι στους πολίτες και έπειτα να ζητάς να σου τα δώσουν πίσω υπό τη μορφή φόρων; Έχει νόημα μόνο αν η επιβολή φόρων είναι στην πραγματικότητα ένας τρόπος να επιβάλεις σε όλους να αποκτήσουν και να διατηρούν χρήματα, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η ανάπτυξη των αγορών, καθώς η ύπαρξη των αγορών εξυπηρετούσε γενικότερα. Όμως για τους σκοπούς της ανάλυσής μας το κρίσιμο ερώτημα είναι: πως δικαιολογούνταν αυτοί οι φόροι; Γιατί οι υποτελείς τους χρωστούσαν και ποιο χρέος ξεπλήρωναν όταν τους απέδιδαν; Εδώ επιστρέφουμε ξανά στο δίκαιο της κατάκτησης (στην πραγματικότητα στον αρχαίο κόσμο οι ελεύθεροι πολίτες – είτε στη Μεσοποταμία, είτε στην Ελλάδα ή στη Ρώμη, συνήθως δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώσουν άμεσους φόρους γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, απλά όπως καταλαβαίνει κανείς, απλουστεύω τα πράγματα εδώ). Αν οι βασιλιάδες είχαν εξουσία πάνω στη ζωή και στο θάνατο των υποτελών τους, αποκτημένη από το δίκαιο της κατάκτησης, τότε και το χρέος των υποτελών τους ήταν απόλυτα αέναο. Επίσης τουλάχιστον υπό αυτήν την έννοια, οι σχέσεις μεταξύ των υποτελών ατόμων, τα χρέη που όφειλε το ένα στο άλλο, ήταν ασήμαντα. Το μόνο που υπήρχε ήταν η σχέση τους με το βασιλιά. Αυτό με τη σειρά του εξηγεί γιατί οι βασιλιάδες και ομοίως οι αυτοκράτορες, προσπαθούσαν να ρυθμίσουν τις εξουσίες που είχαν οι αφέντες πάνω στους δούλους και οι πιστωτές πάνω στους οφειλέτες. Το ελάχιστο στο οποίο πάντα θα επέμεναν, αν είχαν τη δύναμη, ήταν αυτά τα φυλακισμένα άτομα που ήδη τους είχε χαριστεί η ζωή, να μην είναι δυνατόν να σκοτωθούν από τους αφέντες τους. Στην πραγματικότητα μόνο οι ηγεμόνες μπορούσαν να έχουν αυθαίρετη εξουσία πάνω στη ζωή και το θάνατο. Το απόλυτο χρέος κάποιου ατόμου ήταν απέναντι στο κράτος. Ήταν το μοναδικό το οποίο ήταν πραγματικά απεριόριστο, που είχε τη δυνατότητα για απόλυτες εγκόσμιες απαιτήσεις.
Ο λόγος που διατυπώνω αυτό, είναι επειδή αυτή η λογική ενυπάρχει σε μας ακόμη. Όταν κάνουμε λόγο για κάποια «κοινωνία» (γαλλική κοινωνία, τζαμαϊκανή κοινωνία), μιλάμε στην πραγματικότητα για ανθρώπους που οργανώνονται υπό την έννοια ενός κράτους – έθνους. Αυτό τέλος πάντων είναι το εννοούμενο μοντέλο. Οι «κοινωνίες» είναι στην πραγματικότητα κράτη, η λογική των κρατών είναι αυτή της κατάκτησης, η λογική της κατάκτησης είναι εν τέλει ταυτόσημη με αυτή της δουλείας. Είναι γεγονός ότι αυτό στα χέρια των υπέρμαχων του κράτους αποκτά ένα νόημα ενός πιο καλοκάγαθου «κοινωνικού χρέους». Ορίστε λοιπόν μια μικρή ιστορία, ένα είδος μύθου. Γεννιόμαστε όλοι με ένα αέναο χρέος στην κοινωνία που μας μεγάλωσε, μας έθρεψε, μας τάισε και μας έντυσε, ένα χρέος σε εκείνους που έχουν πεθάνει προ πολλού και ανακάλυψαν τη γλώσσα και τις παραδόσεις μας, σε όλους εκείνους που έχουν καταστήσει δυνατή την ύπαρξή μας. Στους αρχαίους καιρούς, νομίζαμε ότι το οφείλαμε αυτό στους θεούς (το χρέος αυτό ξεπληρωνόταν με θυσίες, ή η θυσία ήταν απλώς η αποπληρωμή του τόκου, στο τέλος ξεπληρωνόταν με το θάνατο). Αργότερα το χρέος υιοθετήθηκε από το κράτος, ένας θεϊκός θεσμός, με φόρους σε αντικατάσταση των θυσιών και στρατιωτική θητεία σε αντικατάσταση του χρέους της ζωής. Το χρήμα είναι απλά η απτή μορφή αυτού του κοινωνικού χρέους, έτσι όπως γίνεται η διαχείρισή του. Οι κεϋνσιανοί αρέσκονται σ’ αυτού του είδους τη λογική. Το ίδιο ισχύει και για κάποιες τάσεις σοσιαλιστών, σοσιαλδημοκρατών, ακόμα και κρυπτοφασιστών, όπως είναι ο Auguste Comte (ο πρώτος απ’ όσο ξέρω που πραγματικά επινόησε τη φράση «κοινωνικό χρέος»). Όμως αυτή η φιλοσοφία διατρέχει επίσης μεγάλο μέρος της κοινής μας λογικής: πάρτε για παράδειγμα τη φράση: «να πληρώσει το χρέος του στην κοινωνία», ή «ένιωσα ότι χρωστούσα κάτι στη χώρα μου», ή «ήθελα να δώσω κάτι πίσω». Πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις αμοιβαία δικαιώματα και υποχρεώσεις, αμοιβαίες δεσμεύσεις – ένα είδος σχέσεων, με το οποίο θα μπορούσαν να συμβιώσουν αληθινά ελεύθεροι άνθρωποι – τείνουν να γίνουν υποσύνολο σε μια αίσθηση «κοινωνίας», όπου όλα τα άτομα είναι ίσα, μονάχα ως απόλυτοι οφειλέτες της (τώρα αφανούς) φιγούρας του βασιλιά, που πλέον αντικαθιστά τη μητέρα σου και κατ’ επέκταση την ανθρωπότητα.
Αυτό που προτείνω λοιπόν είναι ότι καθώς οι διεκδικήσεις της απρόσωπης αγοράς και αυτές της «κοινωνίας» συχνά αντιπαρατίθενται – και σίγουρα έχουν μια τάση να παλαντζάρουν με όλους τους τρόπους – έχουν εν τέλει ιδρυθεί με μια πολύ όμοια λογική με αυτή της βίας. Ούτε είναι αυτό ένα απλό θέμα ιστορικών προελεύσεων, το οποίο μπορεί να αποδιωχτεί ως ασήμαντο: ούτε οι αγορές, ούτε τα κράτη μπορούν να υπάρξουν χωρίς τη διαρκή απειλή δύναμης.
Κάποιο άτομο μπορεί να ρωτήσει, τότε ποια είναι η εναλλακτική;
Προς μια ιστορία εικονικού χρήματος
Εδώ μπορώ να επιστρέψω στην αρχική μου τοποθέτηση: ότι το χρήμα δεν πρωτοεμφανίστηκε σ’ αυτή την κρύα μεταλλική και απρόσωπη μορφή. Πρωτοεμφανίζεται με τη μορφή της μονάδας μέτρησης, της αφαίρεσης, αλλά επίσης ως σχέση (χρέους και υποχρέωσης) μεταξύ των ανθρώπων. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ιστορικά εκείνο που πάντα ήταν το πιο άμεσα συνδεδεμένο με τη βία, είναι το χρήμα-εμπόρευμα. Όπως το έθεσε και ένας ιστορικός, «ο χρυσός και τα πολύτιμα μεταλλεύματα είναι παρελκόμενο του πολέμου και όχι του ειρηνικού εμπορίου1.»
Ο λόγος είναι απλός. Το χρήμα-εμπόρευμα συγκεκριμένα σε μορφή χρυσού και ασημιού, διακρίνεται από το πιστωτικό χρήμα περισσότερο απ΄ όλα, λόγω μιας θεαματικής ιδιότητας: μπορεί να κλαπεί. Καθώς μια ράβδος χρυσού ή ασημιού είναι ένα αντικείμενο χωρίς γενεαλογία, διαμέσου μεγάλου μέρους της ιστορίας, τα πολύτιμα μέταλλα έχουν παίξει τον ίδιο ρόλο με τη σημερινή περίπτωση μιας βαλίτσας γεμάτη δολάρια ενός εμπόρου ναρκωτικών, δηλαδή ως αντικείμενα χωρίς ιστορία τα οποία θα γίνουν οπουδήποτε αποδεκτά για συναλλαγές, με οτιδήποτε έχει χρηματική αξία, χωρίς εξηγήσεις. Ως συνέπεια, κάποιος μπορεί να θεωρήσει τα τελευταία 5000 χρόνια της ανθρώπινης ιστορίας, ως την ιστορία ενός είδους εναλλαγής. Πιστωτικά συστήματα φαίνεται να αναδύονται και να επικρατούν, σε περιόδους σχετικής κοινωνικής ειρήνης, δια μέσου δικτύων (εμπορικής) πίστης, είτε που έχουν δημιουργηθεί από κράτη, είτε στις περισσότερες περιόδους, από διεθνείς οργανισμούς, ενώ από την άλλη, τα πολύτιμα μέταλλα αντικαθιστούν αυτά τα συστήματα σε περιόδους, που χαρακτηρίζονται από ευρύ πλιάτσικο. Ληστρικά δανειστικά συστήματα ασφαλώς υπάρχουν σε κάθε περίοδο, αλλά φαίνεται ότι είχαν δεχθεί τα πιο καταστροφικά πλήγματα σε περιόδους, όπου το χρήμα ήταν ιδιαιτέρως εύκολα μετατρέψιμο σε ρευστό.
Έτσι λοιπόν ως αρχικό σημείο για κάθε εγχείρημα διάκρισης των μεγάλων ρυθμών, που ορίζουν την τρέχουσα ιστορική στιγμή, ας προτείνω την ακόλουθη ανάλυση της ευρασιατικής ιστορίας, με κριτήριο την εναλλαγή μεταξύ περιόδων εικονικού και μεταλλικού χρήματος.
Ι. Εποχή των πρώτων αγροτικών αυτοκρατοριών (3500-800 π.χ.)
Επικρατούσα χρηματική μορφή: εικονικό πιστωτικό χρήμα.
Οι εγκυρότερες πληροφορίες μας σχετικά με την προέλευση του χρήματος γυρνούν πίσω στην αρχαία Μεσοποταμία, αν και δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος να πιστέψει κανείς ότι τα πράγματα ήταν ριζικά διαφορετικά στην Φαραωνική Αίγυπτο, στην Κίνα της εποχής του ορείχαλκου, ή στην κοιλάδα του Ινδού. Η οικονομία της Μεσοποταμίας κυριαρχούταν από μεγάλα δημόσια ιδρύματα (ναούς και παλάτια), των οποίων οι γραφειοκρατικοί διαχειριστές είχαν ικανώς δημιουργήσει λογιστικό χρήμα, εγκαθιδρύοντας μια σταθερή ισοτιμία μεταξύ του ασημιού και του βασικού αγαθού, του κριθαριού. Τα χρέη υπολογίζονταν σε ασήμι, αλλά το ασήμι σπανίως χρησιμοποιούνταν στις συναλλαγές. Αντ’ αυτού οι πληρωμές γίνονταν σε κριθάρι, ή σε οτιδήποτε άλλο που τύγχανε να είναι αποδεκτό και να εξυπηρετεί. Τα μεγάλα χρέη γραφόταν σε σφηνοειδείς πλάκες, ως διασφάλιση για τα δυο μέρη της συναλλαγής.
Ασφαλώς αγορές υπήρχαν. Οι τιμές συγκεκριμένων αγαθών που δεν παραγόταν υπό τον έλεγχο του ναού, ή του παλατιού και που συνεπώς δεν υπόκειντο σε διαχειριζόμενους πίνακες τιμών, είχαν την τάση να κυμαίνονται, σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες της προσφοράς και ζήτησης. Όμως οι περισσότερες πραγματικές καθημερινές αγοραπωλησίες, συγκεκριμένα εκείνες που δεν γίνονταν μεταξύ απολύτως ξένων, φαίνεται να έχουν γίνει με πίστωση. Οι «γυναίκες της μπύρας» και οι τοπικοί ξενοδόχοι λόγου χάρη, πουλούσαν μπύρα και συχνά νοίκιαζαν δωμάτια. Οι πελάτες δεν τους πλήρωναν αμέσως, αλλά «τα έγραφαν» (π.χ. στο τεφτέρι). Συνήθως τα πλήρωναν μαζεμένα τον καιρό της συγκομιδής. Οι πωλητές των αγορών προφανώς ενεργούσαν, όπως κάνουν σήμερα σε μικρές αγορές στην Αφρική ή την κεντρική Αμερική, όπου δημιουργούν λίστες από έμπιστους πελάτες, στους οποίους μπορούν να επεκτείνουν την πίστωση.
Το συνήθειο του χρήματος με τόκο επίσης προέρχεται από τη Σουμερία. Παρέμενε λόγου χάρη άγνωστο στην Αίγυπτο. Τα επιτόκια σταθερά στο 20%, παρέμειναν έτσι για 2000 χρόνια (αυτό δεν ήταν σημάδι κυβερνητικού ελέγχου στην αγορά: σ’ εκείνη τη φάση τέτοιοι θεσμοί κατέστησαν δυνατή την ύπαρξη αγορών). Αυτό όμως οδήγησε σε σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Ειδικά σε χρονιές με κακές σοδειές, οι χωρικοί άρχιζαν να γίνονται απελπιστικά χρεωμένοι στους πλούσιους, να παραδίδουν τα χωράφια τους και εν τέλει τα μέλη της οικογένειάς τους σε χρεωστικά δεσμά. Σταδιακά αυτή η κατάσταση φαίνεται να έχει επιφέρει κοινωνική κρίση – όχι τόσο οδηγώντας σε λαϊκές εξεγέρσεις – όσο αναγκάζοντας τους μέσους πολίτες να εγκαταλείπουν εξολοκλήρου τις πόλεις και τις κατοικημένες περιοχές και να γίνονται ημινομάδες ληστές και επιδρομείς. Σύντομα έγινε παράδοση για κάθε νέο ηγεμόνα να κάνει μια νέα αρχή, ακυρώνοντας όλα τα χρέη και δηλώνοντας γενική αμνηστία ή ελευθερία, έτσι ώστε οι υπόχρεοι εργάτες να μπορέσουν να γυρίσουν στις οικογένειές τους (είναι σημαντικό ότι η πρώτη γνωστή στην ανθρωπότητα λέξη που αναφέρεται στην έννοια της ελευθερίας, η σουμέρια λέξη «αμαργκα», κυριολεκτικά σημαίνει «επιστροφή στη μητέρα»). Οι βιβλικοί προφήτες θεσμοθέτησαν μια παρόμοια συνήθεια το Ιωβηλαίο, όπου ομοίως έπειτα από επτά χρόνια όλα τα χρέη ακυρώνονταν. Αυτό είναι και ο άμεσος πρόγονος της έννοιας της «λύτρωσης» της καινής διαθήκης. Όπως τόνισε και ο οικονομολόγος Michael Hudson, φαντάζει μια από τις δυστυχίες της παγκόσμιας ιστορίας, το γεγονός ότι ο θεσμός του δανεισμού χρημάτων με τόκο διαδόθηκε από τη Μεσοποταμία, χωρίς ως επί το πλείστο να συνοδεύεται από τα πρώιμά του ισοζύγια και ελέγχους
II. Αξονική περίοδος (800 π.χ. – 600 μ.Χ.)
Επικρατούσα χρηματική μορφή: μεταλλικά νομίσματα και πολύτιμα μέταλλα.
Αυτή ήταν η εποχή που είδε τη γέννηση του συστήματος των μεταλλικών νομισμάτων καθώς και όλων των μεγάλων θρησκειών2 στην Κίνα, στην Ινδία και στη Μέση ανατολή. Από την εποχή των Εμπόλεμων Κρατών στην Κίνα, μέχρι τη διάσπαση της Ινδίας και τη σφαγή και μαζική υποδούλωση, που συνόδευσε την επέκταση (και έπειτα διάλυση) της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ήταν μια περίοδος θεαματικής δημιουργικότητας στα περισσότερα μέρη του κόσμου, αλλά επίσης και ισότιμα θεαματικής βίας.
Το σύστημα των μεταλλικών νομισμάτων, που επέτρεψε την κυριολεκτική χρήση του χρυσού και του ασημιού ως μέσο συναλλαγών, επίσης κατέστησε δυνατή τη δημιουργία των αγορών με τη σημερινή περισσότερο γνωστή και απρόσωπη έννοια του όρου. Τα πολύτιμα μέταλλα ήταν πολύ πιο κατάλληλα σε μια εποχή γενικευμένου πολέμου, για τον προφανή λόγο ότι μπορούσαν να κλαπούν. Το σύστημα των μεταλλικών νομισμάτων ασφαλώς δεν ανακαλύφθηκε για να διευκολύνει το εμπόριο (οι Φοίνικες οι ικανότεροι έμποροι του αρχαίου κόσμου, ήταν από τους τελευταίους που το υιοθέτησαν). Φαίνεται ότι πρωτοανακαλύφθηκε για την πληρωμή των στρατιωτών, πιθανώς πρώτα από όλους, από τους πρώτους ηγεμόνες της Λυδίας στη Μικρά Ασία, για να πληρώνουν τους Έλληνες μισθοφόρους. Η Καρχηδόνα, άλλο ένα μεγάλο εμπορικό έθνος, άρχισε να κόβει νομίσματα πολύ αργά και ευρέως για να πληρώνει τους ξένους στρατιώτες.
Διαμέσου της αρχαιότητας κάποιος μπορεί να συνεχίσει να συζητά γι’ αυτό που ο Geoffrey Ingham έχει ονομάσει «σύμπλεγμα του στρατιωτικού συστήματος νομισμάτων». Θα ήταν καλύτερα να το αποκαλούσε «σύμπλεγμα της δουλείας και του στρατιωτικού συστήματος νομισμάτων», καθώς η εξάπλωση των νέων στρατιωτικών τεχνολογιών (Έλληνες οπλίτες, ρωμαϊκές λεγεώνες) πάντα ήταν στενά συνδεδεμένη με την αιχμαλώτιση και το εμπόριο δούλων. Η άλλη μεγάλη πηγή δούλων ήταν το χρέος: τώρα που τα κράτη δεν έσβηναν πια τα χρέη περιοδικά (όπως γινόταν στο παρελθόν), τα άτομα που δεν είχαν την τύχη να είναι πολίτες των μεγάλων στρατιωτικά πόλεων-κρατών (των οποίων οι πολίτες γενικώς προστατευόταν από ληστρικούς δανειστές), ήταν απλά θύματα κυνηγιού. Τα πιστωτικά συστήματα της Εγγύς Ανατολής δεν κατάρρευσαν λόγω οικονομικού ανταγωνισμού. Καταστράφηκαν από τις στρατιές του Αλέξανδρου – στρατιές που χρειάζονταν μισό τόνο ασημιού τη μέρα για μισθούς. Τα ορυχεία όπου ο ορυκτός πλούτος εξορυσσόταν, γενικότερα λειτουργούσαν με δούλους. Οι στρατιωτικές εκστρατείες με τη σειρά τους διασφάλιζαν μια ατέρμονη ροή νέων δούλων. Τα αυτοκρατορικά φορολογικά συστήματα, όπως προαναφέρθηκε, σχεδιάστηκαν για να υποχρεώσουν ευρέως τους υποτελείς της αυτοκρατορίας να δημιουργήσουν αγορές, έτσι ώστε οι στρατιώτες (και ασφαλώς και οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι) να έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν αυτόν τον ορυκτό πλούτο, αγοράζοντας ό,τι επιθυμούσαν. Το είδος των απρόσωπων αγορών που κάποτε έτειναν να ξεφυτρώνουν ανάμεσα στις κοινωνίες, ή στις παρυφές των στρατιωτικών επιχειρήσεων, τώρα είχαν αρχίσει να διαπερνούν την κοινωνία ως σύνολο.
Όσο αμαρτωλή και να είναι η προέλευσή τους, η δημιουργία νέων μέσων συναλλαγής (το σύστημα των μεταλλικών νομισμάτων φαίνεται να έχει εμφανιστεί σχεδόν ταυτόχρονα στην Ελλάδα, στην Ινδία και στην Κίνα), φαίνεται να έχει βαθιές πνευματικές επιπτώσεις. Κάποιοι έχουν υπερβάλει τόσο, ώστε να λένε ότι η ύπαρξη της ελληνικής φιλοσοφίας κατέστη δυνατή, εξαιτίας εννοιολογικών καινοτομιών, που έγιναν γνωστές από το σύστημα των μεταλλικών νομισμάτων. Η πιο εντυπωσιακή άποψη όμως είναι η εμφάνιση αυτού που έπειτα θα γινόταν οι σύγχρονες θρησκείες: προφητικός ιουδαϊσμός, χριστιανισμός, βουδισμός, τζαϊνισμός, κομφουκιανισμός, ταοϊσμός και κάποια στιγμή ισλαμισμός, σχεδόν στις ακριβείς στιγμές και τοποθεσίες, όπου κάποιος επίσης βλέπει την πρώιμη διάδοση του συστήματος των μεταλλικών νομισμάτων. Αν και οι ακριβείς σύνδεσμοι ακόμα μένει να εξερευνηθούν πλήρως, με κάποιο τρόπο αυτές οι θρησκείες φαίνεται να έχουν εμφανιστεί με άμεση απόκριση στη λογική των αγορών. Για να θέσουμε το ζήτημα κάπως ωμά: αν κάποιος υποβιβάζει έναν συγκεκριμένο κοινωνικό χώρο απλώς στην εγωιστική απόκτηση υλικών αγαθών, είναι σχεδόν αναπόφευκτο ότι σύντομα κάποιος άλλος θα έρθει να αντιπαραθέσει ένα άλλο πεδίο, μέσω του οποίου θα κηρύσσει – από μια ύψιστη αξιακή άποψη – ότι τα υλικά αγαθά είναι ασήμαντα κι ο εγωισμός – ή ακόμα και ο ίδιος ο εαυτός – απατηλός.
III. Μεσαίωνας (600 μ.Χ. – 1500 μ.Χ.)3
Η επιστροφή στο εικονικό πιστωτικό χρήμα.
Αν η «Αξονική περίοδος» ήταν μάρτυρας στην εμφάνιση συμπληρωματικών ιδανικών σε εκείνα των αγορών αγαθών και των παγκόσμιων θρησκειών, ο Μεσαίωνας ήταν η περίοδος όπου αυτοί οι δύο θεσμοί άρχισαν να ενοποιούνται. Οι θρησκείες άρχισαν να επικρατούν των συστημάτων αγορών. Καθετί από το διεθνές εμπόριο μέχρι την οργάνωση τοπικών εμποροπανηγυριών, περατωνόταν ολοένα και περισσότερο διαμέσου κοινωνικών δικτύων, που ορίζονταν και ρυθμίζονταν από τις θρησκευτικές αρχές. Αυτό με τη σειρά του κατέστησε δυνατή την επιστροφή σε όλη την Ευρασία, διαφόρων μορφών εικονικού πιστωτικού χρήματος.
Στην Ευρώπη όπου όλο αυτό έλαβε χώρα υπό την αιγίδα του χριστιανισμού, η κυκλοφορία και χρήση νομισμάτων ήταν σποραδική και άνισα διαθέσιμη. Οι τιμές μετά το 800 μ.Χ. υπολογιζόταν ευρέως σε όρους μιας παλιάς καρολίγγειας (αλλιώς καρλομαγνικής) ισοτιμίας, που πλέον δεν υπήρχε (στην πραγματικότητα γινόταν αναφορές σε αυτή ως «φανταστικό χρήμα»), όμως παρ’ όλα αυτά οι καθημερινές αγοραπωλησίες διεκπεραιώνονταν ως επί το πλείστο με άλλους τρόπους. Ένα σύνηθες μέσο για παράδειγμα ήταν η χρήση των tally-sticks (θα μπορούσαμε να τα ονομάσουμε «χρεωστικά ξυλάκια»). Επρόκειτο για κάποια κομμάτια ξύλου που πάνω είχαν χαραγμένο το χρέος και τα έσπαζαν στα δύο. Το ένα κομμάτι το κρατούσε ο οφειλέτης και το άλλο ο πιστωτής. Συνηθισμένη ήταν η χρήση αυτών σε μεγάλο μέρος της Αγγλίας μέχρι και τον 16ο αιώνα. Τις μεγαλύτερες συναλλαγές τις διαχειριζόταν με συναλλακτικούς λογαριασμούς, με τα μεγάλα εμπορικά πανηγύρια να εξυπηρετούν ως τα κέντρα συναλλαγών τους. Εν τω μεταξύ η εκκλησία πρόσφερε ένα νόμιμο πλαίσιο, επιβάλλοντας αυστηρούς ελέγχους στη χρηματική πίστωση και απαγορεύσεις στις χρεωστικές δεσμεύσεις.
Το πραγματικό νευρικό κέντρο του μεσαιωνικού οικονομικού κόσμου ήταν ο ινδικός ωκεανός, οποίος μαζί με τους δρόμους των καραβανιών της κεντρικής Ασίας, συνέδεε τους μεγάλους πολιτισμούς της Ινδίας, της Κίνας και της Μέσης Ανατολής. Εδώ το εμπόριο συντελούνταν μέσα στο πλαίσιο του Ισλάμ, το οποίο όχι μόνο παρείχε μια νόμιμη δομή αρκετά αγώγιμη στις εμπορικές δραστηριότητες (ενώ απαγόρευε εξολοκλήρου τον έντοκο δανεισμό χρημάτων), αλλά επίσης επέτρεπε τις ειρηνικές σχέσεις μεταξύ εμπόρων σε ένα εντυπωσιακά μεγάλο μέρος του κόσμου, επιτρέποντας έτσι τη δημιουργία μιας ποικιλίας εξελιγμένων εργαλείων πίστωσης. Στην πραγματικότητα η δυτική Ευρώπη ήταν όπως σε πολλά πράγματα άλλωστε, σχετικά καθυστερημένη από αυτή την άποψη: οι περισσότερες από τις οικονομικές καινοτομίες που έφτασαν στην Ιταλία και στη Γαλλία τον 11ο και 12οαιώνα, ήδη χρησιμοποιούνταν ευρέως στην Αίγυπτο ή στο Ιράκ από τον 8ο ή 9ο αιώνα. Η λέξη «τσεκ» (επιταγή) για παράδειγμα, προέρχεται από την αραβική λέξη «sakk» και δεν είχε εμφανιστεί στα αγγλικά παρά μόνο γύρω στο 1220 μ.Χ.
Η περίπτωση της Κίνας είναι ακόμα πιο περίπλοκη: ο Μεσαίωνας εκεί ξεκίνησε με την ταχεία διάδοση του βουδισμού, ο οποίος ενώ δεν ήταν σε θέση να ενεργοποιήσει νόμους ή να ρυθμίσει το εμπόριο, κινήθηκε γρήγορα ενάντια στους τοπικούς τοκογλύφους, με την ανακάλυψη του ενεχυροδανειστηρίου – με τα πρώτα εξ αυτών να βρίσκονται σε βουδιστικούς ναούς, προσφέροντας στους φτωχούς αγρότες μια εναλλακτική λύση από εκείνη του τοπικού τοκογλύφου. Παρ’ όλα αυτά, πολύ πιο πριν το κράτος είχε επαναδιεκδικήσει το ρόλο του, όπως συνηθίζει άλλωστε να κάνει το κράτος στην Κίνα. Όμως καθώς το έκανε αυτό, όχι μόνο ρύθμισε τα επιτόκια και επιχείρησε να καταργήσει το θεσμό της υποχρεωτικής εργασίας προς αποπληρωμή χρεών, αλλά επίσης απομακρύνθηκε εντελώς από το σύστημα των μεταλλικών νομισμάτων, ανακαλύπτοντας τα χαρτονομίσματα. Όλο αυτό συνοδεύτηκε πάλι από την ανάπτυξη μιας ποικιλίας σύνθετων οικονομικών εργαλείων.
Όλο αυτό δεν σημειώνεται για να ειπωθεί ότι αυτή η περίοδος δεν είχε σφαγές και πλιάτσικα (ιδίως κατά τις μεγάλες νομαδικές εισβολές), ή ότι το σύστημα των μεταλλικών κερμάτων δεν ήταν σε αρκετούς τόπους και στιγμές ένα σημαντικό μέσο συναλλαγών. Παρ’ όλα αυτά αυτό που πραγματικά χαρακτηρίζει αυτήν την περίοδο, φαίνεται να είναι μια κίνηση προς την αντίθετη κατεύθυνση. Το μεγαλύτερο μέρος του Μεσαίωνα είδε το χρήμα να είναι αρκετά αποσυνδεδεμένο από καταναγκαστικούς οργανισμούς. Κάποιος θα μπορούσε να μας πει ότι οι ανταλλακτές χρημάτων καλούνταν πίσω στους ναούς, όπου και ήταν δυνατόν να εποπτευτούν. Το αποτέλεσμα ήταν η άνθιση θεσμών, που προϋπέθεταν ένα μεγαλύτερο βαθμό κοινωνικής εμπιστοσύνης.
IV. Εποχή των ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών (1500-1971)
Η επιστροφή των πολύτιμων μετάλλων
Με τον ερχομό των μεγάλων ευρωπαϊκών αυτοκρατοριών – της ιβηρικής και έπειτα της βορειοατλαντικής – ο κόσμος έγινε μάρτυρας μιας επιστροφής στη μαζική δουλεία, στο πλιάτσικο, στους πολέμους καταστροφών και την επακόλουθη ταχεία επιστροφή των χρυσών και ασημένιων νομισμάτων ως πρωταρχική μορφή κυκλοφορούντος νομίσματος. Η ιστορική έρευνα πιθανώς να καταλήξει δείχνοντας ότι η προέλευση αυτών των αλλαγών ήταν πολύ πιο σύνθετη απ’ ό,τι συνηθισμένα θα υποθέταμε. Μερικές από αυτές είχαν αρχίσει να συμβαίνουν ακόμα και πριν από την κατάκτηση του Νέου Κόσμου. Ένας από τους βασικούς παράγοντες της επιστροφής στα μεταλλικά νομίσματα για παράδειγμα, ήταν η εμφάνιση λαϊκών κινημάτων στην Κίνα κατά την πρώιμη δυναστεία των Μινγκ, τον 15οκαι 16ο αιώνα, που τελικά ανάγκασε την κυβέρνηση να εγκαταλείψει όχι μόνο τα χαρτονομίσματα, αλλά και κάθε προσπάθεια να επιβάλλει το δικό της νόμισμα. Αυτό οδήγησε στην επιστροφή της τεράστιας κινέζικης αγοράς στη χρήση ασημιού μη κομμένου σε νομίσματα. Καθώς οι φόροι επίσης σταδιακά μετατρεπόταν σε ασήμι, σύντομα η μέση επίσημη κινέζικη πολιτική έγινε η προσπάθεια να έρθει όσο το δυνατόν περισσότερο ασήμι στη χώρα, έτσι ώστε να κρατηθεί το επίπεδο των φόρων χαμηλό και να αποφευχθούν μελλοντικές εξεγέρσεις και κοινωνικές αναταραχές. Η ξαφνική τεράστια ζήτηση ασημιού είχε επιπτώσεις σε όλη την υφήλιο. Τα περισσότερα από τα πολύτιμα μεταλλεύματα που λαφυραγώγησαν οι ισπανοί κατακτητές και αργότερα εξόρυξαν από τα ορυχεία του Μεξικού και του Ποτόσι (με σχεδόν ανυπολόγιστο κόστος ανθρώπινων ζωών), κατέληξαν στην Κίνα. Αυτές οι παγκόσμιας κλίμακας επαφές που τελικά αναπτύχθηκαν στον Ατλαντικό, Ειρηνικό και Ινδικό ωκεανό, έχουν καταγραφεί με μεγάλη λεπτομέρεια. Το σημαντικό σημείο εδώ είναι ότι η αποσύνδεση του χρήματος από τους θρησκευτικούς οργανισμούς και η επανασύνδεσή του με καταναγκαστικούς (συγκεκριμένα με το κράτος), συνοδεύτηκε από μια ιδεολογική επιστροφή στον «μεταλλισμό»4.
Η πίστωση υπό αυτή την έννοια ήταν εξολοκλήρου ένα θέμα των κρατών που διέπονταν ευρέως από ελλειμματική χρηματοδότηση, μια είδους πίστωση που με τη σειρά της ανακαλύφθηκε για να χρηματοδοτήσει ολοένα και πιο πολυδάπανους πολέμους. Σε διεθνές επίπεδο η βρετανική αυτοκρατορία ήταν πιστή στη διατήρηση του κανόνα του χρυσού το 19ο και στις αρχές του 20ουαιώνα, ενώ στις Η.Π.Α. λάμβαναν χώρα μεγάλες πολιτικές μάχες σχετικά με το αν ο κανόνας του χρυσού ή του ασημιού θα έπρεπε να επικρατήσει.
Αυτή επίσης ήταν φανερά η περίοδος την ανόδου του καπιταλισμού, της βιομηχανικής επανάστασης, της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και ούτω καθ’ εξής. Αυτό που προσπαθώ να κάνω τώρα δεν είναι να αρνηθώ τη σημασία τους, αλλά να προσφέρω ένα πλαίσιο μέσα από το οποίο μπορεί κανείς να δει τέτοια οικεία συμβάντα, μέσα από ένα λιγότερο οικείο πρίσμα. Λόγου χάρη, γίνεται ευκολότερος ο εντοπισμός των δεσμών μεταξύ πολέμου, καπιταλισμού και δουλείας. Ο θεσμός της μισθωτής εργασίας για παράδειγμα, έχει προέλθει ιστορικά από αυτόν της δουλείας (τα πιο πρώιμα συμβόλαια μισθών που γνωρίζουμε, από την Ελλάδα μέχρι τις μαλαισιανές πόλεις κράτη, ήταν στην πραγματικότητα ενοικιάσεις δούλων) και επίσης πάντα είχε την τάση ιστορικά να είναι στενά συνδεδεμένος με διάφορες μορφές υποχρεωτικής εργασίας για την αποπληρωμή χρέους – όπως άλλωστε παραμένει και σήμερα. Το γεγονός ότι έχουμε συμπεριλάβει τέτοιες έννοιες σε μια γλώσσα ελευθερίας, δεν σημαίνει ότι αυτό που σήμερα θεωρούμε οικονομική ελευθερία, δεν βασίζεται εν τέλει σε μια λογική που κατά το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, έχει θεωρηθεί η απόλυτη ουσία της δουλείας.
V. Σημερινή εποχή (1971 και έπειτα)
Η αυτοκρατορία του χρέους
Η σημερινή εποχή μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει ξεκινήσει στις 15 Αυγούστου του 1971, όταν ο πρόεδρος των Η.Π.Α. Richard Nixon επίσημα ανέστειλε τη μετατρεψιμότητα του δολαρίου σε χρυσό και δημιούργησε με αποτελεσματικό τρόπο τα σημερινά καθεστώτα των κυμαινόμενων ισοτιμιών. Έχουμε επιστρέψει αν μη τι άλλο, σε μια εποχή εικονικού χρήματος, στην οποία οι καταναλωτικές αγορές στις πλούσιες χώρες σπανίως περιλαμβάνουν ακόμα και χαρτονομίσματα και οι εθνικές οικονομίες έχουν ως κανόνα το καταναλωτικό χρέος. Είναι αυτή η έννοια κατά την οποία μπορούμε να μιλήσουμε για «οικονομικοποίηση» του κεφαλαίου, όπου η κερδοσκοπία στις ισοτιμίες και στα οικονομικά εργαλεία εδραιώνεται, αποκομμένη από κάθε άμεση σχέση με την παραγωγή ή ακόμα και με το εμπόριο. Αυτός είναι ασφαλώς ο τομέας που έχει εισέλθει σήμερα σε κρίση.
Τι μπορούμε να πούμε στα σίγουρα για αυτήν τη νέα εποχή; Μέχρι τώρα πολύ πολύ λίγα. Τριάντα ή σαράντα χρόνια είναι τίποτα σχετικά με τα χρόνια που εξετάσαμε. Είναι ξεκάθαρο ότι αυτή η εποχή έχει μόλις ξεκινήσει. Παρ’ όλα αυτά η συνεχιζόμενη ανάλυση όσο ωμή και να είναι αυτή, μας επιτρέπει να κάνουμε, κατόπιν ενημέρωσης, κάποιες προτάσεις.
Ιστορικά όπως έχουμε δει, οι εποχές του εικονικού πιστωτικού χρήματος έχουν συμπεριλάβει τη δημιουργία κάποιων ειδών επιβαλλόμενων θεσμών – η ιερή βασιλεία της Μεσοποταμίας, οι μωσαϊκές επέτειοι (Ιωβηλαία), η Σαρία και οι εκκλησιαστικοί νόμοι – οι οποίοι θέτουν ενός είδους ελέγχους στις πιθανές καταστροφικές κοινωνικές συνέπειες του χρέους. Σχεδόν ομοίως συμπεριλαμβάνουν θεσμούς (συνήθως όχι αυστηρά ισομεγέθεις του κράτος, αλλά μεγαλύτερους) για την προστασία των οφειλετών. Μέχρι στιγμής η κίνηση αυτή τη φορά ήταν προς την αντίθετη κατεύθυνση: αρχίζοντας από τη δεκαετία του ’80 ξεκινήσαμε να βλέπουμε τη δημιουργία του πρώτου αποτελεσματικού πλανητικού διαχειριστικού συστήματος, που λειτουργεί διαμέσου του ΔΝΤ, της παγκόσμιας τράπεζας, εταιριών και άλλων οικονομικών οργανισμών, κατά βάση για να προστατέψουν τα συμφέροντα των οφειλετών. Όμως αυτός ο μηχανισμός σύντομα έπεσε σε κρίση, πρωτίστως από την υπερβολικά ταχεία ανάπτυξη παγκόσμιων κοινωνικών κινημάτων (το κίνημα της εναλλακτικής παγκοσμιοποίησης), το οποίο αποτελεσματικά κατέστρεψε την ηθική εξουσία οργανισμών όπως το ΔΝΤ, άφησε αρκετούς από αυτούς στα πρόθυρα της χρεοκοπίας και τώρα στο έλεος της παρούσας τραπεζικής κρίσης και της παγκόσμιας οικονομικής κατάρρευσης. Καθώς η νέα εποχή του εικονικού χρήματος έχει μόλις ξεκινήσει και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες είναι εξολοκλήρου θολές, μπορούμε ήδη να πούμε ένα ή δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι μια κίνηση προς το εικονικό χρήμα δεν είναι αναγκαστικά από μόνη της μια ύπουλη συνέπεια του καπιταλισμού. Στην πραγματικότητα μπορεί κάλλιστα να σημαίνει ακριβώς το αντίθετο. Για ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας συστήματα εικονικού χρήματος σχεδιάστηκαν και ρυθμίστηκαν, για να εξασφαλίσουν ότι τίποτε σαν τον καπιταλισμό δεν θα μπορούσε να προκύψει – τουλάχιστον όχι με την παρούσα του μορφή, όπου το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκεται σε μια συνθήκη, που σε πολλές άλλες περιόδους της ιστορίας θα θεωρούνταν ισοδύναμη της δουλείας. Το δεύτερο σημείο είναι η υπογράμμιση του απόλυτα κρίσιμου ρόλου της βίας, κατά τον προσδιορισμό των όρων με τους οποίους φανταζόμαστε την «κοινωνία» και τις «αγορές» – και κατ’ επέκταση αρκετών από τις πιο βασικών μας απόψεων για την ελευθερίας. Ένας κόσμος λιγότερο διαποτισμένος από βία, αμέσως θα άρχιζε να αναπτύσσει άλλους θεσμούς. Εν τέλει αν σκεφτούμε το χρέος έξω από τις δίδυμες ιδεολογικές χειροπέδες του κράτους και της αγοράς, τότε ανοίγουν συναρπαστικές δυνατότητες. Λόγου χάρη μπορούμε να ρωτήσουμε: σε μια κοινωνία, όπου αυτή η θεμελίωση της βίας θα είχε εν τέλει αποταχθεί, τι ακριβώς θα όφειλαν οι ελεύθεροι άνθρωποι ο ένας στον άλλο; Τι είδους υποσχέσεις και δεσμεύσεις θα έκαναν μεταξύ τους;
Ας ελπίσουμε ότι κάποια μέρα το κάθε άτομο θα είναι σε θέση να υποβάλλει τέτοιες ερωτήσεις. Σε τέτοιες εποχές, ποτέ δεν ξέρεις.
Σημειώσεις
1. Geoffrey W. Gardiner, ‘The Primacy of Trade Debts in the Development of Money\’, in Randall Wray (ed.), Credit and State Theories of Money: The Contributions of A. Mitchell Innes, Cheltenham: Elgar, 2004, p.134.
2. Η φράση «Αξονική εποχή» πρωτοδιατυπώθηκε από τον Karl Jaspers, για να περιγράψει τη σχετικά σύντομη περίοδο μεταξύ των 800 π.χ. και 200 π.χ. όπου όπως πίστευε, όλες οι κύριες φιλοσοφικές παραδόσεις τις οποίες γνωρίζουμε σήμερα προέκυψαν ταυτόχρονα στην Κίνα, Ινδία και ανατολική Μεσόγειο. Εδώ το χρησιμοποιώ σύμφωνα με την – κατά τοMumford – πιο ευρεία χρήση του όρου, ως η περίοδος που ήταν μάρτυρας στη γέννηση όλων των υπαρχόντων παγκόσμιων θρησκειών, επεκτείνοντάς την από την εποχή του Ζωροάστρη μέχρι αυτή του Μωάμεθ.
3. Εδώ παραπέμπω το μεγαλύτερο μέρος από αυτό που γενικώς αναφέρεται ως Μεσαίωνας στην Ευρώπη, σε μια πρόωρη περίοδο που χαρακτηρίζεται από τον ληστρικό μιλιταρισμό και την ακόλουθη σημασία του ορυκτού πλούτου: οι επιδρομές των Βίκινγκς και η περίφημη αποκομιδή του danegeld (ετήσιος φόρος που πλήρωναν οι Αγγλοσάξονες στους Δανούς προκειμένου εκείνοι να μην κάνουν επιδρομές, το οποίο έπειτα συνέχισε ως έγγειος φόρος) από την Αγγλία στα 800 μ.Χ., μπορεί να θεωρηθεί ως μια από τις τελευταίες εκδηλώσεις μιας εποχής, όπου ο ληστρικός μιλιταρισμός πήγαινε χέρι χέρι με σωρούς από πλούτη σε χρυσό και ασήμι.
4. Ο μύθος του αντιπραγματισμού και θεωρίες χρήματος-εμπορεύματος ασφαλώς είχαν αναπτυχθεί σ’ εκείνη την περίοδο.
Αρχική πηγή: Mute
μετάφραση : Φάμπρικα Υφανέτ
Μεταφέρει : Μανικάκος
κοντό λίνκ : http://wp.me/p1pa1c-h8y
Κοντοµαρί Χανίων, 1941
Απο το Scribd
Στο Κοντοµαρί Χανίων διαπράχτηκε η πρώτη µαζική εκτέλεση αµάχων στην κατεχόµενη Ευρώπη.
Φωτογραφίες:Γερµανικό Οµοσπονδιακό Αρχείο
Την επόµενη µέρα µετά την τελική επικράτηση των δυνάµεων του Άξονα στη Μάχη της Κρήτης, οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερµανίας προχωρούν, για αντίποινα στην πρωτοφανή αντίσταση που αντιµετώπισαν από τις δυνάµεις Ελλήνων και Συµµάχων, στην εκτέλεση όλων των ανδρών του χωριού Κοντοµαρί Χανίων.
Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε ανελέητη και καταστροφική για τους Γερµανούς, οι οποίοι είχαν βαριές απώλειες, µε σηµαντικότερη συνέπεια την αχρήστευση ενός σηµαντικού όπλου της ναζιστικής πολεµικής µηχανής: τους αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι αν και είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στην ναζιστική επιτυχία στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στη µάχη της Κρήτης είχαν τέτοιες απώλειες που πλέον δεν ξαναχρησιµοποιήθηκε σε τέτοιο βαθµό µέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου. Οι Γερµανοί αποφάσισαν σκληρά αντίποινα στον τοπικό πληθυσµό και από την εποµένη της λήξης της µάχης, επιδόθηκαν στην φρικιαστική εκδίκησή τους.
Την εποµένη της ήττας των Ελλήνων και Συµµάχων, µια µονάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον υπολοχαγό Horst Trebes, ως αντίποινα κατά του λαού που προέβαλλε λυσσαλέα αντίσταση µε αποτέλεσµα οι Γερµανοί, αν και νικητές να έχουν περισσότερες απώλειες από τους ηττηµένους, εισέβαλλαν στο χωριό Κοντοµαρί. Μετά το τέλος του Πολέµου ειπώθηκε πως την εντολή για τη σφαγή έδωσε ο στρατηγός Kurt Student ο οποίος αποκάλυψε στη δίκη της Νυρεµβέργης ότι διατάχθηκε από τον ίδιο τον Hermann Göring, τον επικεφαλής της γερµανικής αεροπορίας. Οι ναζιστικές δυνάµεις συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους, συνέλαβαν 25 άνδρες, ηλικίας από 18 έως 50 ετών και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ, αφήνοντας να ζήσουν µονάχα οι ηλικιωµένοι. Την επόµενη µέρα, οι ναζιστικές δυνάµεις προχώρησαν σε ακόµα ένα έγκληµα πολέµου: το Ολοκαύτωµα της Καντάνου. Οι Γερµανοί εκτέλεσαν τους περίπου 180 κατοίκους του χωριού, έσφαξαν ακόµα και τα ζώα τους ενώ πυρπόλησαν όλα τα σπίτια.
Το έγκληµα πολέµου στο Κοντοµαρί κατέγραψε µε το φωτογραφικό φακό του ο Γερµανός υπολοχαγός Franz-Peter Weixler, ο οποίος υπηρετούσε ως ανταποκριτής προπαγάνδας για τη Wehrmacht – αργότερα το ίδιο έτος αποµακρύνθηκε από τη θέση του για «πολιτικούς λόγους» και µάλιστα κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, λόγω διαρροής των συγκεκριµένων φωτογραφιών.
Ο επικεφαλής της µονάδας των εκτελεστών – αλεξιπτωτιστών Horst Trebes τιµήθηκε µετον Σταυρό του Ιππότη του ναζιστικού καθεστώτος* για την επιχείρηση στην Κρήτη. Σκοτώθηκε το 1944 σε πολεµική επιχείρηση στη Νορµανδία. Η Ελλάδα, µετά το τέλος του πολέµου ζήτησε από τη Βρετανία την έκδοση του στρατηγού Kurt Student, αλλά εισέπραξε άρνηση.
Ο Student δικάστηκε από τους Βρετανούς για κακοµεταχείριση κρατουµένων και δολοφονία αιχµαλώτων στην Κρήτη και κρίθηκε ένοχος για 3 από τις 8 κατηγορίες. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών αλλά απελευθερώθηκε το 1948 για«ιατρικούς λόγους».
∆εν δικάστηκε ποτέ για εγκλήµατα κατά αµάχων.
*ο Σταυρος των Ιπποτών,το σύμβολο που στολίζει το χέρι της η σύζυγος Μιχαλολιάκου
Αυτό για να βλέπουν όσοι χωρίς ντροπή εδωσαν ψήφο στην Χρυσή Αυγή και συνεχίζουν να αποκαλούνται » Έλληνες πατριώτες»….
Μανικάκος
Μια αειθαλής αγωνίστρια
Σαν σήμερα πριν απο 71 χρόνια ξεκινά η μάχη της Κρήτης.Ανάμεσα σ’αυτούς που βγήκαν στο βουνό και η 96χρονη σήμερα Κατίνα Σηφακάκη, γνωστή και ως «Κατινάκι η Μαμή».
«Στα 96 περπατώ στα 100 θα φτάσω και τότε πρέπει να σκεφτώ αν πρέπει να γεράσω»,
Μαντινάδα της που άνοιξε ομιλία πριν ενα χρόνο
Σε συνέντευξη της στον Κυριάκο Μπάνο.
Ξεκινώντας να μιλήσω για την αντίσταση δεν μπορώ να μην αναφερθώ στην αντιμετώπιση της Ιταλικής εισβολής. Οι καμπάνες χτυπάγανε αξημέρωτα στο χωριό καλώντας όλους τους κατοίκους να κατέβουν στην πλατεία. Νεαρή σπουδάστρια μαιευτικής στην Αθήνα, βρέθηκα αποκλεισμένη στο χωριό του πατέρα μου στην Κρήτη, κοντά στο Ρέθυμνο. Η απάντηση που ήρθε στην αίτησή μου να πάω στο μέτωπο ως νοσηλεύτρια ήταν ότι πολύ σύντομα θα άνοιγε μέτωπο και στην Κρήτη και πως θα έπρεπε να παραμείνω εκεί για να προσφέρω τις υπηρεσίες μου. Όσο και αν σήμερα γνωρίζω πως αυτή η εντολή επηρέασε ολόκληρη την ζωή μου, έχω να πω επίσης, πως αυτές τις υπηρεσίες τις πλήρωσα με βασανιστήρια και εξορίες.
Καθ΄ όλη την διάρκεια του πολέμου δούλευα σε μια κλινική στο Ρέθυμνο. Όλος ο λαός αυθόρμητα άρχισε να περιθάλπει τους εγγλέζους και τους έλληνες που έρχονταν από όλα τα μέτωπα. Η μάχη της Κρήτης που ακολούθησε και οι τεράστιες θυσίες των κρητικών είναι πράγματα που έχουν ακουστεί, όμως πάνω σε αυτή την απίστευτη αντίσταση του λαού της Κρήτης, κτίστηκε και η αντι-κατοχική αντίσταση.
Όταν μετά την κατάληψη του νησιού δημιουργήθηκε το ΕΑΜ, μια φίλη μου, η Όλγα Πρεβελάκη, μου μίλησε για την οργάνωση. Μου είπε ότι δημιουργήθηκε από κομμουνιστές που δραπέτευσαν και πρωτοπόρησαν δημιουργώντας την αντιστασιακή αυτή οργάνωση. Μου μίλησε για πράγματα που δεν είχα ξανακούσει. Για Μαρξισμό, για Λενινισμό για τις ταξικές διαφορές.
Όσα μου είπε η Όλγα, με ενθουσίασαν και δέχτηκα να μπω στο ΕΑΜ. Λίγες μέρες αργότερα ήρθε ως καθοδηγητής ο Σωκράτης Καλλέργης. Πηγαίνοντας προς το χωριό Θρόνος και προς τους Καλογέρους για να δω κάποια λεχώνα και να ξεγεννήσω μια άλλη γυναίκα, ο Καλλέργης πάνω στην κουβέντα μου ζήτησε να μπω ενεργά στο κίνημα και μου εξήγησε την αναγκαιότητα νέες, δυναμικές γυναίκες να αγκαλιάσουν τον αγώνα.
Πράγματι μπήκα ενεργά στο κίνημα. Άρχισα να γυρνάω σε όλη την επαρχία του Ρεθύμνου εργαζόμενη ως μαία, και ταυτόχρονα μέσα από την δουλειά μου άνοιγα την κουβέντα και επιστράτευα κόσμο για το ΕΑΜ. Τον πρώτο καιρό δεν είχα πρόβλημα. Η αντίσταση στην αρχή ήταν ενιαία. Oι δεξιοί Πετρακογιώργηδες και Μπαντουβαίοι ήταν μαζί με τα παλικάρια του ΕΑΜ. Όταν όμως το κίνημα άρχισε να μεγαλώνει και το ΕΑΜ να γίνεται ο βασικός πυλώνας της αντίστασης, σιγά -σιγά άρχισαν να μπαίνουν οι σπόροι της ψευτιάς και της διχόνοιας.
Λέγανε πως ήμουνα αντίχριστη, αντίθετη στην οικογένεια, κατά της παρθενίας, πως προέτρεπα τις γυναίκες στον ελεύθερο έρωτα. Τίποτα από αυτά δεν ήταν αλήθεια. Εγώ απλά πίστευα στην ελευθερία του καθενός να πράττει αυτό που θέλει. Λίγους μήνες αργότερα αυτό το μίσος έφτασε στο άκρο. Με κατέδωσαν στους Γερμανούς. Ο ενωμοτάρχης του χωριού με ειδοποίησε έγκαιρα. Μίλησα στον πατέρα μου, ειδοποίησα τον Γιώργο Αγγελιδάκη γραμματέας της ΕΠΟΝ στο Ρέθυμνο, που με συνάντησε στην Μπατσό, και έφυγα για το βουνό. «Βρε Γιώργο, για να πει κανείς πως είναι κομμουνιστής πρέπει να είναι αλτρουϊστής, να δίνει την ζωή του για τον άλλον, να στηρίζει τους άλλους, να μην παραμερίζει τον άνθρωπο», του είπα καθώς ανεβαίναμε στο βουνό. «Κατίνα μέσα στον αγώνα μέσα στην δράση χτίζονται οι συνειδήσεις», μου απάντησε ο Γιώργος. Ύστερα από τόσα χρόνια αυτές οι απόψεις είναι περισσότερο από ποτέ αληθινές.
Βουνό
Στο Βουνό δεν είχαμε σπίτι, ξημερώναμε κάτω από δέντρα, κάτω από θάμνους, σε σπηλιές. Χωρίς ρούχα με τα ίδια παπούτσια και τα ίδια τζάκετ για μήνες, για χρόνια. Εγώ σε ολόκληρη την κατοχή φόραγα ρούχα που είχα φτιάξει από τα αλεξίπτωτα των Γερμανών. Τζάκετ, παντελόνια, κυλότες, μπλούζες. Όλα. Την κουκούλα που φόραγα στο βουνό για χρόνια, την χάρισα στο μουσείο του Αη Στράτη.
Όπως είχαν σπείρει ψέματα και διχόνοιες για όλους τους κομμουνιστές έτσι έσπειραν και για τις γυναίκες της αντίστασης.
Στην Κρήτη δεν υπήρχαν ένοπλα τμήματα γυναικών του ΕΛ.Α.Σ. Οι Γυναίκες είχαμε ρόλους σημαντικότατους μέσα στη διοίκηση αλλά και σε πόστα ενημέρωσης. Όταν ανέβηκα στο βουνό μπήκα κατευθείαν στο Γυναικείο Kίνημα με την Βαγγέλα Κλάδου, που την ευγνωμονώ γιατί πήρα τα πρώτα μαθήματα αγωνίστριας. Τα πρώτα μου βήματα έγιναν στην Κοξαρέ. Η πρώτη μου όμως εξόρμηση ήταν στα χωριά του Αρκαδίου. Μετά έφυγα από εκεί και πήγα στον Κάτω Μυλοπόταμο για να οργανώσω την βοήθεια των γυναικών στο αντάρτικο.
Όμως παρόλο που ήμουνα υπεύθυνη για το Γυναικείο Kίνημα, τελικά έφθανα να μιλάω για ολόκληρο τον αγώνα. Για τις ανάγκες του, για την κοινωνία που θέλουμε να χτίσουμε. Μπορεί να ήμουν η υπεύθυνη του Γυναικείου Κινήματος, όμως όταν έφθανα σε ένα χωριό αναλάμβανα χωρίς να το καταλαβαίνω όλες τις δουλειές. Επιμελήτρια του Αντάρτη, για τον ρουχισμό και την σίτιση. Στρατολογίες νέων στην ΕΠΟΝ, ακόμα και επιστρατεύσεις αντρών κατάφερα να κάνω για τα ένοπλα τμήματα. Μπορεί να φτάναμε μυστικά στα χωριά, αλλά στο τέλος μαζευόμασταν όλοι μαζί σε υπόγεια και μιλούσαμε για τον αγώνα γενικότερα.
Μια φορά σε ένα χωριό, στις Μαργαρίτες ήταν η εποχή που έπρεπε να οργανώσουμε την αποστολή υλικών και προμηθειών αλλά και την επιστράτευση αντρών. Κάποιος μου αποκρίθηκε λέγοντας, πως έχουν τα κοπάδια τους, τις οικογένειές τους. Πώς θα ζήσουν αν αυτοί βγουν στο βουνό; «Ποιος σας είπε ότι αυτοί που είναι στο βουνό δεν έχουν χωράφια, δεν έχουν κοπάδια, δεν έχουν γυναίκες και παιδιά. Ο εχθρός πάει να μας πνίξει να μας κάνει δούλους και εσείς κλαίγεστε για τα χωράφια σας. Έχετε τις γυναίκες σας. Αυτές είναι ικανές να πάρουν στα χέρια τους όλες τις δουλειές. Μη τις υποτιμάτε», την επόμενη μέρα όλοι οι άντρες του χωριού έφυγαν για το βουνό.
Oργάνωση
Οι γυναίκες φτάσαμε σε σημείο να οργανώσουμε τρομερά πράγματα. Συνεργεία με δασκάλες που γυρίζανε στα χωριά και κάνανε μαθήματα στα παιδιά, μια δασκάλα γαλλικών, μια άλλη παρέδιδε από χωριό σε χωριό μαθήματα κοπτικής ραπτικής.
Ακόμα και οι άντρες αντάρτες έβλεπαν περίεργο τις γυναίκες να ξυπνάνε και να παίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους.
Ένας αντάρτης δεν ήθελε να με καλέσει σπίτι του στο χωριό του το Χουμέρι στο Ρέθυμνο. Μου έλεγε πως η μάνα του και η γυναίκα του δεν είναι σαν και εμάς. Πήγα με το ζόρι. Κάτσαμε στο τραπέζι να φάμε. Μόλις τελειώσαμε τους άνοιξα την κουβέντα. «Μην ακούτε τι σας λένε για εμάς. Εμείς οι γυναίκες της αντίστασης προσπαθούμε να ενώσουμε γυναίκες και άντρες στον ίδιο αγώνα κατά του κατακτητή. Και πρέπει να βοηθήσουμε, να ράψουμε, να μαγειρέψουμε, να περιθάλψουμε». Την άλλη μέρα η μάνα του με συνόδεψε μισή ώρα έξω από το χωριό και σε δέκα μέρες μου είχε ράψει πουλόβερ, κάλτσες και ότι μπορείς να φανταστείς. Και να σκεφτείς πώς ο αντάρτης φοβόταν για την οικογένειά του. Η κινητοποίηση του κόσμου ήταν το μεγάλο στοίχημα της αντίστασης. Να πλησιάσεις τον κόσμο να τους μιλήσεις, να τους πείσεις. Ήταν όμως τόσο δυνατή η αίσθηση του καθήκοντος που έχανες την αίσθηση του φόβου.
Μέχρι και την παρέλαση για την απελευθέρωση του Ρεθύμνου εμείς ήμασταν ταγμένοι στον αγώνα. Παρόλο που είχα τις αντιρρήσεις μου σε πολλές αποφάσεις ακολουθούσα τις εντολές που έδινε το κόμμα. Όμως τα πράγματα πλέον δεν ήταν τα ίδια. Τα ξένα συμφέροντα και οι συμφωνίες είχαν προδώσει το τεράστιο αυτό κίνημα των ανδρών και των γυναικών του βουνού.
Θα το καταλάβαινα λίγους μήνες αργότερα όταν κατέβηκα στην Αθήνα, μετά τα Δεκεμβριανά. Μπήκα φυσικά κατευθείαν στο κόμμα. Με έβαλαν στο κομμάτι της Αλληλεγγύης. Έπρεπε να κρύβω τον αντάρτη του Ηρακλείου τον Γιάννη τον Ποδιά. Έναν άνθρωπο με μια σπάνια φλόγα ελευθερίας στα μάτια. Ένα βράδυ μιλώντας του τόνισα με έμφαση πως «όταν βρίσκομαι κοντά σε αντάρτες νιώθω σιγουριά. Νιώθω αυτή την εμπιστοσύνη των ανθρώπων που έχουν παλέψει με όλη τους την ψυχή για κάτι τόσο σημαντικό όσο ο αγώνας για μια κοινωνία ισότητας και δικαιοσύνης. Όταν είμαι κοντά σε κομμουνιστές νιώθω όμορφα, γιατί διαφέρουν από τους άλλους ανθρώπους. Μπορεί να έχουν κάποιες αδυναμίες, όμως οπωσδήποτε έχουν καλοσύνη και ανθρωπιά. Περισσότερη από τους δεξιούς»
Και αυτός μου απάντησε: «Κατίνα είσαι αθώα αγωνίστρια και από την φύση σου έχεις αισθήματα ανθρωπιάς. Όμως άκου. Τους ανθρώπους πρέπει να τους βλέπεις σαν ανθρώπους. Και πρόσεξε αν τυχόν βρεθείς σε στενό κύκλο, σε φυλακή και σε εξορία, πρόσεξε, μην απογοητευτείς από το περιβάλλον σου. Θα κοιτάξεις να επιβιώσεις και θα αγωνίζεσαι όπως αισθάνεσαι και όχι όπως σου λένε οι άλλοι που το παίζουν αρχηγοί». Αυτός ο άνθρωπος που λίγο καιρό μετά θα τον αποκεφάλιζαν, γιατί είχε βαρεθεί να τον συντηρούν οι άλλοι και βγήκε πριν ακόμα έρθει η ώρα στο 2ο αντάρτικο, με αυτές του τις κουβέντες, μου διέλυσε την αθωότητα του αγώνα.
Οι εξορίες, οι φυλακές, η παρανομία και τα όσα επακολούθησαν αργότερα δεν με έκαναν να απαρνηθώ ούτε τους αγώνες μου, ούτε το όραμά μου για μια άλλη κοινωνία. Για τον σοσιαλισμό. Μου διέλυσαν όμως όλες τις αυταπάτες για τις ηγεσίες και τα παιχνίδια τους.
Σήμερα αυτά είναι διδάγματα για το μέλλον. Διδάγματα για τους νέους που από το Σιάτλ, την Πράγα, την Γένοβα και μετά έχουν αναζωπυρώσει το κίνημα και τις ελπίδες μας για έναν καλύτερο κόσμο.
Η Κατίνα Σηφακάκη στη διαδήλωση κατά του ΔΝΤ στη Πράγα το Σεπτέμβρη του 2000
Μανικάκος
Μάνος Χατζιδάκις: "Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι"
απο το MusicPaper
γράφει ο Μιχάλης Γελασάκης
O Mάνος Χατζιδάκις αποδυκνύει για μια ακόμη φορά ότι ήταν μπροστά για την εποχή του και είχε μάτια και αυτιά ανοιχτά φιλτράροντας το κάθε τι που συνέβαινε και έχοντας ταχύτατα αντανακλαστικά το κατέγραφε και το παρατηρούσε. Έμπαινε σε βάθος στα φαινόμενα της εποχής και γι’ αυτό κατάφερε να είναι διαχρονικός. Παρακάτω παραθέτουμε αυτούσιο ένα κείμενό του για το νεοναζισμό και τον εθνικισμό που έγραψε τον Φεβρουάριο του 1993, λίγους μήνες πριν τον θάνατό του. Το κείμενο αυτό είχε δημοσιευτεί στο πρόγραμμα αντιναζιστικής συναυλίας που είχε δώσει η Ορχήστρα των Χρωμάτων με έργα Βάιλ, Λίστ και Μπάρτον. Το ίδιο κείμενο παράλληλα είχε δημοσιευτεί και στην εφημερίδα Ελευθεροτυπία.
«Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτειιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση-εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενυσχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική «παράδοση» η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται.
Ενώ τα πουλιά… Για τα πουλιά, μόνον οι δολοφόνοι, οι άθλιοι κυνηγοί αρμόζουν, με τις «ευγενικές παντός έθνους παραδόσεις». Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή «λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων» σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες.
Πρόσφατη περίπτωση ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μόνο που ο πόλεμος αυτός μας δημιούργησε για ένα διάστημα μιαν αρκετά μεγάλη πλάνη, μιαν ψευδαίσθηση. Πιστέψαμε όλοι μας πως σ’ αυτό τον πόλεμο η Δημοκρατία πολέμησε το φασισμό και τον νίκησε. Σκεφθείτε: η «Δημοκρατία», εμείς με τον Μεταξά κυβερνήτη και σύμμαχο τον Στάλιν, πολεμήσαμε το ναζισμό, σαν ιδεολογία άσχετη από μας τους ίδιους. Και τον… νικήσαμε. Τι ουτοπία και τι θράσος. Αγνοώντας πως απαλλασσόμενοι από την ευθύνη του κτηνώδους μέρους του εαυτού μας και τοποθετώντας το σε μια άλλη εθνότητα υποταγμένη ολοκληρωτικά σ’ αυτό, δεν νικούσαμε κανένα φασισμό αλλά απλώς μιαν άλλη εθνότητα επικίνδυνη που επιθυμούσε να μας υποτάξει.
Ένας πόλεμος σαν τόσους άλλους από επικίνδυνους ανόητους σε άλλους ανόητους, περιστασιακά ακίνδυνους. Και φυσικά όλα τα περί «Ελευθερίας», «Δημοκρατίας», και «λίκνων πνευματικών και μη», για τις απαίδευτες στήλες των εφημερίδων και τους αφελείς αναγνώστες. Ποτέ δεν θα νικήσει η Ελευθερία, αφού τη στηρίζουν και τη μεταφέρουν άνθρωποι, που εννοούν να μεταβιβάζουν τις δικές τους ευθύνες στους άλλους.
(Κάτι σαν την ηθική των γερόντων χριστιανών. Το καλό και το κακό έξω από μας. Στον Χριστό και τον διάβολο. Κι ένας Θεός που συγχωρεί τις αδυναμίες μας εφόσον κι όταν τον θυμηθούμε μες στην ανευθυνότητα του βίου μας. Επιδιώκοντας πάντα να εξασφαλίσουμε τη μετά θάνατον εξακολουθητική παρουσία μας. Αδυνατώντας να συλλάβουμε την έννοια της απουσίας μας. Το ότι μπορεί να υπάρχει ο κόσμος δίχως εμάς και δίχως τον Καντιώτη τον Φλωρίνης).
Δεν θέλω να επεκταθώ. Φοβάμαι πως δεν έχω τα εφόδια για μια θεωρητική ανάπτυξη, ούτε την κατάλληλη γλώσσα για τις απαιτήσεις του όλου θέματος. Όμως το θέμα με καίει. Και πριν πολλά χρόνια επιχείρησα να το αποσαφηνίσω μέσα μου. Σήμερα ξέρω πως διέβλεπα με την ευαισθησία μου τις εξελίξεις και την επανεμφάνιση του τέρατος. Και δεν εννοούσα να συνηθίσω την ολοένα αυξανόμενη παρουσία του. Πάντα εννοώ να τρομάζω.
Ο νεοναζισμός δεν είναι οι άλλοι. Οι μισητοί δολοφόνοι, που βρίσκουν όμως κατανόηση από τις διωκτικές αρχές λόγω μιας περίεργης αλλά όχι και ανεξήγητης συγγενικής ομοιότητος. Που τους έχουν συνηθίσει οι αρχές και οι κυβερνήσεις σαν μια πολιτική προέκτασή τους ή σαν μια επιτρεπτή αντίθεση, δίχως ιδιαίτερη σημασία που να προκαλεί ανησυχία. (Τελευταία διάβασα πως στην Πάτρα, απέναντι στο αστυνομικό τμήμα άνοιξε τα γραφεία του ένα νεοναζιστικό κόμμα. Καμιά ανησυχία ούτε για τους φασίστες, ούτε για τους αστυνομικούς. Ούτε φυσικά για τους περιοίκους).
Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός. Τα κουρεμένα κεφάλια των στρατιωτών, έστω και παρά τη θέλησή τους, ευνοούν την έξοδο της σκέψης και της κρίσης, ώστε να υποτάσσονται και να γίνονται κατάλληλοι για την αποδοχή διαταγών και κατευθύνσεων προς κάποιο θάνατο. Δικόν τους ή των άλλων. Η εμπειρία μου διδάσκει πως η αληθινή σκέψη, ο προβληματισμός οφείλει κάπου να σταματά. Δεν συμφέρει. Γι’ αυτό και σταματώ. Ο ερασιτεχνισμός μου στην επικέντρωση κι ανάπτυξη του θέματος κινδυνεύει να γίνει ευάλωτος από τους εχθρούς. Όμως οφείλω να διακηρύξω το πάθος μου για μια πραγματική κι απρόσκοπτη ανθρώπινη ελευθερία.
Ο φασισμός στις μέρες μας φανερώνεται με δυο μορφές. Ή προκλητικός, με το πρόσχημα αντιδράσεως σε πολιτικά ή κοινωνικά γεγονότα που δεν ευνοούν την περίπτωσή τους ή παθητικός μες στον οποίο κυριαρχεί ο φόβος για ό,τι συμβαίνει γύρω μας. Ανοχή και παθητικότητα λοιπόν. Κι έτσι εδραιώνεται η πρόκληση. Με την ανοχή των πολλών. Προτιμότερο αργός και σιωπηλός θάνατος από την αντίδραση του ζωντανού και ευαίσθητου οργανισμού που περιέχουμε.
Το φάντασμα του κτήνους παρουσιάζεται ιδιαιτέρως έντονα στους νέους. Εκεί επιδρά και το marketing. Η επιρροή από τα Μ.Μ.Ε. ενός τρόπου ζωής που ευνοεί το εμπόριο. Κι όπως η εμπορία ναρκωτικών ευνοεί τη διάδοσή τους στους νέους, έτσι και η μουσική, οι ιδέες, ο χορός και όσα σχετίζονται με τον τρόπο ζωής τους έχουν δημιουργήσει βιομηχανία και τεράστια κι αφάνταστα οικονομικά ενδιαφέρονται.
Και μη βρίσκοντας αντίσταση από μια στέρεη παιδεία όλα αυτά δημιουργούν ένα κατάλληλο έδαφος για να ανθίσει ο εγωκεντρισμός η εγωπάθεια, η κενότητα και φυσικά κάθε κτηνώδες ένστιχτο στο εσωτερικό τους. Προσέξτε το χορό τους με τις ομοιόμορφες στρατιωτικές κινήσεις, μακρά από κάθε διάθεση επαφής και επικοινωνίας. Το τραγούδι τους με τις συνθηματικές επαναλαμβανόμενες λέξεις, η απουσία του βιβλίου και της σκέψης από τη συμπεριφορά τους και ο στόχος για μια άνετη σταδιοδρομία κέρδους και εύκολης επιτυχίας.
Βιώνουμε μέρα με τη μέρα περισσότερο το τμήμα του εαυτού μας – που ή φοβάται ή δεν σκέφτεται, επιδιώκοντας όσο γίνεται περισσότερα οφέλη. Ώσπου να βρεθεί ο κατάλληλος «αρχηγός» που θα ηγηθεί αυτό το κατάπτυστο περιεχόμενό μας. Και τότε θα ‘ναι αργά για ν’ αντιδράσουμε. Ο νεοναζισμός είμαστε εσείς κι εμείς – όπως στη γνωστή παράσταση του Πιραντέλο. Είμαστε εσείς, εμείς και τα παιδιά μας. Δεχόμαστε να ‘μαστε απάνθρωποι μπρος στους φορείς του AIDS, από άγνοια αλλά και τόσο «ανθρώπινοι» και συγκαταβατικοί μπροστά στα ανθρωποειδή ερπετά του φασισμού, πάλι από άγνοια, αλλά κι από φόβο κι από συνήθεια.
Και το Κακό ελλοχεύει χωρίς προφύλαξη, χωρίς ντροπή.
Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία.
Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς.
Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος.
============ο=============
Μανικάκος
Δεν Ψηφίζω – Raoul Vaneigem
απο το classwar.espiv.net , βρέθηκε στο Κουτί της Πανδώρας….
Ο Raoul Vaneigem είναι Βέλγος συγγραφέας και φιλόσοφος. Γεννήθηκε το 1934 και μαζί με τον Γκυ Ντεμπόρ ήταν οι βασικοί θεωρητικοί εκφραστές του κινήματος των Καταστασιακών κατά τη διάρκεια του ταραχώδους Γαλλικού Μάη του ‘68. Πολλά από τα «τσιτάτα» του έγιναν συνθήματα που αποτυπώθηκαν στους τοίχους του Παρισιού και έμειναν στην ιστορία, ενδεικτικά του ανατρεπτικού κλίματος της δεκαετίας του ‘60. Το παρακάτω είναι ένα παλιότερο άρθρο του Ραούλ Βανεγκέμ όπου εξηγεί γιατί δεν συμμετέχει στις εθνικές εκλογικές διαδικασίες.
Πέρσι, η μικρότερη κόρη μου, γυρίζοντας από το σχολείο μου είπε: «Βρίσκομαι σε μεγάλη αμηχανία. Μου εξήγησαν ότι όλοι έχουν καθήκον να ψηφίζουν. Εν τω μεταξύ, εσύ δεν ψηφίζεις. Εξήγησέ μου γιατί!»
Είχα, τότε, καλά επιχειρήματα, σήμερα είναι ακόμα καλύτερα.
Κάποτε οι πολιτικές ιδέες είχαν σημασία στα μάτια των πολιτών και καθόριζαν την εκλογική τους επιλογή. Υπήρχε τότε ένα πολύ ξεκάθαρο όριο ανάμεσα στην αριστερά και τη δεξιά, ανάμεσα στους προοδευτικούς και τους συντηρητικούς. Ήδη όμως από τότε φαινόταν καθαρά ότι οι κοινωνικές κατακτήσεις είχαν κερδηθεί πρώτα απ’ όλα στους δρόμους, με τις εξεγέρσεις, τις απεργίες ή τις μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις. Οι λαϊκοί ρήτορες και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι σοσιαλιστές και «κομμουνιστές» απέδιδαν κατόπιν στον εαυτό τους τα εύσημα και επωφελούνταν για
να ασκούν την επιρροή τους στις μάζες. Χωρίς την αποφασιστικότητα των διεκδικητικών κινημάτων δεν θα υπήρχε ούτε μείωση του χρόνου εργασίας, ούτε πληρωμένες διακοπές, ούτε δικαιώματα περίθαλψης, επίδομα ανεργίας, προνόμια που οι πολυεθνικές μαφίες κατεδαφίζουν σήμερα, με τη βοήθεια των κυβερνήσεων της δεξιάς και της αριστεράς.
Πολύ σύντομα είδαμε το εργατικό κίνημα να γίνεται γραφειοκρατικό. Φάνηκε ότι τα κόμματα και τα συνδικάτα τα απασχολούσε περισσότερο η αύξηση της εξουσίας τους παρά η προστασία ενός προλεταριάτου που μέχρι τη δεκαετία του 1960 υπερασπιζόταν μια χαρά τον εαυτό του. Το κόκκινο έγινε ροζ και το ρόδο φυλλορρόησε. Καθώς ο σοσιαλδημοκρατικός ρεφορμισμός γινόταν καπνός, η απάτη του λεγόμενου «κομμουνιστικού» κινήματος κατέρρεε με τη διάλυση της σταλινικής αυτοκρατορίας, αφήνοντας ελεύθερο το πεδίο σε μια πραγματική αποικιοποίηση των μαζών. Η ανάδυση και η κυριαρχία μιας οικονομίας κατανάλωσης ήρθαν όντως στην κατάλληλη στιγμή να αντισταθμίσουν τα δυσάρεστα αποτελέσματα της απο-αποικιοποίησης που οι λαοί του τρίτου κόσμου είχαν αποσπάσει διά της βίας.
Ο μύθος της κοινωνίας της ευδαιμονίας, που προπαγανδίζει ο καταναλωτισμός και που καταγγέλθηκε απ’ το Μάη του ’68, αποσυντίθεται σήμερα και συνοδεύει στη χρεοκοπία του τον χρηματιστηριακό καπιταλισμό, που η κερδοσκοπική του φούσκα σκάει και αποκαλύπτει
γύρω μας το κενό που δημιούργησε το τρελό χρήμα, το χρήμα που χρησιμοποιείται για την αναπαραγωγή του σε κλειστό κύκλωμα (όχι χωρίς να γεμίζουν στο διάβα του οι τσέπες των μαφιόζων μπίζνεσμαν και των πολιτικών, που μόλις ξαναεκλεγούν θα συστήσουν λιτότητα).
Εν τω μεταξύ το σουπερμάρκετ έγινε το πρότυπο της δημοκρατίας: διαλέγουμε ελεύθερα οποιοδήποτε προϊόν, φτάνει να το πληρώνουμε βγαίνοντας. Το σημαντικό για την οικονομία και αυτούς που επωφελούνται είναι να μας κάνουν να καταναλώνουμε οτιδήποτε για να ανεβαίνει ο τζίρος. Μέσα στην πελατειακή πολιτική που μας μαστίζει σήμερα, οι ιδέες δεν έχουν περισσότερη αξία από ένα διαφημιστικό φυλλάδιο. Αυτό που μετράει για τον υποψήφιο είναι να μεγαλώσει την εκλογική του πελατεία, ώστε να πάνε οι δουλειές του καλύτερα για τα εγωιστικά του συμφέροντα.
Tι θα πει πραγματική δημοκρατία; Μια συνέλευση πολιτών διαλέγει αντιπροσώπους για να υπερασπιστούν τις διεκδικήσεις της, τους δίνει εντολή να την εκπροσωπούν και τους ζητάει να δώσουν λόγο για την επιτυχία ή την αποτυχία της αποστολής τους. Όμως, σε τι θα με κπροσωπούσαν αυτοί που:
–κλέβουν τον δημόσιο πλούτο,
–χρησιμοποιούν τους δασμούς και τους φόρους των μισθωτών και των μικροεπαγγελματιών για να ξελασπώσουν τις καταχρήσεις των μπάνγκστερ,
–διαχειρίζονται τα νοσοκομεία σαν κερδοσκοπικές επιχειρήσεις χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους ασθενείς,
–προωθούν τα σχολεία-στρατόπεδα και κατασκευάζουν φυλακές και κλειστά κέντρα αντί να πολλαπλασιάζουν τα μικρά σχολεία,
–υποστηρίζουν τις μαφίες των αγροτικών προϊόντων που εκτρέπουν τη διατροφή από τη φύση,
–καταστρέφουν τους τομείς προτεραιότητας (μεταλλουργία, υφαντουργία, κατοικία, ταχυδρομεία, μεταφορές, υαλουργία, εργοστάσια αγαθών χρήσιμων στην κοινωνία);
Απ’ την άκρα αριστερά ως την άκρα δεξιά, αυτό που προέχει είναι η αναζήτηση πελατείας, είναι η εξουσία, το ψέμα, η απάτη και τα φούμαρα. Είναι η περιφρόνηση του φουκαρά που ρίχνει στα χαμένα την εμπιστοσύνη του στην κάλπη χωρίς να σκέφτεται τη χολέρα της απογοήτευσης που, καθώς τον οδηγεί εξαγριωμένο στην τυφλή λύσσα, τον προετοιμάζει για τη βαρβαρότητα του «ο καθένας για πάρτη του» και του «όλοι εναντίον όλων».
Μα, θα πείτε, δεν είναι όλοι οι πολιτικοί διεφθαρμένοι, δεν ξοδεύουν όλοι το χρήμα του φορολογούμενου σε επαγγελματικά ταξίδια, σε έξοδα παραστάσεως, σε διάφορες καταχρήσεις. Μερικοί είναι έντιμοι και αφελείς. Σίγουρα, αλλά αυτοί δεν μένουνε καιρό στην αρένα.
Εν τω μεταξύ χρησιμοποιούνται για προπέτασμα από τους διψασμένους για εξουσία, τους άρρωστους για κυριαρχία, τους διαχειριστές της εκλογικής φάρσας, τους προαγωγούς ενός ίματζ που κοτσάρουν παντού χωρίς να φοβούνται τη γελοιοποίηση. Ας μην παρεξηγηθώ: αν και η κοινοβουλευτική δημοκρατία σαπίζει όρθια, δεν προτείνω ούτε να την εξαφανίσουμε ούτε να την ανεχθούμε σαν το μη χείρον. Δεν θέλω ούτε το «Βούλωσ’ το!» ούτε το «Μη σταματάς να μιλάς!». Θέλω να ξαναβρεί η πολιτική το αρχικό της νόημα: τέχνη της διακυβέρνησης της πολιτείας. Θέλω μια άμεση δημοκρατία που να πηγάζει όχι από δαρμένους, προδομένους πολίτες που λένε «καλά είμαι εδώ», αλλά από άνδρες και γυναίκες που νοιάζονται να προάγουν παντού την αλληλεγγύη και την πρόοδο του ανθρώπου.
Όταν τοπικές κοινότητες δρώντας συνολικά –στο πρότυπο των διεθνών ομοσπονδιών–
αποφασίσουν την αυτοδιαχείρισή τους και εξετάσουν:
–Με ποιο τρόπο θα προωθηθεί η δημιουργία μορφών δωρεάν ενέργειας προς χρήση όλων.
–Πώς θα ιδρυθεί ένας επενδυτικός συνεταιρισμός που θα χρηματοδοτήσει την οικοδόμησή της.
–Πώς θα τεθεί σε λειτουργία η συλλογική διαχείριση ενός επενδυτικού ταμείου συγκροτημένου με τέτοια χρηματοδοτική συμμετοχή που να καθιστά δυνατή την άρνηση των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων να καταβάλλουν τους δασμούς και τους φόρους που επιβάλλει το Κράτος-μπάνγκστερ.
–Πώς θα γενικευθεί η κατάληψη των εργοστασίων και η διαχείρισή τους από τους εργαζόμενους σε αυτά.
–Πώς θα οργανωθεί μια τοπική παραγωγή που θα προορίζεται για κατανάλωση από τις τοπικές και τις ομόσπονδες κοινότητες, ώστε να γλιτώσουμε από τις κομπίνες της αγοράς και να εξασφαλίσουμε σιγά σιγά τη δωρεάν διάθεση των αγαθών επιβίωσης, που καταργεί το χρήμα. (Μην πείτε πως είναι ουτοπία! Αυτό ακριβώς έκαναν το 1936 οι ελευθεριακές κοινότητες της Καταλονίας και της Αραγoνίας, πριν να τις συντρίψουν οι κομμουνιστές.)
–Πώς θα διαδοθεί η ιδέα και η πρακτική αυτού του δωρεάν που είναι το μόνο απόλυτο όπλο απέναντι στο εμπορευματικό σύστημα.
–Πώς θα ευνοηθεί η εξάπλωση των λεγόμενων βιολογικών αγροκτημάτων και η διείσδυσή τους μέσα στις πόλεις.
–Πώς θα πολλαπλασιαστούν μικρές σχολικές μονάδες γειτονιάς, απ’ όπου να έχουν εξοριστεί οι έννοιες του συναγωνισμού, του ανταγωνισμού και της αλληλοσφαγής. Ουτοπικό; Όχι. Στο Μεξικό, στο Σαν Κριστομπάλ, το Πανεπιστήμιο της Γης προτείνει μια δωρεάν εκπαίδευση στους πιο διαφορετικούς τομείς (συν τους παραδοσιακούς: εργαστήρια τσαγκαράδων, μηχανικών, ηλεκτρονικών, σιδηρουργίας, φυσικής καλλιέργειας, μαγειρικής, μουσικής, ζωγραφικής κτλ). Η μόνη απαιτούμενη ιδιότητα είναι η επιθυμία για μάθηση. Δεν υπάρχουν διπλώματα, αλλά ζητιέται από αυτούς «που ξέρουν» να μεταδίδουν δωρεάν και παντού τις γνώσεις τους.
–Πώς θα προικιστούν οι τοπικές κοινότητες με υγειονομικούς σταθμούς, όπου θα μπορεί να εξασφαλίζεται η βασική περίθαλψη με τη βοήθεια αγροτικών και συνοικιακών γιατρών.
–Πώς θα οργανωθεί ένα δίκτυο δωρεάν μεταφορών, που να μη μολύνει.
–Πώς θα τεθεί σε λειτουργία μια ενεργή αλληλεγγύη με στόχο τα παιδιά, τους γέροντες, τους αρρώστους και τους αναπήρους, τα άτομα με νοητικές δυσκολίες.
–Πώς θα φτιαχτούν εργαστήρια καλλιτεχνικής δημιουργίας ανοιχτά σε όλους.
–Πώς θα μετατραπούν τα σουπερμάρκετ σε αποθήκες, όπου τα προϊόντα, τερπνά και ωφέλιμα, θα ανταλλάσσονται με πράγματα ή με υπηρεσίες, με στόχο να εξαφανιστεί το χρήμα και η εξουσία.
Τότε θα ψηφίσω. Με πάθος!!!
Τίτλος πρωτότυπου: Pourquoi je ne vote pas
===================================================================================
Μανικάκος
Η χαρά του ευγενούς Τρολ
απο το Πόσο Ακόμα;(όσο χρειάζεται.)
Θέμις Ευαγγελία Κ. Σκορδέλη, Τραπεζικός, Υποψόφια Χρυσής Αυγής,
Themissk7@gmail.com
Ευκαιρία για τρολάρισμα. στείλτε ημέηλ, αλλά μην τα ξεκινάτε με χέσιμο απευθείας… βάλτε λιγο τέχνη μέσα… ξεκινήστε με όμορφα λόγια και γυρίστε το έπειτα σε χριστοπαναγίες να πάθει λίγο τσιλιλι να μην ξέρει ποτέ τι να περιμένει.
Δείτε φάτσα και δημιουργείστε:
Αγαπητή μου Ελληνίδα.
Τα χρυσά σας μαλλιά θυμίζουν το άλλοτε χρυσό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων, είστε πράγματι μια καθόλα γνήσια Ελληνίδα μέχρις ώτου φυσικά ασπρίσουν, που δεν νομίζω να αργούν πολύ, οπότε και θα γίνετε μια απλή γερασμένη γριούλα, ζαρωμένη και ρυτιδιασμένη, όπως και όλοι άλλωστε, αυτή είναι η μοίρα μας, ευτυχώς που έχουμε και το photoshop, αλλοδαπό κατασκεύασμα βέβαια, αλλά τι σημασία έχει, καμία.
Φυσικά οι αρχαίοι Έλληνες, τους οποίους τιμάτε με την σύμπραξη σας με την ένδοξη Χρυσή Αυγή, αναγνώριζαν τις βάρβαρες γυναίκες, ήτοι τις γυναίκες των βαρβάρων, από την ανάγκη των να μασκαρεύονται και να δείχουν πιο όμορφες από ότι στην πραγματικότητα είναι, απουσία ψυχικής ομορφιάς δεν μένει κάτι άλλο πέρα από τα στολίδια και τα μασκαρέματα, οι καιροί όμως, ως φυσικόν αλλάζουν, δεν είναι μεμπτό να στολιζόμαστε πλέον.
Η φήμη σας είναι μεγάλη, και ο τρόμος που προκαλείτε στους εχθρούς της ελληνικής φυλής μεγάλος, η φωτογραφία του ψηφοδελτίου σας στο φατσοτέφτερο έφερε μαζί της πλήθος από χαρακτηρισμούς, κοινοποιήθηκε ως φορέας τέτοιων παντού, και όλοι χαρήκαν μια μικρή ανάταση χριστοπαναγιών και λοιπών τέτοιου είδους λέξεων όπως πουτάνα, στραβογαμημένη, καργιόλα και διάφορα άλλα τέτοια, ένδειξη φυσικά, αν όχι απόδειξη του πόσο δυναμική παρουσία έχετε υπάρξει.
Σας φοβούνται. Επί αυτού μην έχετε καμία απολύτως αμφιβολία. Δεν μπορώ να αντιληφθώ το λόγο φυσικά, μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω, όπως για παράδειγμα το φαινομενικά αντιφατικό του τίτλου “τραπεζικός”, που παρότι σήμερα φέρει μεγάλο κύρος, κάποτε, στα χρόνια τότε της ένδοξης αρχαίας Ελλάδος, ήτο ένας χαρακτηρισμός άκρως εξευτελιστικός, μια εργασία που οι Αθηναίοι ανέθεταν σε απελευθερωμένους δούλους, κυρίως εβραίους, πιο μεμπτό και από την εμπορία, το πιο επαίσχυντο που ακόμα και ο Αριστοτέλης καθόρισε ως το πλέον ανήθικο και το οποίο οι λακεδαιμόνιοι ουδέποτε επέτρεψαν μέσα στην κοινωνία τους.
Εν πάσει περιπτώσει, να ξέρετε ότι έχετε την αμέριστη συμπαράσταση όλων των πραγματικών Ελλήνων, στην μάχη αυτή που δίνετε για να καθαρίσει ο τόπος μας από την εισβολή και επίθεση που δέχεται από την αλλοδαπή. Να φύγουν οι βάρβαροι από την χώρα μας, οι βρωμιάριδες ψωριάρηδες και ελεϊνοί κλέφτες και δολοφόνοι. Οι ελεεινοί και μόνο. Οι υπόλοιποι, αυτοί που είναι μεν κλέφτες και δολοφόνοι, αλλά με το γάντι, όχι βρωμεροί δηλαδή, θα φύγουν σε δεύτερη φάση, αφού πρώτα τους εκμεταλλευτούμε για να διώξουμε τους βρωμερούς. Είναι μια πάρα πολύ έξυπνη τακτική και αφήστε αυτούς που σας βάζουν στο στόχαστρο για αυτή σας την επιλογή, να χρησιμοποιείτε δηλαδή ρουμάνικες και βουλγάρικες και ρώσικες και αλβανικές μαφίες προς τον ιερό σκοπό, μαζί φυσικά και με την ένδοξη Ελληνική αστυνομία, που περιορίζεται δυστυχώς από το ξεπεσμένο πολιτικό μας καθεστώς, αν και παρότι και αυτή η εργασία – ήτοι η αστυνόμευση- στην αρχαία Ελλάδα γινόταν από σκλάβους, και μάλιστα ούτε καν απελευθερωμένους, αλλά τι τα θες οι καιροί αλλάζουν, εσείς καλά κάνετε και συνεργάζεστε με οργανωμένους αλλοδαπούς και εγχώριους δολοφόνους.
Ορθώς έχετε αντιληφθεί ότι το πρόβλημα είναι οι φτωχοί αλλοδαποί, καθότι οι πλούσιοι αλλοδαποί, οι λεγόμενοι πολιτισμένοι ευρωπαίοι, μπορεί μεν να κλέβουν την Ελλάδα εις πολλαπλάσιον αλλά δεν μας παίρνει να τους αναχαιτίσουμε, μέχρι εκεί είναι η μαγκία μας, να τα βάζουμε με τους φτωχούς και μόνο, αλλά θα έρθει ο καιρός.
Και φυσικά κανένας λόγος δεν πρέπει να γίνει για τους Έλληνες απατεώνες, τους πολιτικούς μας, τους εφοπλιστάς μας, τους τραπεζίτες και τους λοιπούς που καταληστεύουν τον λοιπό απλό ελληνικό λαό, αυτούς δεν τους πειράζουμε, αφενώς διότι μας ταϊζουν και αφετέρου τους χρειαζόμαστε στην μάχη που θα δώσουμε σύντομα για να κατακτήσουμε οικονομικά όλο το πλανήτη και τότε και μόνο τότε θα αναγνωριστεί ο αγών του απλού λαού και θα προσπεραστούν οι όποιες διχόνιες και θα αποκατασταθεί η τάξης.
Με φωτιά και αίμα μόνο θα έρθει η πολυπόθητη αλλαγή, όσους λαθρομετανάστες δεν μπορέσουμε να φυλακίσουμε και να αποστείλουμε πίσω στην χώρα τους πρέπει να τους θανατώσουμε με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και μετά να αμολήσουμε την φωτιά στα πέρατα της γης να κάψει τους εχθρούς της Ελλάδος, να τους εξαγνίσει για να μπορέσουν έπειτα να δεχθούν το αληθινό Ελληνικό πνευματικό φως του οποίου εσείς, ξεκάθαρα είστε φορέας.
Μαζί μας φυσικά στον αγώνα, και για αυτό δεν πρέπει να φοβόμαστε, έχουμε τον αληθινό Χριστιανικό Ορθόδοξο θεό, αυτόν που γέννησε τον εβραίο γιό του στην εβραϊκή χώρα και τον οποίο θανάτωσαν οι εβραίοι, και λίγο μετά τον δίδαξαν στα πέρατα του κόσμου επιλέγοντας την ελληνική γλώσσα, όχι τυχαίως, αλλά επειδή και μόνο αυτή η γλώσσα αξίζει και μπορεί να λέγει την αλήθεια.
Συνεχίστε την λαμπρή σας πορεία χωρίς φόβους. Αν τυχόν για όποιο λόγο δεν σας εμπιστευτεί ο αποπροσανατολισμένος Ελληνικός λαός, τότε διδάξτε τον με αυτοθυσία την αλήθεια όπως έκανε ο Έλλην σοφός Σωκράτης, διαλέξτε τον δρόμο της αυτοκτονίας και της αιώνιας αθανασίας της ψυχής και της ιστορίας: Πιείτε το κώνειο.
Για να γίνει ακόμα πιο δραματική η αυτοκτονία σας σας προτείνω να την πράξετε στην πλατεία Ομονοίας, αφενώς γιατί η αυτοκτονία στην πλατεία συντάγματος έχει πλέον αριστερό χρώμα, αφετέρου γιατί τα πρεζόνια που συντηρεί η ένδοξη Ελληνική αστυνομία στη Ομόνοια δένουν αλληγορικά με την εικόνα και ενδεχομένως θα τροφοδοτήσουν πλείστους καλλιτέχνες. Επίσης να την πράξετε γυμνή – για να πιάσει καλύτερα το κάδρο, μια νότα αναγεννησιακή- και μόλις την επόμενη ημέρα της -τυχόν- αποτυχίας σας να εκλεχθείτε. Ακόμα καλύτερα θα ήτο να την πράξετε πριν καν αυτή την στιγμή, για να μην στιγματιστείτε από την αποτυχία, να μην επιτρέψετε στις κακές γλώσσες να υποθέσουν κάτι τέτοιο. Σήμερα κιόλας αν μπορείτε να αυτοκτονήσετε, ακόμα καλύτερα, για την πατρίδα.
Έχετε την αμέριστη υποστήριξη όλων των πραγματικών Ελλήνων και φυσικά και εμού.
Με τιμή και δόξα ο έλλην συμπατριώτης σας
Αμπτούλ Αχμέτ.
υγ1.
Στις 16/9/2011, τρείς Αφγανοί αιτούντες άσυλο δέχτηκαν άγρια επίθεση με δολοφονικές προθέσεις μπροστά στην οικία τους στον Αγ. Παντελεήμονα, με αποτέλεσμα ένας εξ αυτών, ο Ραχιμί Αλί , 24 ετών, να διακομιστεί εσπευσμένα στο Λαϊκό Νοσοκομείο φέροντας βαριά τραύματα από μαχαιριές στο θώρακα. Την ίδια στιγμή ο Γολαμ Ρεζά 17 ετών δέχθηκε άγρια επίθεση και μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο ΚΑΤ με βαριά τραύματα στο κεφάλι. Αφού ο Αφγανός υπουργός μετανάστευσης μετέφερε το πρόβλημα στον ΥΠ.ΠΡΟ.ΠΟ Χρήστο Παπουτσή, η αστυνομία για πρώτη φορά συνέλαβε τρεις από τους δράστες της επίθεσης. Ανάμεσα στους δράστες είναι και η «κάτοικος» Θέμις Σκορδέλη, κατηγορούμενη για βαριά και επικίνδυνη σωματική βλάβη.
υγ2.
Στις 6/4/2012, και ενώσω βρισκόταν σε εξέλιξη το προεκλογικό τέχνασμα εντατικής “συλλογής” μεταναστών για την μεταφορά των σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, δύο νεαροί Πακιστανοί μετανάστες που ήδη ζούσαν δέκα χρόνια στην Ελλάδα, είδαν ένα αναποδογυρισμένο όχημα στις γραμμές του τρένου στο Κρυονέρι Αττικής και έσπευσαν να απεγκλωβίσουν τους δύο παγιδευμένους Έλληνες επιβαίνοντες. Πλήρως απασχολημένοι με την διάσωση δεν είδαν το τρένο που ερχόταν κατά πάνω τους, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν και αυτοί, να θυσιαστούν είναι ο σωστός όρος, δύο Πακιστανοί για δύο Έλληνες, ο χάρος δεν λογαριάζει εθνικότητα και ευτυχώς ούτε η ανθρωπιά. Μόνη η ηλιθιότητα.
υγ.
Το παρόν τρολάρισμα δεν σπάει την σχετική απεργία -νομίζω- καθότι είναι ιδιωτικό. Αν την σπάει, να μου συγχωρεθεί που τρολάρω το τρολάρισμα, η φύση το φταίει.
===================================================================================
Η λίστα με τα καμάρια της πολιτικής σκηνής όλο και μεγαλώνει…. ΜΓΔ 😀 😀 😀
δια την πάσα της αναρτήσεως Μανικάκος
"θα παλέψουμε για το δικαίωμά μας στην τεμπελιά…"
Η ομιλία του Χόλογουεη στο Left Forum στη Νέα Υόρκη: Ναι, έχετε δίκιο, είμαστε τεμπέληδες και θα παλέψουμε για το δικαίωμά μας στην τεμπελιά.
απο την εφημερίδα Δράση
Για μένα είναι πραγματικά ευχάριστο αλλά και λίγο τρομακτικό να βρίσκομαι εδώ μαζί σας, επειδή στην πραγματικότητα είναι η πρώτη φορά που μιλάω στην καρδιά της σατανικής αυτοκρατορίας. Θέλω επίσης να ευχαριστήσω θερμά τους φρουρούς της πύλης στο αεροδρόμιο χτες που με άφησαν να μπω και να σας επισκεφθώ σ’ αυτή τη γη της «ελευθερίας», που μου επέτρεψαν να έρθω να σας δω στη φυλακή σας. Ίσως με άφησαν να περάσω επειδή δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι υπάρχει μια ανταρσία στη φυλακή, μια εξέγερση στην καρδιά της αυτοκρατορίας.
Είμαστε εδώ για να γιορτάσουμε το 2011 που ξεχειλίζει στο τρέχον έτος, το 2012. Ένα έτος γεμάτο από ένδοξες εξεγέρσεις σε όλο τον κόσμο, καθώς η ανυπακοή μας έκανε ξεκάθαρο ότι εμείς είμαστε η κρίση του κεφαλαίου. Είμαστε η κρίση του κεφαλαίου και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό. Αρκετά πια με το να λέμε ότι φταίνε οι καπιταλιστές, ότι είναι λάθος των τραπεζιτών. Η ίδια η σημασία αυτών των λόγων δεν είναι μόνο παράλογη αλλά και επικίνδυνη, επειδή μας θυματοποιεί. Το κεφάλαιο είναι μια σχέση κυριαρχίας και η κρίση του είναι κρίση της κυριαρχίας αφού οι κυρίαρχοι δεν είναι ικανοί να κυριαρχούν αποτελεσματικά. Μετά κατεβαίνουμε στους δρόμους και τους λέμε ότι είναι δικό τους λάθος; Τι λέμε ακριβώς; Ότι δεν ασκούν κυριαρχία αρκετά αποτελεσματικά; Είναι σίγουρα καλύτερο να δεχτούμε την πιο απλή εξήγηση και να πούμε ότι αν η σχέση κυριαρχίας βρίσκεται σε κρίση αυτό συμβαίνει επειδή οι κυριαρχούμενοι δεν πειθαρχούν αρκετά, επειδή δεν υποκλίνονται επαρκώς. Η έλλειψη υποταγής μας είναι η αιτία της κρίσης.
Το κεφάλαιο δεν είναι μόνο ένα σύστημα αδικίας, είναι ένα σύστημα που επιταχύνει την εκμετάλλευση, που εντείνει την καταστροφή. Αυτό μπορεί να αποδειχτεί με πολλούς τρόπους, με το νόμο της αξίας και τη συγκρότηση της αξίας από τον κοινωνικά αναγκαίο χρόνο εργασίας ή από τις θεωρίες για την πτωτική τάση του κέρδους. Το νόημα ωστόσο είναι ότι το κεφάλαιο είναι μια δυναμική που επιτίθεται. Υπάρχει μια ατέρμονη προσπάθεια να κινείται συνεχώς πιο γρήγορα, ένας αέναος μετασχηματισμός του τι σημαίνει καπιταλιστική εργασία. Αυτό δεν αφορά μόνο την εντατικοποίηση της εργασίας στα εργοστάσια αλλά την συνεχώς αυξανόμενη υποταγή όλων των εκφάνσεων της ζωής στη λογική του κεφαλαίου. Η ίδια η ύπαρξη του κεφαλαίου είναι το αδιάλειπτο στρίψιμο της βίδας και η κρίση είναι απλώς η εκδήλωση ότι η βίδα δεν βιδώνεται αρκετά γρήγορα, ότι κάπου συναντά αντίσταση. Αντίσταση στους δρόμους και τις πλατείες ίσως, οργανωμένη αντίσταση σίγουρα, αλλά επιπλέον ίσως είναι η αντίσταση των γονιών που θέλουν να παίξουν με τα παιδιά τους, των εραστών που θέλουν να μείνουν μια ώρα ακόμη στο κρεβάτι, των φοιτητών που σκέφτονται ότι χρειάζονται χρόνο για κριτική σκέψη, των ανθρώπων που ακόμα ονειρεύονται ότι είναι άνθρωποι. Εμείς είμαστε η κρίση του κεφαλαίου, εμείς που δεν σκύβουμε αρκετά το κεφάλι, εμείς που δεν τρέχουμε αρκετά γρήγορα.
Και η κατάσταση της κρίσης έχει στ’ αλήθεια δύο διεξόδους. Η μία είναι να πούμε, συγνώμη για την έλλειψη υποταγής μας και να ζητήσουμε περισσότερη απασχόληση, περισσότερες δουλειές. «Σας παρακαλούμε, εκμεταλλευτείτε μας περισσότερο και θα εργαστούμε σκληρότερα και πιο γρήγορα, θα υποτάξουμε κάθε πτυχή της ζωής μας στο κεφάλαιο, θα ξεχάσουμε όλες αυτές τις παιδιάστικες ανοησίες του παιχνιδιού, της αγάπης και της σκέψης». Αυτή είναι η λογική της αλλοτριωμένης εργασίας, η αναποτελεσματική λογική της πάλης από και μέσω της εργασίας, που γίνεται αντιληπτή ως αλλοτριωμένη εργασία, ενάντια στο κεφάλαιο. Το πρόβλημα στη συγκεκριμένη διέξοδο δεν είναι μόνο ότι χάνουμε την ανθρωπιά μας αλλά ότι αναπαράγουμε το σύστημα που μας καταστρέφει. Αν καταφέρουμε τελικά, πράγμα μάλλον απίθανο, να βοηθήσουμε το κεφάλαιο να ξεπεράσει τις κρίσεις του τότε θα συνεχίσει πιο γρήγορα, πιο γρήγορα, πιο γρήγορα να υποτάσσει κάθε μορφή ζωής, ανθρώπινης και μη, στις εντεινόμενες απαιτήσεις της παραγωγής αξίας. Και έπειτα θα έρθει μια άλλη κρίση και μετά μια άλλη και μια άλλη, όχι για πάντα επειδή ίσως δεν αρκετά μακριά η εξαφάνιση της ανθρωπότητας.
Η εναλλακτική, επειδή νομίζω ότι είναι η μόνη εναλλακτική, είναι να πούμε ανοιχτά όχι, λυπούμαστε, εμείς είμαστε η κρίση του κεφαλαίου και δεν θα γονατίσουμε, δεν θα δεχτούμε αυτό που μας κάνει το κεφάλαιο, είμαστε περήφανοι για την έλλειψη υπακοής και την άρνησή μας να υποκύψουμε στην καταστροφική δύναμη του κεφαλαίου. Είμαστε περήφανοι που είμαστε η κρίση του συστήματος που μας καταστρέφει.
Κοιτάξτε την Ελλάδα, το επίκεντρο της σημερινής χρηματοπιστωτικής κρίσης. Εκεί η κρίση είναι ξεκάθαρα κρίση ανυποταγής. Οι καπιταλιστές και οι πολιτικοί δηλώνουν πως οι Έλληνες δεν υποκύπτουν αρκετά, δεν εργάζονται αρκετά σκληρά, τους αρέσει να κοιμούνται το μεσημέρι και να βγαίνουν το βράδυ και τώρα πρέπει να πάρουν ένα μάθημα, πρέπει να μάθουν τι σημαίνει αληθινός καπιταλιστικός εργάτης. Και δίνοντας ένα μάθημα στους Έλληνες προτίθενται επίσης να δώσουν ένα μάθημα στους Πορτογάλους, στους Ισπανούς, τους Ιταλούς, τους Ιρλανδούς και όλους τους υπόλοιπους ανυπότακτους του κόσμου.
Και απέναντι σε αυτή την κατάσταση υπάρχουν μόνο δύο εκδοχές. Η μία είναι να πούμε όχι, όχι, είμαστε καλοί εργάτες, απλώς δώστε μας περισσότερες δουλειές και θα σας δείξουμε πόσο σκληρά μπορούμε να εργαστούμε, θα ξαναχτίσουμε τον καπιταλισμό στην Ελλάδα. Και η άλλη εκδοχή είναι να πούμε, ναι, έχετε δίκιο, είμαστε τεμπέληδες και θα παλέψουμε για το δικαίωμά μας στην τεμπελιά. Θα παλέψουμε για να μπορούμε να κάνουμε τα πράγματα με τον δικό μας ρυθμό, με τον τρόπο που εμείς θεωρούμε σωστό, θα παλέψουμε για τον μεσημεριανό μας ύπνο και να για να βγαίνουμε αργά το βράδυ. Επομένως λέμε όχι στο κεφάλαιο και στην καπιταλιστική εργασία, επειδή όλοι ξέρουμε ότι η καπιταλιστική εργασία κυριολεκτικά καταστρέφει τη γη, καταστρέφει τις συνθήκες της ανθρώπινης ύπαρξης. Πρέπει να χτίσουμε μια διαφορετική μορφή κοινωνικότητας.
Η πρώτη λύση του να πούμε ότι είμαστε καλοί εργάτες μοιάζει περισσότερο απλή, περισσότερο προφανής αλλά πιθανώς είναι μόνο μια αυταπάτη επειδή οι περισσότεροι σχολιαστές αναφέρουν ότι η ύφεση στην Ελλάδα θα διαρκέσει πολλά χρόνια άσχετα με το πόσο θα συμμορφωθούν οι Έλληνες.
Αν θέλετε να μάθετε με τι μοιάζει η παράταση της αποτυχίας του κεφαλαίου χωρίς την ελπίδα μιας ριζικής αλλαγής, τότε απλώς κοιτάξτε πέρα από τα σύνορά σας την τραγωδία στο Μεξικό ή κοιτάξτε πιο κοντά τις δικές σας πόλεις. Η άλλη επιλογή του να πούμε όχι στο κεφάλαιο και να οικοδομήσουμε μια διαφορετική κοινωνική σχέση είναι αυτό που πολλοί Έλληνες προσπαθούν να δημιουργήσουν αυτή τη στιγμή από επιλογή και από ανάγκη. Αν το κεφάλαιο δεν μπορεί να παρέχει την υλική βάση ζωής, τότε πρέπει να την δημιουργήσουμε με άλλους τρόπους, συγκροτώντας δίκτυα αμοιβαίας υποστήριξης, διακηρύσσοντας «κανένα σπίτι χωρίς ρεύμα» και οργανώνοντας ομάδες ηλεκτρολόγων που επανασυνδέουν το ρεύμα· με το «δεν πληρώνω» φόρους και διόδια· μέσω του κινήματος της πατάτας με το οποίο αγρότες διανείμουν αγροτικά προϊόντα κατευθείαν στις πόλεις σε πολύ χαμηλές τιμές, μέσω της ίδρυσης ανταλλακτικών παζαριών, της δημιουργίας κοινοτικών κήπων και της επιστροφής στην ύπαιθρο· επίσης με την ανάκτηση εργοστασίων, ενός νοσοκομείου και μιας εφημερίδας. Αυτή είναι μια περίπλοκη και πολύ πειραματική μορφή να προχωρήσουμε, στην οποία δεν υφίσταται σωστή πολιτική γραμμή ούτε επαναστατική καθαρότητα, αποτελεί μια προεικονιστική μορφή κοινωνικότητας όχι ακόμη αρκετά δυνατής ώστε να διασφαλίσει την επιβίωσή μας. Και πρέπει να υπάρχουν δεσμεύσεις, αλλά είναι ξεκάθαρα η κατεύθυνση προς την οποία πρέπει να ωθήσουμε τα πράγματα και να ωθηθούμε και εμείς οι ίδιοι.
Ο κόσμος που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε, είναι ένας κόσμος χωρίς απαντήσεις, ένας κόσμος όπου περπατάμε ρωτώντας, ο κόσμος ενός πειράματος. Αλλά καθοδηγούμαστε από το όχι μας ενάντια στο απάνθρωπο, ξεδιάντροπο, καταστροφικό καπιταλιστικό σύστημα και από ένα ουτοπικό αστέρι που ανατέλλει από τις ελπίδες και τα όνειρα αιώνων πάλης. Η κρίση επομένως μας φέρνει αντιμέτωπους με αυτές τις δύο επιλογές. Είτε θα επιλέξουμε τη λεωφόρο της υποταγής στη λογική του κεφαλαίου έχοντας πλέον συνειδητοποιήσει ότι οδηγεί αναπόφευκτα στην αυτο-εκμηδένιση της ανθρωπότητας, είτε θα ακολουθήσουμε τα επικίνδυνα μονοπάτια, πολλά μονοπάτια, επινόησης ενός διαφορετικού κόσμου εδώ και τώρα, μέσα από τις ρωγμές που δημιουργούμε στην καπιταλιστική κυριαρχία. Και καθώς επινοούμε διαφορετικούς κόσμους βλέπουμε τώρα, καθαρά, πως εμείς είμαστε η κρίση του κεφαλαίου, εμείς είμαστε η κρίση ενάντια στην βιασύνη να καταστραφεί ο κόσμος και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό. Εμείς είμαστε ο νέος κόσμος που λέει «στα τσακίδια κεφάλαιο».
Τζον Χόλογουεη, Νέα Υόρκη, 18 Μαρτίου 2012
Μετάφραση: Κ.Ν.
Στο video η Piven κάνει εναν απολογισμό του τι συνέβει στην πλατεία Zuccotti,μια νύχτα πριν την «επαίτειο» 6 μηνων του Occupy Wall Street.Επίσης παρουσιάζει τους ομιλητές Arun Gupta, John Holloway, Christopher Hedges, και Elaine Bernard.
Το βίντεο είναι χωρίς υπότιτλους-για όσοτυς έχουν όρεξη…..
Μανικάκος
Κι αν φύγουν;
…ε, ρε, θέσεις εργασίας που μας περιμένουν (Τσάπα, σφουγγαρόπανο και ποιος μας πιάνει!)
Κείμενο Ντίνα Δασκαλοπούλου (dida@enet.gr) Μαρια Λουκα (malousp@gmail.com)
Φωτογραφίες | ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΔΟΜΕΝΙΚΟΣ (contact@domenikos.com)
δημοσιεύτηκε στο Έψιλον της Ελευθεροτυπίας στις 17/10/2010
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είχε ένα όνειρο• έγινε γνωστός γι’ αυτό και πέθανε γι’ αυτό. Αλλοι πολιτικοί ηγέτες, λιγότερο επιφανείς (και όχι περισσότερο ειλικρινείς), έχουν κι αυτοί τα όνειρά τους. Αλλά δεν τα λένε δημοσίως, τα υπονοούν, τα αφήνουν να αιωρούνται, τα ψιθυρίζουν στους ψηφοφόρους τους, κλείνοντας το ματάκι, βγάζοντας έτσι τα προς το ζην. Αλλά τι θα γίνει εάν, κάποτε, τα όνειρά τους ζωντανέψουν; Αφού η μόδα θέλει τη «what if» λογοτεχνία να ανθεί, γράψαμε κι εμείς ένα ρεπορτάζ πολιτικής φαντασίας – βασισμένο, ωστόσο, σε πραγματικά νούμερα.
Κάποιος ρώτησε τον κύριο Κόινερ αν υπάρχει θεός. Ο κ. Κόινερ του είπε: Σε συμβουλεύω να σκεφτείς αν η συμπεριφορά σου θ’ αλλάξει ανάλογα με την απάντηση που θα δώσεις στο ερώτημα. Αν δεν αλλάξει, τότε η ερώτηση είναι περιττή. Αν αλλάξει, τότε μπορώ τουλάχιστον να σε βοηθήσω, λέγοντας πως εσύ αποφάσισες κιόλας: «χρειάζεσαι έναν θεό».
Μπέρτολντ Μπρεχτ
Δουλειές βρόμικες και επικίνδυνες. Όλοι γνωρίζουμε κάποιον συμπατριώτη μας άνεργο που αρνείται να τις κάνει (και καλώς πράττει, εάν μπορεί να ζήσει πιο άνετα), αλλά, όταν έχουμε μία τέτοια μπροστά μας, αμέσως αναζητούμε «τον Αλβανό που μένει εδώ, παρακάτω», και του λέμε να φέρει μαζί του και κάνα-δυο Πακιστανούς, Κούρδους ή Ιρακινούς.
«Εγώ πάντως
εξακολουθώ να βλέπω τον επερχόμενο μεσαίωνα
με φάλαγγες πιστών
με αργυρά δισκοπότηρα αφρίζοντα αίμα
με σημαιοστολισμούς και παρελάσεις
με ραβδούχους καλοθρεμμένους καλόγερους
εικόνες από παλιές εκστρατείες
και τυφεκισμούς
ήρωες με αυστηρά βλέμματα
Αμες δε γ’ εσόμεθα
πληρωμένη εκπαίδευση
θεός αγέρας τα στοιχεία της φύσεως
κλειδωμένα στην εποχή σε χάλκινα θησαυροφυλάκια».
Μιχάλης Κατσαρός
Ο πρόεδρος χασμουρήθηκε. Τα βλέφαρά του βάραιναν καθώς έκανε έναν γρήγορο απολογισμό της μακράς του μέρας. Πρόσφερε πάλι στήριξη στον πρωθυπουργό – τα έχωσε όμως κι έξυπνα, μη φανεί πως δεν κάνουμε κι αντιπολίτευση. Τα σχολιαρόπαιδα του κόμματος πήραν τα πάνω τους και πάλι, αλλά ποιο θα τα βάλει στα σοβαρά με τον αρχηγό; Το κανάλι πάει καλά, ας όψεται που ο πρόεδρος είναι νοικοκύρης και το κρατάει κι αυτό σε τάξη. Η Αριστερά αυτοκαταστρέφεται, η τηλεόραση έχει πια υιοθετήσει πλήρως την ατζέντα του κόμματός του. Α, μα είναι πολύ ευχαριστημένος ο αρχηγός. «Παναγία μου, φύλαγε την πατρίδα και τους ψηφοφόρους μου, το στράτευμα και τους ευζώνους και διώξε, επιτέλους, όλους αυτούς τους μαυριδερούς που μπήκαν λαθραία και καπηλεύονται την πατρίδα. Τους άπλυτους αριστερούς μην τους πειράξεις, αυτοκτονούν από μόνοι τους. Αμήν». Ο πρόεδρος χασμουρήθηκε και βυθίστηκε σ’ έναν ελαφρύ ύπνο.
Ξύπνησε το πρωί, εξαιρετικά ευδιάθετος. Φτου να μη σε βασκάνω, παλικάρι μου, εξαιρετικά θα τα πας και σήμερα. «Ταμάρα, το πρωινό μου και τον «Ελεύθερο Κόσμο» γρήγορα!» Ούτε φωνή ούτε ακρόαση. «Ξένες, τι περιμένεις…» μονολόγησε ο αρχηγός. Την είχε χρόνια, ασφαλισμένη, με τα όλα της, γιατί του έρχεται φτηνά. Στις ομιλίες του τόνιζε πάντα πως έρχονται οι ξένοι και μας παίρνουν τις δουλειές, αλλά σάμπως κι είχε εμφανιστεί καμιά Ελληνίδα για να του κρατάει το νοικοκυριό; Αλλά αυτός είναι κύριος: μόνο 20.000 από τις 100.000 οικιακές βοηθούς είναι ασφαλισμένες και μία από αυτές είναι η δική του. Και, εν πάση περιπτώσει, ξένη αλλά ομόθρησκη• όλα κι όλα.
Δουλειές βαριές και άχαρες. Οι μετανάστες, που τις κάνουν, δεν είναι μαζοχιστές• απλώς βρέθηκαν στον τόπο μας, κυνηγημένοι από τις σκληρές συνθήκες ζωής του δικού τους και αυτόματα εντάχθηκαν στις κατώτατες θέσεις της εργασιακής ιεραρχίας. Οσο προοδεύουν, όμως, τόσο επενδύουν στη χώρα. Σε ποιον πουλήσατε το μεταχειρισμένο Ι.Χ. σας; Σε ποιον νοικιάζετε το ανήλιαγο δυαράκι των φοιτητικών σας χρόνων;
«Ταμάρα!» φώναξε ο αρχηγός ματαίως για πολλοστή φορά. Αποφάσισε να πιει τον καφέ του έξω. Ούτε η αγαπημένη του εφημερίδα είχε φτάσει, «δεν πειράζει, θα την αγοράσω έξω» μονολόγησε. Σε τέσσερα διαδοχικά περίπτερα η εφημερίδα άφαντη. «Καμία δεν έφτασε σήμερα, κυρ Γιώργο» του είπε ο περιπτεράς. Μια παράξενη ησυχία απλωνόταν παντού. Τα γιαπιά έρημα. Η βιοτεχνία του κουμπάρου τού Διομήδη (που δούλευε φουλ από την ώρα που έδιωξε όλες τις εργάτριες και προσέλαβε Πακιστανούς για τα μισά), βουβή. Ολα, τα μπακάλικα, τα μανάβικα, τα ψιλικατζίδικα… κλειστά. «Λες να έγινε κανένα κίνημα και να μην το πήρα χαμπάρι;» αναρωτήθηκε με αγωνία ο αρχηγός. Αρχισε να τρέχει πια προς τα γραφεία του κόμματος.
Το εμπορικό τρίγωνο της Αθήνας, η Σοφοκλέους και το Μεταξουργείο ήταν σαν εγκαταλειμμένη πόλη. Τα περισσότερα διαμερίσματα του κέντρου έμοιαζαν έρημα. «Ρε, λες να έγινε πόλεμος; Α, μα δεν μπορεί. Πού είναι το στράτευμα; Πού είναι ο εθνικός ύμνος; Μα πού στο διάολο πήγαν όλοι;» Ο αρχηγός, φουριόζος, εισέβαλε στα γραφεία του κόμματος. «Πρόεδρε! Το όνειρό μας έγινε πραγματικότητα! ΕΦΥΓΑΝ! Ολοι οι ξένοι εξαφανίστηκαν από την Ελλάδα!» Του πήρε μερικά δευτερόλεπτα να συνειδητοποιήσει τι του έλεγε το πρωτοπαλίκαρό του. Εφυγαν; Μόνοι τους; Και πού πήγαν; «Δεν έχουμε ιδέα, πρόεδρε! Αλλά μείναμε μόνοι, επιτέλους! Εξω οι ξένοι από την πατρίδα!» Το πρωτοπαλίκαρο έπιασε από τη μέση τη σύζυγό του κι άρχισαν να χορεύουν τσα-τσα. Εκείνη, με δάκρυα στα μάτια, ακκιζόταν με τη γαλανόλευκη. «Πρόεδρε», νιαούρισε, «τώρα τι μας έμεινε για να καθαρίσει ο τόπος; Οι αδερφές και οι κομμουνισταί! Λέτε να φύγουν κι αυτοί από μόνοι τους;»
Ο πρόεδρος μπήκε στο γραφείο του. Ανοιξε την τηλεόραση. «Χάος επικρατεί σε ολόκληρη τη χώρα!» έσκουζαν τα κανάλια. Τα μαντάτα άρχισαν να φτάνουν από παντού. Τα κανάλια έβγαζαν έκτακτα δελτία: «Ασύμμετρη απειλή. Εξαφανίστηκε το 10% του πληθυσμού της χώρας». Εως και το πρωτοπαλίκαρό του, που μέχρι προχτές τσίριζε στα κανάλια «Δουλειές για τους Ελληνες, όχι για τους ξένους!», είναι κάπως προβληματισμένο. Λείπει και η σύζυγος που, χορεύοντας τσα-τσα, θα τον παρηγορούσε. «Ku douleia?», όμως, που θα έλεγε κι η Αλβανίδα καθαρίστρια των γραφείων του κόμματος. Οταν οι μετανάστες θα έχουν εγκαταλείψει 450.000 θέσεις εργασίας, οι Ελληνες δεν θα μπορούν να καλύψουν ούτε τις μισές. Πάνω από 150.000 θέσεις εργασίας μένουν κενές, είτε επειδή ορισμένες δουλειές δεν θεωρούνται ελκυστικές για τους Ελληνες είτε γιατί οι προσφερόμενες αμοιβές είναι αισθητά χαμηλότερες, προσεγγίζοντας κατά μέσον όρο το 50-60% του κανονικού ημερομισθίου.
Οι δρόμοι πλημυρίζουν με γέρους που πάσχουν από Alzheimer και ρωτούν τους περαστικούς αν έφυγαν οι Γερμανοί. «Εφυγαν, αλλά επέστρεψαν με παρέα το ΔΝΤ» απαντά ένας φοιτητής. Απ’ τα διαμερίσματα των πολυκατοικιών ακούγονται κλάματα μωρών, έξω απ’ τα νηπιαγωγεία ξεροσταλιάζουν πεντάχρονα παιδιά που περιμένουν την Ταμίλα να τα πάρει. Και η ελληνίδα εργαζόμενη φεύγει άρον άρον απ’ το γραφείο. Επιστρέφει σπίτι και δεν ξέρει τι να πρωτοκάνει, να δώσει τα χάπια στη γιαγιά, να αλλάξει το μωρό, να διώξει τις κατσαρίδες απ’ το σαλόνι ή να μαγειρέψει για τον καλό της; Ή μήπως, καλύτερα, να εξαφανιστεί κι αυτή σαν την Ταμίλα; Αυτές είναι οι συνέπειες όταν το 75% των γυναικών που απασχολούνται στην οικιακή εργασία, την καθαριότητα, τη φροντίδα ηλικιωμένων είναι μετανάστριες. Μ’ αυτόν τον τρόπο, εξάλλου, το ελληνικό κράτος μετακύλισε στα ίδια τα νοικοκυριά ένα κόστος της τάξης των 20 εκατ. ευρώ το χρόνο.
Υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία εργασιών, ιδιαίτερα στις πόλεις, που τις αποκαλούμε «αόρατες», και είναι απαραίτητες. Θέλουμε το μετρό και γενικά τα ΜΜΜ καθαρά, αλλά δεν βλέπουμε ποιες το καθαρίζουν, ακόμα κι όταν είναι μπροστά στα μάτια μας. Στο αεροδρόμιο θέλουμε τις αποσκευές μας στην ώρα τους, αλλά , φυσικά, δεν θα αποβιβαστούν μόνες τους από το αεροπλάνο! Αυτές τις «αόρατες» δουλειές τις κάνουν «αόρατοι» άνθρωποι, που ως επί το πλείστον έχουν γεννηθεί αλλού.
Δεν φεύγουν όμως μόνο εργατικά χέρια από τη χώρα, φεύγουν και καταναλωτές. Η ήδη παραπαίουσα αγορά χάνει μια υπολογίσιμη ομάδα καταναλωτών. Τα νοικοκυριά των οικονομικών μεταναστών καταναλώνουν το 3,1% της συνολικής αξίας των αγαθών και υπηρεσιών που καταναλώνονται στη χώρα, δαπανώντας κατά μέσον όρο 1.444 ευρώ το μήνα, όταν η μέση δαπάνη του συνόλου των νοικοκυριών της χώρας ανέρχεται σε 2.317 ευρώ.
Τα λουκέτα αυξάνουν και, εφόσον δεν κινείται φύλλο, 100.000-124.00 εργαζόμενοι σε εμπορικά καταστήματα, μπαρ, καφέ, πιτσαρίες χάνουν τη δουλειά τους. Και να ήταν μόνο οι ξένοι; Οι 100.000 από αυτούς είναι… εντελώς Ελληνες.
Απαρηγόρητη και η επιχειρηματική ηγεσία. Πάνω που ξεμπέρδεψε με τους φορτηγατζήδες, καινούργιοι μπελάδες τη βρήκανε. Κλειστές κι άλλες 4.617 επιχειρήσεις που ανήκουν σε αλλοδαπούς εξ ολοκλήρου ή σε καθεστώς συνιδιοκτησίας, δηλαδή το 5,8% του συνόλου των επιχειρήσεων. Πάνε τα φτηνά κινέζικα συνολάκια και η Prada δεν ενδείκνυται αυτήν την εποχή. Πάει κι ο ναργιλές στο ανατολίτικο καφενείο της γειτονιάς. Αδειοι κι οι πάγκοι στις λαϊκές αγορές. Πορτοκάλια μόνο από Ιταλία και φράουλες από Δανία. Πού να βρεις άνθρωπο να τα μαζεύει για 15 ευρώ τη μέρα και να μένει στην καλύβα της αυλής;
Υπάρχουν και κερδισμένοι, βέβαια. Οι δισκογραφικές εταιρείες, για παράδειγμα. Αφού έφυγαν οι 40.000 πλανόδιοι μικροπωλητές από τη χώρα, μπορούν να πωλούν τα cd τους 20 ευρώ στα μεγάλα δισκοπωλεία. Μόνο οι πειρατές στο ίντερνετ αποτελούν το τελευταίο εμπόδιο στα σχέδιά τους, αλλά έχει ήδη επιληφθεί η Δικαιοσύνη. Χαμένη και η πραμάτεια με τις φτηνές τσάντες στην Πανεπιστημίου και την Ερμού. Οσο για το παρμπρίζ του αυτοκινήτου, με τη σκόνη θα μείνει. Ο Πακιστανός δεν περιμένει στο φανάρι.
Στεγνώνουν και οι τράπεζες. Δεν έφταναν τα περίπου 25 δισ. καταθέσεων που βγήκαν σε τράπεζες του εξωτερικού, αδειάζουν και οι 250.000 τραπεζικοί λογαριασμοί που διαθέτουν οι μετανάστες και άλλα 3 ή 4 δισ. κάνουν φτερά. Ενώ μόνο τα εμβάσματα προς Αλβανία εκτιμώνται σε 500 εκατ. ετησίως. Μένουν μόνο τα φέσια από τα δάνεια. Το 4,9% των νοικοκυριών με αρχηγό μετανάστη έχει λάβει δάνειο για αγορά ή ανέγερση κατοικίας και ένα 0,5% έχει λάβει δάνειο για επισκευή της κατοικίας του ή αγορά κάποιου… οικοπέδου.
Ζημιά, όμως, παθαίνουν και αρκετοί ιδιοκτήτες ακινήτων, αφού το 90% των μεταναστών μένει στο ενοίκιο. Μια χαρά είχαν βολευτεί τόσα χρόνια που νοίκιαζαν τις τρύπες τους σε 20 μετανάστες μαζί και πληρώνονταν με το κεφάλι. Τώρα πού να βρεις Ελληνα να μείνει σε σπίτι χωρίς θέρμανση, με τους σοβάδες να πέφτουν. Ασε που δεν είναι και πολύ φιλόζωοι και θα δυσαρεστηθούν με τα ποντίκια.
Ποιος θα ξεγεννήσει τα ζώα; Ποιος θα σηκωθεί στις 5:00 π.μ. να τα αρμέξει και να τα βγάλει για βοσκή; Ποιος θα γυρίσει να φτυαρίσει την κοπριά στο στάβλο, να τη βάλει στο σωρό μέχρι να «χωνέψει» και τότε να τη φορτώσει στο ημιφορτηγό που θα τη μεταφέρει στα χωράφια, όπου θα γίνει λίπασμα; Θα δεχόσασταν μια τέτοια δουλειά - και, μάλιστα, κακοπληρωμένη;
Πάνω που καταφέραμε και μας δανείσανε οι αγορές, νέο έμφραγμα στην οικονομία. Τα έσοδα του κράτους από τις εισπράξεις φόρων και ΦΠΑ περιορίζονται, το έλλειμμα αυξάνεται, η ύφεση βαθαίνει και οι επενδύσεις καταντούν ανέκδοτο. Το ΑΕΠ συρρικνώνεται ακόμα παραπάνω, αφού η συμβολή των νόμιμων μεταναστών στο ΑΕΠ της χώρας κυμαίνεται από 1,9% ώς 2,2%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους παράνομους μετανάστες κυμαίνεται μεταξύ 0,5% ώς 0,7%. Ο πρόεδρος είναι συγκλονισμένος. Δεν τον παρηγορεί καν η ιδέα πως η μείωση της ζήτησης θα ρίξει τις τιμές κατά 5%-6%, πράγμα που θα κάνει πιο ανταγωνιστικά τα προϊόντα μας, περιορίζοντας τις εισαγωγές. Πτώση τιμών σημαίνει πάγωμα ή και πτώση ενοικίων – κι εκείνος από τέτοια εισοδήματα κυρίως ψωμίζεται.
Στο υπουργείο Εργασίας τα ηρεμιστικά τα κουβαλάνε με το καροτσάκι. «Τόση προπαγάνδα, τόση τρομοκρατία για να περάσει το νέο ασφαλιστικό. Και τώρα… φτου κι απ’ την αρχή! Πάλι καταρρέουν τα ταμεία. Κι άντε να τους πείσεις ότι τα 80 είναι παραγωγική ηλικία» μονολογεί επιφανές κυβερνητικό στέλεχος. Βλέπεις, το 11% των ασφαλιστικών εισφορών προέρχεται από μετανάστες. Οι περίπου 500.000 ασφαλισμένοι μετανάστες στο ΙΚΑ και οι άλλοι 100.000 στον ΟΑΕΕ και τον ΟΓΑ στηρίζουν οικονομικά το ασφαλιστικό σύστημα χωρίς ακόμα να λαμβάνουν συντάξεις και με πρόβλεψη για λήψη συνταξιοδοτικών παροχών μετά το 2025. Επί πλέον, αν υπολογίσουμε ότι η σχέση των ασφαλισμένων προς τους συνταξιούχους μειώθηκε από 2,46% το 1990 σε 1,79% το 2005, χωρίς τη μετανάστευση η αναλογία αυτή θα γίνει ακόμη χαμηλότερη.
Η Ελλάδα γερνάει και οι μετανάστες φέρνουν νιάτα. Το 80% των μεταναστών βρίσκεται σε παραγωγική ηλικία (15-64), σε αντίθεση με το 68% των Ελλήνων, ενώ το ποσοστό εκείνων που εργάζονται φτάνει το 94%. Η ένταξη των μεταναστών στην αγορά εργασίας σήμαινε όχι μόνο περισσότερες ασφαλιστικές εισφορές, αλλά και περισσότερα φορολογικά έσοδα. Για παράδειγμα, το συνολικό ποσό των ασφαλιστικών εισφορών και του φόρου εισοδήματος που πλήρωσαν τα νοικοκυριά των μεταναστών το 2004 ήταν 488.000.000 ευρώ.
Μια άλλη διαπίστωση κάνει τον πρόεδρο να χάσει το χρώμα του: «Οι προαιώνιοι εχθροί μας, οι Τούρκοι, θα τρίβουν τα δάχτυλά τους!» Στο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, οι μετανάστες προσέφεραν μια ανακούφιση. Την περίοδο 2004-2007 οι γεννήσεις από αλλοδαπές αποτελούσαν το 17% του συνόλου των 435.700 γεννήσεων, δηλαδή ήταν περίπου 74.000, όταν το ίδιο διάστημα η διαφορά των γεννήσεων από τους θανάτους στη χώρα είχε το οριακό θετικό ισοζύγιο των 12.000 χιλιάδων ανθρώπων.
Στα σχολεία της Κυψέλης και του Βοτανικού επικρατεί πανικός. Οι δάσκαλοι στέκονται μπροστά σε άδεια θρανία και
αναρωτιούνται αν θα τους μετατάξουν σε κάποιον φορέα άσχετο με τις σπουδές και την εμπειρία τους ή αν θα αξιοποιήσουν την ευκαιρία για να απολύσουν δημόσιους υπαλλήλους. Ενώ οι μαθητές ρωτούν πού πήγαν οι φίλοι τους. «Εφυγαν» απαντάει ο διευθυντής. «Αφού δεν τους ήθελαν, ήταν διαφορετικοί». «Διαφορετικοί; Τι διαφορετικό είχαν; Αφού μαζί παίζαμε στο διάλειμμα, μαζί διαβάζαμε το απόγευμα, μαζί κάναμε φασαρία στο μάθημα!»
Τα παιδιά των αλλοδαπών τη χρονιά 2007-2008, για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ανέρχονταν σε 112.211 σε σύνολο 1.208.056 μαθητών, δηλαδή το 9,29% του μαθητικού πληθυσμού. Σε ορισμένα σχολεία μάλιστα, όπως είναι στα Ιόνια νησιά, την Αττική, το νότιο Αιγαίο, την Κρήτη και την Πελοπόννησο, ο αριθμός των αλλοδαπών μαθητών την περσινή σχολική χρονιά ξεπέρασε το 10%. Στην πλειονότητά τους, όμως, τα παιδιά των μεταναστών δεν συνεχίζουν τη φοίτησή τους στο λύκειο (66%) και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (85%). Τώρα 3.600 σχολικές τάξεις των 30 ατόμων μένουν κενές και αντιστοίχως 3.600 έλληνες εκπαιδευτικοί άνεργοι.
Δεν είναι, όμως, μόνο οι μαθητές και οι φοιτητές στεναχωρημένοι που χάνουν τους φίλους τους, τα φλερτ και τους έρωτές τους. Αρκετοί έχασαν τους συζύγους τους και αναρωτιούνται αν έφταιγε το καβγαδάκι της χθεσινής νύχτας ή η μάνα τους που δεν έπαψε στιγμή να γκρινιάζει για τα σπαστά ελληνικά της νύφης της. Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, από το 2004, οπότε άρχισε να συλλέγει στοιχεία σχετικά με την υπηκοότητα των νεονύμφων και μέσα σε μια πενταετία, μέχρι το 2008, οπότε υπήρχαν τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 20.000 μεικτοί γάμοι -θρησκευτικοί και πολιτικοί- στη χώρα, οι οποίοι τώρα διαλύονται.
Οι μετανάστες συνεισφέρουν και στο δημογραφικό. Από το 2004 έως το 2007 οι γεννήσεις από αλλοδαπές αποτελούσαν το 17% του συνόλου των 435.700, δηλαδή ήταν περίπου 74.000, όταν το ίδιο διάστημα η διαφορά θανάτων από γεννήσεις στη χώρα μας είχε το οριακά θετικό ισοζύγιο των 12.000 ανθρώπων.
- Τουλάχιστον αποσυμφορούνται οι φυλακές, αφού φεύγει σχεδόν το 45% του πληθυσμού τους που είναι μετανάστες, κρατούμενοι ως επί το πλείστον για ζητήματα χαμηλής παραβατικότητας ή για παράνομη είσοδο στη χώρα. Αντιστρόφως ανάλογα αυξάνεται ο εκνευρισμός και ο αλκοολισμός στους αστυνομικούς, αφού πλέον μόνο σε φοιτητές με ράστα ή σε αμέριμνους περαστικούς τα βράδια των διαδηλώσεων θα μπορούν να εκτονώνουν τα νεύρα τους. Το μεγάλο αδιέξοδο, όμως, το αντιμετωπίζει η ΕΥΠ: Ποιους θα απάγει τώρα; Λες να συνηθίζουν και οι αναρχικοί να απάγονται μεταξύ τους;
Στις δημοσιογραφικές συσκέψεις υπάρχει τεράστια αμηχανία. «Κι εμείς ποιους θα κατηγορούμε για την εγκληματικότητα και την υποβάθμιση του ιστορικού κέντρου;», «Τι, δηλαδή, τώρα πρέπει να μιλήσουμε για τις κοινωνικές ανισότητες και τη λιτότητα;» παραληρούν τα στελέχη. «Επ’ ουδενί, υπάρχουν ακόμα πρεζάκια, πρώην κρατούμενοι, ψυχικά ασθενείς, κουκουλοφόροι, αριστεριστές, φορτηγατζήδες, δημόσιοι υπάλληλοι… Μ’ αυτούς θα καλύψουμε το κενό» απαντά ο αρχισυντάκτης.
Κρύος ιδρώτας λούζει τον πρόεδρο. «Εντάξει όλα τα υπόλοιπα, αλλά εγώ πλέον πού θα βασίζω την πολιτική μου; Μένουν χωρίς περιεχόμενο οι εκλογικές μου καμπάνιες. Αφού αυτοί έφταιγαν για όλα τα δεινά του τόπου. Ετσι μπήκα στη Βουλή. Τώρα τι θα λέω; Οι αριστεροί λένε ότι φταίει το μνημόνιο, αλλά εγώ το ψήφισα το μνημόνιο. Και το πρωτοπαλίκαρο που ούρλιαζε στα κανάλια για τους βρομιάρηδες που έχουν κατακλύσει την Αθήνα, στα αζήτητα θα βρεθεί τώρα. Ούτε στα μεσημεριανάδικα δεν θα βρίσκει στασίδι». Ο πρόεδρος πετάγεται από το κρεβάτι του φρικαρισμένος. Με τις γαλάζιες πιτζαμούλες και το φιλέ στα μαλλιά βγαίνει στους δρόμους αλαφιασμένος: «Συνωμοσία, συνωμοσία! Σιωνιστικός δάκτυλος! Φέρτε τους πίσω!»
Στα σοβαρά τώρα: Η πρώτη απεργία των μεταναστών πραγματοποιήθηκε το 2006 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τότε οι Λατινοαμερικάνοι αποφάσισαν να απεργήσουν ονομάζοντας αυτήν την ημέρα «Φανταστείτε μια μέρα χωρίς τους Λατινοαμερικάνους». Το αποτέλεσμα ήταν να παραλύσουν ολόκληρες πόλεις, αφού η βιομηχανική παραγωγή σταμάτησε, τα παιδιά των μεταναστών δεν πήγαν στο σχολείο και η εμπορική κίνηση μειώθηκε αρκετά. Σε ολόκληρη την Ευρώπη -στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία- με απόφαση των μεταναστευτικών οργανώσεων, αλλά και με την κάλυψη των συνδικάτων, οι μετανάστες απήργησαν την 1η Μαρτίου του 2010.
==================================================================================
στο Blog της Ντινας Δασκαλοπούλου μπορειτε να διαβάσετε την βιβλιογραφία και της πηγές που χρησιμοποιήθηκαν για το άρθρο.
Μανικάκος
H τέχνη στα σίδερα της Χούντας
απο τον Κόκκινο Τύπο
Ξεκίνησα να γράφω το άρθρο αυτό έχοντας μόλις διαβάσει μια πικρή δημοσκόπηση για τις επερχόμενες εκλογές στην χώρα μας. Η δημοσκόπηση, προερχόμενη από αστική εφημερίδα αναφέρει μια δεκακομματική Βουλή και μέσα σε αυτήν και το φασιστικό κόμμα της Χρυσής Αυγής. Σκέφθηκα τον παππούλη μου αμέσως, καθώς κι εκείνο το τραγούδι της Δημητριάδη που λέει «ο φασισμός δεν έρχεται απ’ το μέλλον». Η ιστορική μνήμη είναι παράξενο πράγμα. Μόλις 40 χρόνια μας χωρίζουν από τότε που 7840 άνθρωποι βρέθηκαν σε εξορίες και φυλακές, άλλοι δολοφονήθηκαν, άλλοι βασανίστηκαν και η Ελλάδα τοποθετήθηκε στον γύψο.
Εκείνο τον Απρίλη του 1968, ο παππούλης μου έτρωγε σπίτι του φακές. Το θυμάμαι που το λέει τακτικά ο πατέρας μου: «Ούτε θέλω να θυμάμαι αυτό το φαγητό» Πέρασαν από την αυλή οι χωροφύλακες και του είπαν να ετοιμαστεί για μεταγωγή. Και ενώ η γιαγιά μας έκλαιγε και φώναζε, εκείνος πήρε στωικά την βαλίτσα που είχε και παλιά στα ξερονήσια και τους ακολούθησε αμίλητος. Το φορτηγό του στρατού τους περίμενε στην πλατεία της Αμφιλοχίας κι ενώ πλήθος κόσμου είχε μαζευτεί ένα γύρω μονάχα μια γυναίκα τόλμησε να σηκώσει μια φωνή » Πού τον πάτε καλέ τον Νίκο; Τι σας έκανε ο καλύτερος ο άνθρωπος; Σαν δε ντρέπεστε! «. Η γυναίκα που ήταν μανάβισσα του έδωσε σε μια τσάντα πορτοκάλια. Αυτός ήταν ο παππούς μας, ο εθνικός κίνδυνος! Ο κομμουνιστής!
Σήμερα στην Βουλή υπάρχει περίπτωση να βρεθεί ένα κόμμα που πιστεύει στον εθνικοσοσιαλισμό. Δηλαδή στο στρεβλό ιδεολόγημα του Χίτλερ. Παρά το ότι γνωρίζω ότι «η φτώχεια και η οικονομική εξαθλίωση φέρνει το στοιχείο του λούμπεν στο προλεταριάτο» Παρά το ότι διάβασα και πραγματικά πιστεύω ότι » η φτώχεια και η οικονομική εξαθλίωση ευνοεί τον φασισμό», αναρωτιέμαι: Μονάχα μέσα σε 40 χρόνια ξεχάσαμε; Κι ενώ κάπου μέσα μου κάτω από τις ιδέες μου, την αγωνιστικότητά μου και τα όσα πιστεύω, φοβάμαι, σκέπτομαι ότι θύμα μιας νέας Χούντας θα μπορούσα να είμαι κι εγώ. Κάπου εκεί έβαλα κοντά στον φόβο μια φωτογραφία του παππούλη μας. «Να» λέω «κι αυτός τα πέρασε και χώρεσε μέσα στο κελί όλο το φως και την φαντασία που κουβάλαγε στο μυαλό του». Και όχι μόνο αυτός αλλά και τόσοι άλλοι που πίστευαν σε έναν καλύτερο κόσμο, χωρίς φυλακές και εξορίες, γεμάτο με το φως ενός κατακόκκινου ήλιου.
Θα ξεκινήσω λοιπόν με αυτές τις σκέψεις το αφιέρωμα στην τέχνη των κρατούμενων της Χούντας. Η τέχνη αυτή προέρχεται από την τυραννισμένη ψυχή του προοδευτικού ανθρώπου. Υλικό δημιουργίας της πέρα από την φαντασία, είναι όλα εκείνα τα «ταπεινά» υλικά που οι εξόριστοι και οι φυλακισμένοι μπόρεσαν να έχουν στην διάθεσή τους για να δημιουργήσουν. Η θεματολογία της είναι καθαρά ανθρωποκεντρική. Καλύπτει είτε τον εγκλεισμό ως βίωμα, είτε θέματα λαϊκά και καθημερινά. Αποτελεί πηγαία έκφραση σε κάθε επίπεδο. Το εντυπωσιακό στην τέχνη του εγκλεισμού είναι ότι δεν μοιρολατρεί. Εκφράζει μια πηγαία αισιοδοξία για το μέλλον και ακόμη και σε ότι αφορά θέματα του εγκλεισμού, απλά εκθέτει χωρίς παράπονο και φόβο. Το στοιχείο της αυτό έχει σαφέστατα να κάνει με το ποιόν των καλλιτεχνών. Υπήρξαν άνθρωποι που βρίσκονταν εκεί εν πλήρη επίγνωση του πώς και του γιατί. Άνθρωποι συνειδητοποιημένοι και πρωτοπόροι που δεν δίστασαν να υπομείνουν τα όσα ο φασισμός τους επιφύλαξε. Ας απολαύσουμε την τέχνη τους.
Έγχρωμη ψάθα από το Παρθένη της Λέρου 20/4/1969
Μανικάκος
Ο γνωστός – Αγνωστος Στρατιώτης
Μέσα στον παραλογισμό της χθεσινής «εθνικής εορτής»,κάπου ανάμεσα στα χημικά και την σκορδαλιά,τις 300(+) προσαγωγες και συλλήψεις,ξεχάσαμε τα γενέθλια του εθνικού μνημείου μας,του «γνωστού-άγνωστου στρατιώτη»…..
Διαβαζω στην wikipedia οτι στις 25 του Μάρτη του 1932 από την τότε κυβέρνηση του Ανδρέα Μιχαλακόπουλου γίνονται τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου,που σκοπό έχει να τιμήσει τους πεσόντες εις την μάχη.
Το ανάγλυφο στο μνημείο αναπαριστά ένα νεκρό πολεμιστή γυμνό ξαπλωμένο σε ένα εξόγκωμα του εδάφους, που στο ένα χέρι κρατάει ασπίδα και στο κεφάλι φορά περικεφαλαία. Εκατέρωθεν του μνημείου είναι χαραγμένες οι φράσεις «ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ» και «ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ», φράσεις από τον «Επιτάφιο του Περικλή» του Θουκυδίδη.
80 ετών που λέτε ο «άγνωστος» και προς τιμήν του ένα απόσπασμα απο το άρθρο της Ελευθεροτυπίας «Ο γνωστός – Αγνωστος Στρατιώτης» ( δημοσιευμένο στις 22 Μαρτίου 2009 )- ολόκληρο το άρθρο εδώ
[…]
Εγκαίνια με αντιδράσεις
Αυτό καθεαυτό, το μνημείο έχει συνδεθεί με δύο από τις πιο μαύρες σελίδες της νεοελληνικής Ιστορίας: την ανάπτυξη του εγχώριου φασισμού στα χρόνια του Μεσοπολέμου και τη δημιουργία των δωσιλογικών Ταγμάτων Ασφαλείας (των γνωστών «γερμανοτσολιάδων») επί Κατοχής.
Η αρχική ιδέα για ένα μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, σύμφωνα με το αγγλογαλλικό πρότυπο της εποχής, ανήκε στο δικτάτορα Θεόδωρο Πάγκαλο. Αυτός ήταν που αποφάσισε τον Ιανουάριο του 1926 την κατασκευή του μπροστά στο κτίριο των ανακτόρων, το οποίο είχε μετατρέψει σε υπουργείο Στρατιωτικών.
Μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας τα μεν παλαιά ανάκτορα στέγασαν τελικά τη Βουλή, τα δε σχέδια για τον Αγνωστο Στρατιώτη επικυρώθηκαν έπειτα από πολλές διαβουλεύσεις, διχογνωμίες και αντιδράσεις. Τα σχετικά κονδύλια διατέθηκαν με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου τον Ιούλιο του 1928, οι χωματουργικές εργασίες ξεκίνησαν τον επόμενο Απρίλιο και τα αποκαλυπτήρια του μνημείου έγιναν την 25η Μαρτίου 1932.
Το «Τάγμα Φρουράς Αγνώστου Στρατιώτου» τιμά, μαζί με την κυβέρνηση Ράλλη και τις κατοχικές αρχές, την γερμανική «Ημέρα των Ηρώων» (12.3.1944).
Οπως άλλωστε εξηγούσε η «Ακρόπολις» την παραμονή της τελετής, λόγοι πρωτοκόλλου επέβαλαν συν τοις άλλοις την ανέγερσή του: «Από την εποχή που ετερματίσθη ο πόλεμός μας με τους Τούρκους, πολλές φορές οι ξένοι επίσημοι που επεσκέπτοντο τας Αθήνας ευρίσκοντο σε δίλημμα πού έπρεπε να καταθέσουν τα στεφάνια που συνηθίζεται να καταθέτουν στον τάφο του αγνώστου στρατιώτου. Κι έτσι εγυρνούσαν από τον ανδριάντα του Ρήγα του Φεραίου και του Γρηγορίου Ε’ στο ηρώο των πεσόντων». Προκειμένου να πάψει αυτή η αμήχανη περιήγηση, χαλάλι λοιπόν τα 6.500.000 δρχ. της εποχής που η Ελλάδα των προσφύγων ξόδεψε για την αναμόρφωση της πλατείας των παλιών ανακτόρων.
Η επιλογή του χώρου προκάλεσε, ωστόσο, πολλές διαφωνίες. Από τους περισσότερους καλλιτέχνες της εποχής θεωρήθηκε ότι η πολυκοσμία μεταξύ Συντάγματος και Βουλής καταστρέφει την αυτοσυγκέντρωση που απαιτεί η αναπόληση των πεσόντων. Δείγμα, κι αυτό, ότι η κοινή γνώμη δεν είχε ακόμη συνδέσει νοερά τη ζωντανή ακόμα μνήμη των νεκρών της με φανταχτερές πλην ανούσιες τελετές.
Ακόμη σοβαρότερες ενστάσεις προκάλεσε, ωστόσο, η συγκεκριμένη μορφή του μνημείου. Στην καλύτερη περίπτωση, ο τύπος το πήρε στο ψιλό, κάνοντας λόγο για «τερατούργημα». Στη χειρότερη, το Σωματείο Ελλήνων Γλυπτών διαμαρτυρήθηκε ομόφωνα «διά το διαπραχθέν ανοσιούργημα εις βάρος της ελληνικής τέχνης», περιγελώντας «το ξαπλωμένο κακότεχνο πτώμα», την «αμελέτητον διαρύθμισιν» του χώρου και τα «ακαλαίσθητα γράμματα και χάλκινες ασπίδες» που το κοσμούν.
«Ουδέποτε η κατακραυγή του κοινού ήτο τόσον ομόθυμος εις ζήτημα καλαισθησίας και ουδέποτε ο καλλιτεχνικός κόσμος ήτο τόσο σύμφωνος εις εξέγερσιν», διαπιστώνει έτσι πρωτοσέλιδο σχόλιο των «Αθηναϊκών Νέων». «Βεβαίως δεν δυνάμεθα τώρα πλέον να συστήσωμεν την ανατίναξιν του μανδροτοίχου που εξεθεμελίωσε το απέριττον και απλούν αρχιτεκτονικόν σύνολον των παλαιών ανακτόρων και την νέαν περιφοράν του αγνώστου στρατιώτου προς ανεύρεσιν καλλιτέρου τάφου. Αλλά η απόξεσις τουλάχιστον του γλυπτού εξαμβλώματος είναι επιβεβλημένη». Λιγότερο ευγενικοί, αναγνώστες της ίδιας εφημερίδας θα εισηγηθούν -επωνύμως- την ανατίναξή του.
Στο ξεφώνημα αυτό οφειλόταν πιθανότατα η σχετικά υποβαθμισμένη εκπροσώπηση της Πολιτείας στα αποκαλυπτήρια. Τόσο ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος όσο κι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλέξανδρος Ζαΐμης απέφυγαν να παραστούν, προφασιζόμενοι ασθένεια.
Εντελώς διαφορετικής τάξης υπήρξαν οι αντιδράσεις της τότε αριστεράς.
«Ο κυνισμός και η αναίδεια της κεφαλαιοκρατίας δεν έχει όρια», διακήρυξε πρωτοσέλιδα ο «Ριζοσπάστης» την παραμονή της τελετής. «Αφού σκότωσε χιλιάδες χωρικών στα διάφορα μακελιά της, ερήμωσε και κατέστρεψε πλούσιες χώρες, ξεσπίτωσε και απεκατέστησε δεκάδες χιλιάδες προσφύγων στα νεκροταφεία, αφήνει και ζητιανεύουν στους δρόμους τους «ήρωες» και τα θύματα των ληστρικών της πολέμων, οργανώνει τώρα τα αποκαλυπτήρια του «αγνώστου στρατιώτου». Για να τιμήσει τη μνήμη των αδικοσκοτωμένων παιδιών του λαού».
Την ώρα των αποκαλυπτηρίων, το ΚΚΕ επιχείρησε να οργανώσει αντιπολεμικά συλλαλητήρια. Οι συγκεντρώσεις του, ωστόσο, απαγορεύθηκαν και στην Αθήνα η αστυνομία συνέλαβε «προληπτικά» 75 άτομα. Στη Θεσσαλονίκη, αντίθετα, 600 κομμουνιστές έκαναν πορεία στο κέντρο της πόλης. «Τραγουδώντας τη Διεθνή», διαβάζουμε στο «Ριζοσπάστη» της επομένης, «οι διαδηλωτές τράβηξαν προς την οδό Τσιμισκή. Εκεί επετέθησαν με πέτρες ενάντια στη βιτρίνα του καταστήματος Παπαγιαννοπούλου όπου βρισκόταν μια πολεμική εικόνα και την έσπασαν. Μερικοί χωροφύλακες που βρίσκουνταν εκεί δεν τόλμησαν να επέμβουν».
Σε αντίποινα, μέλη της φασιστικής «Εθνικής Ενώσεως Ελλάς» (ΕΕΕ) θα καταστρέψουν το μεσημέρι την τοπική Λέσχη Ιδιωτικών Υπαλλήλων.
Μουσολίνι αλά ελληνικά
Ευθύς μετά τα αποκαλυπτήριά του, το μνημείο του Αγνωστου Στρατιώτη μετατράπηκε σε πόλο έλξης και σημείο επίδειξης των ποικιλόμορφων εγχώριων φασιστικών οργανώσεων.
Στις 24.4.1932 παρήλασαν π.χ. μπροστά του οι ένστολοι φαιοχίτωνες της «Εθνικιστικής Οργανώσεως Ελλάδος» του Αλέξανδρου Γιάνναρου (Π. Στεριώτης, «Προσπάθειαι άξιαι τιμής», σ. 85-86). Το αποκορύφωμα όμως ήρθε στις 24 Ιουνίου 1933 με το ημιεπίσημο, τρομοκρατικό «προσκύνημα» της βορειοελλαδικής ΕΕΕ.
«Κατά την εορτήν των αποκαλυπτηρίων του μνημείου του αγνώστου στρατιώτου η ΕΕΕ θα αντιπροσωπευθή με 2.000 μέλη της κρανοφόρα. Θα γίνη η προς τας Αθήνας πορεία», διαβάζουμε χαρακτηριστικά σε επιστολή του Αναστασίου Νταλίπη, στελέχους της φασιστικής οργάνωσης, προς το Φίλιππο Δραγούμη (8.2.1932). Τελικά, η οργάνωση εκπροσωπήθηκε απλώς στην τελετή, η δε «πορεία προς τας Αθήνας» (που φιλοδοξούσε ν’ αποτελέσει το εγχώριο ισοδύναμο της νικηφόρας «πορείας προς τη Ρώμη» των ταγμάτων του Μουσολίνι το 1922) αναβλήθηκε για την επόμενη χρονιά.
Στόχος του καθαρά παρακρατικού αυτού εγχειρήματος ήταν η μεταφορά στην πρωτεύουσα του κλίματος τρομοκρατίας κατά της αριστεράς και των συνδικάτων που οι «χαλυβδόκρανοι» της ΕΕΕ είχαν ήδη επιβάλει στη Θεσσαλονίκη μετά τον εμπρησμό της εβραϊκής φτωχογειτονιάς του Κάμπελ (29.6.31). «Η κάθοδος αύτη των εθνικιστών εις την πρωτεύουσαν», μας πληροφορεί μ’ ενθουσιασμό το «Εθνος» (25.6.33), «έχει τον χαρακτήραν επιδείξεως όλων των υγιών στοιχείων της χώρας, τα οποία αντιπροσωπεύουν την αντίδρασιν κατά των ανατρεπτικών προπαγανδών και την προσήλωσιν εις τας ιδέας της πατρίδος, της θρησκείας και της οικογενείας».
Από το ίδιο ρεπορτάζ μαθαίνουμε πως η μεταφορά των 2.500 περίπου φασιστών έγινε «διά δύο ειδικών αμαξοστοιχιών, εξ εκείνων αι οποίαι συνήθως χρησιμοποιούνται διά την μεταφοράν στρατού εν καιρώ επιστρατεύσεως». Στην Αθήνα τους υποδέχτηκαν 600 ομοϊδεάτες τους και… οι αρχές.
Επικεφαλής της πορείας των φαιοχιτώνων απ’ το Σταθμό Λαρίσης μέχρι το Σύνταγμα τέθηκε η φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων. Στον Αγνωστο Στρατιώτη τούς περίμεναν παραταγμένα τμήματα ευζώνων κι η μπάντα της προεδρικής φρουράς, ο πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς, οι υπουργοί Εσωτερικών Ιωάννης Ράλλης και Δικαιοσύνης Σπυρίδων Ταλιαδούρος, ο φρούραρχος Μπακόπουλος «και πολλοί ανώτεροι αξιωματικοί της ενταύθα φρουράς» («Ελ. Βήμα»). Την επιμνημόσυνη δοξολογία έψαλε ο Βεροίας Πολύκαρπος με τη μισή Ιερά Σύνοδο.
Η τελετή κορυφώθηκε με κατάθεση στεφάνου και την ορκωμοσία των «αλκίμων», της νεολαίας της ΕΕΕ, «ενώ η μουσική ανέκρουε τον Εθνικόν Υμνον και τον Υμνον των Εθνικιστών» («Καθημερινή»). Ακολούθησε ομιλία στελέχους της ΕΕΕ κατά του «εξωτερικού κι εσωτερικού εχθρού» και παρέλαση των χαλυβδόκρανων «προ των επισήμων, ισταμένων προ του μνημείου» («Εθνος»). Επικεφαλής των φασιστικών τμημάτων βάδιζαν οι εύζωνοι της φρουράς («Καθημερινή»).
Για την πάταξη των αντιφασιστικών εκδηλώσεων της αριστεράς κινητοποιήθηκε όλη η αστυνομία της πρωτεύουσας, σε αγαστή συνεργασία με τους χαλυβδόκρανους. Οι τελευταίοι αφέθηκαν ελεύθεροι ακόμη και να πυροβολούν εναντίον των αντιφρονούντων.
Ματωμένη ιστορία
«Ενώ η αμαξοστοιχία διήρχετο την οδόν Κωνσταντινουπόλεως», διαβάζουμε π.χ. στο «Εθνος» (25.6.33), «δύο κομμουνισταί, οι Αρ. Πιστόλης και Αν. Χατζίσκος ή Πικραμένος, εμούτζωσαν τους εθνικιστάς. Οι εθνικισταί επυροβόλησαν εναντίον των και ετραυμάτισαν σοβαρώς εις την οσφυακήν χώραν τον Χατζίσκον ή Πικραμένον, όστις και μετεφέρθη εις το Δημοτικόν Νοσοκομείον. Ο Πιστόλης εστράπη εις φυγήν μη συλληφθείς». Οσο για το φασίστα που πυροβόλησε, αυτός όχι μόνο δεν συνελήφθη, αλλά ούτε καν αναζητήθηκε.
Ο τελικός απολογισμός ήταν ένας τουλάχιστον νεκρός (ο εργάτης Π. Θωμόπουλος) από αστυνομική σφαίρα κατά τη διάρκεια οδομαχιών έξω απ’ το Βαρβάκειο, δύο βαριά τραυματισμένοι από σφαίρες, δεκάδες χτυπημένοι από γκλομπ και πάνω από 200 αντιφασίστες συλληφθέντες.
Μία ακόμη ματωμένη σελίδα της δημοκρατικής Ιστορίας του τόπου, για την οποία δεν έχει στηθεί -φυσικά- κανένα μνημείο.
Σε πρωτοσέλιδο χρονογράφημά του με τίτλο «Αποκαλυπτήρια» (27.3.1932), ο «Ριζοσπάστης» έβαλε τον Αγνωστο Στρατιώτη να συνομιλεί το βράδυ της τελετής με τους περαστικούς.
Το αντιμιλιταριστικό κήρυγμά του συνιστά μια εναλλακτική ματιά πάνω στο γεγονός, εμπνευσμένη από τα τραυματικά βιώματα εκατοντάδων χιλιάδων φαντάρων της «ένδοξης δεκαετίας» 1912-1922:
«Ημουν ένας εργάτης, ένας αγρότης, ένας φτωχός διανοούμενος. Στη ζωή μου με πήγαιναν του κλώτσου και του βρόντου. Πείνασα, δίψασα, γύρισα γυμνός, ταπεινώθηκα, χρεώθηκα, διώχτηκα από τη δουλειά μου. Τέλος με φωνάξανε φαντάρο να υπερασπίσω, λέει, την πατρίς. Πήγα χωρίς το θέλημά μου. Και κείνοι το ξέρανε πως χωρίς το θέλημά μου πήγα. Γι’ αυτό με σφίξανε μέσα στην τρομοκρατία, την πιο άγρια. Σούζο! Να μη σκεφτώ, να μη μιλήσω. Δεν ήμουνα γι’ αυτούς παρά ένα φονικό μηχάνημα, σαν το τουφέκι μου, που έπρεπε να σκοτώνω τον εχθρό. Κι αν τόφερνε η περίσταση να σκοτωθώ, έπρεπε νάδινα τη ζωή μου πρόθυμα κι αδιαμαρτύρητα. Ημουνα το πολύ-πολύ ένα ζώο… Τι αξία είχα; Τομάρι… Φονικό μηχάνημα και κρέας για το κανόνι του εχθρού.
Κι όταν εγώ, κάτω από τη βία και την τρομοκρατία, σερνόμουνα πάνω στα ματωμένα πεδία των μαχών, πίσω μου, στο σπίτι μου πεινούσαν. Τα παιδιά μου κι η γυναίκα μου, η μάνα κι ο πατέρας μου. Ο πλούσιος γείτονας έβρισκε πως η αδερφή μου έχει νόστιμο κρέας και η γυναίκα μου όμορφα μάτια. Δεν αργούσε να αναλάβει την»‘προστασία» τους μέσα στο πλούσιο κρεβάτι του…
Σκοτώθηκα έτσι, όπως ένα μυρμήγκι σκοτώνεται κάτω από το παπούτσι ενός που περνάει… τόσο ήμουν ασήμαντος στη ζωή γι’ αυτούς… Ενας λιγότερος! Στείλανε θαρρώ κάποιο γράμμα στο σπίτι μου, πως πέθανα σαν ήρωας, και οι γυναίκες του σπιτιού μου δινότανε σαν πόρνες! Τέτοιο τομάρι λοιπόν ήμουνα στη ζωή μου, χωρίς καμιά εχτίμηση, χωρίς καμιά υπόληψη!
Τώρα πώς βρέθηκα ξάφνου τόσο σπουδαίος, που να μου κάνουνε παράτες, να μου βγάνουν λόγους και να μου καταθέτουνε στεφάνους; Δεν είναι ωστόσο μυστήριο, όσο θα φαινότανε. Για τη μάζα των κουτών, τους χρειάζεται να δείχνουν πως μ’ έχουν σε τέτοια τιμή και υπόληψη. Αύριο στο νέο πόλεμο που ετοιμάζουν θα καλέσουν και νέα κορόιδα να πάνε, όπως εγώ. Κι άλλους να σκοτωθούνε. Γι’ αυτά τα μελλοντικά τραγιά, χρειάζεται να δείχνουνε πως με τιμούνε και με θεωρούν ήρωα… Στο βάθος δεν έπαψαν ποτέ να με θεωρούν ένα ηλίθιο, που χάθηκα τζάμπα γι’ αυτούς, κι αν μάθαιναν τώρα τι σας λέω θα μ’ έστελναν στρατοδικείο…»
Μανικάκος
Μανού Κοπριτάκος
μανικάκος
Μανού Κοπριτάκος 
